Hứa hẹn 1.000 tỷ USD và F-35: Thỏa thuận Mỹ – Saudi liệu có thành hiện thực?

Chuyến thăm Mỹ của Thái tử Saudi Mohammed bin Salman gây chú ý toàn cầu khi Tổng thống Donald Trump công bố các thỏa thuận đầu tư khổng lồ và khả năng bán máy bay chiến đấu F-35. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng những lời hứa này vẫn còn nhiều dấu hỏi về khả năng trở thành hiện thực.

Trong chuyến thăm Mỹ, Thái tử Mohammed bin Salman (MBS) và Tổng thống Donald Trump đã ký một hiệp ước hợp tác quốc phòng và thảo luận về khả năng Saudi mua các máy bay chiến đấu F-35. Bên cạnh đó, Saudi cũng cam kết tăng tổng mức đầu tư vào Mỹ từ 600 tỷ USD lên 1.000 tỷ USD, theo thông báo từ Nhà Trắng. Các lãnh đạo nhấn mạnh những thỏa thuận này nhằm “thắt chặt quan hệ chiến lược Mỹ – Saudi” và thúc đẩy niềm tin lẫn nhau.

Tuy nhiên, các chi tiết về thời gian và cách thức thực hiện khoản đầu tư khổng lồ này chưa được công bố, khiến nhiều nhà kinh tế hoài nghi về khả năng Saudi có thể thực hiện đầy đủ lời hứa ngay trong tương lai gần.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump chào đón Thái tử và Thủ tướng Saudi Arabia Mohammed bin Salman trong buổi lễ đón tiếp tại Bãi cỏ phía Nam của Nhà Trắng ở Washington, DC, Hoa Kỳ, ngày 18/11/2025.

1.000 tỷ USD có phải là con số khả thi?

Các chuyên gia cảnh báo rằng 1.000 tỷ USD tương đương với toàn bộ GDP hàng năm của Saudi (khoảng 1,07 nghìn tỷ USD năm 2023). Paul Donovan, kinh tế trưởng tại GBS Global Wealth Management, nhận định: “Những cam kết kiểu này đã trở thành phổ biến trong quan hệ quốc tế, nhưng không có cơ chế bắt buộc thực hiện. Saudi có thể không thực hiện ngay khoản đầu tư này.”

Điều này cho thấy rằng, mặc dù con số 1.000 tỷ USD nghe rất ấn tượng, nhưng việc chuyển lời hứa thành hành động cụ thể sẽ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố kinh tế và chính trị.

Việc bán F-35 cho Saudi gặp những rào cản nào?

Bên cạnh đầu tư, Mỹ và Saudi cũng thảo luận về việc bán tới 48 máy bay chiến đấu F-35. Tuy nhiên, giao dịch này vẫn chưa có thời hạn cụ thể và có thể gây tranh cãi với các nhà lập pháp Mỹ, vốn luôn ưu tiên bảo vệ lợi ích của Israel – quốc gia hiện đang sở hữu F-35 duy nhất ở Trung Đông.

Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu Mỹ bán F-35 cho Saudi trước khi Riyadh bình thường hóa quan hệ với Israel theo Thỏa thuận Abraham, điều này có thể tạo ra sự mất cân bằng quân sự trong khu vực. Ngoài ra, các chi tiết về chuyển giao công nghệ và tuân thủ luật pháp liên quan đến lợi thế quân sự định tính của Israel cũng cần được giải quyết.

Thỏa thuận này sẽ thực sự đi đến đâu?

Theo Paul Musgrave, giáo sư Chính phủ tại Đại học Georgetown ở Qatar, việc công bố các thỏa thuận là một chuyện, nhưng đưa F-35 lên bầu trời Saudi lại là chuyện khác. “Giữa lời hứa và thực tế còn nhiều chi tiết kỹ thuật, luật pháp và quan hệ quốc tế cần được giải quyết. Quốc hội Mỹ, vốn thiên về Israel, chắc chắn sẽ có tiếng nói trong quá trình này.”

Như vậy, dù được quảng bá rầm rộ, các cam kết đầu tư và bán F-35 vẫn còn “một chặng đường dài” để trở thành hiện thực và nhiều yếu tố pháp lý, chính trị quốc tế sẽ ảnh hưởng đến tiến trình thực hiện.

Ông Trump viếng thăm ba quốc gia giàu nhất thế giới

Với chuyến công du đầu tiên trong nhiệm kỳ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đến ba quốc gia vùng Vịnh giàu có – Saudi Arabia, UAE và Qatar – nơi ông...

Bấm xem >>