Việt Nam thiếu 200.000 nhân sự CNTT, 70% sinh viên ra trường chưa đủ năng lực

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Gần 70% sinh viên tốt nghiệp được đánh giá chưa đủ năng lực để tham gia ngay vào thị trường lao động.

Theo báo cáo Thị trường công nghệ thông tin (CNTT) Việt Nam, năm 2025, Việt Nam cần khoảng 700.000 nhân lực công nghệ thông tin nhưng hệ thống đào tạo hiện mới đáp ứng khoảng 500.000 người, tương đương với việc thiếu hụt tới 200.000 nhân lực.

Đáng chú ý, gần 70% sinh viên tốt nghiệp được đánh giá chưa đủ năng lực để tham gia ngay vào thị trường lao động do thiếu thực hành và kinh nghiệm thực tế. Hệ quả là nhiều doanh nghiệp phải mất thêm thời gian và chi phí đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu công việc.

Tương tự, thống kê của Bộ Khoa học và Công nghệ cũng cho thấy, Việt Nam hiện có 74.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực CNTT với hơn 1,2 triệu lao động. Dự báo đến năm 2030, số lượng lao động sẽ tăng lên 3 triệu người, trong bối cảnh nền kinh tế số Việt Nam có thể đạt giá trị 74 tỷ USD.

Nhân lực CNTT là bài toán nan giải tại thị trường Việt Nam.

Để giải quyết nút thắt cổ chai nhân lực, Chính phủ xác định mô hình hợp tác “3 nhà” (Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp) chính là tam giác chiến lược cốt lõi trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Doanh nghiệp, trường đại học được khuyến khích tăng cường hợp tác đào tạo nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực công nghệ.

Đại học Quốc gia TP HCM (VNU HCM) là một trong những đơn vị đi đầu trong việc hiện thực hóa mô hình tam giác chiến lược này. Trường đã liên tiếp hợp tác với nhiều doanh nghiệp lớn như: Công ty Cổ phần Tập đoàn VNG, Nestlé Việt Nam, Suntory PepsiCo Việt Nam (SPVB), Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB)... để đào tạo theo đơn đặt hàng, phục vụ nghiên cứu khoa học cũng như chuyển giao công nghệ.

Đáng chú ý, một số thỏa thuận hợp tác có giá trị thực tiễn đặc biệt cao, với những cam kết rất cụ thể về “số”. Ví dụ, VNU HCM cùng Tập đoàn VNG phối hợp đào tạo ít nhất 1.000 sinh viên chất lượng cao thông qua các chương trình liên kết giữa hai bên; đồng thời VNG dự kiến sẽ hỗ trợ 25 tỷ đồng cho các hoạt động nghiên cứu & phát triển (R&D) trong vòng 3 năm tiếp theo.

Hay vào tháng 8/2025, Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Đại học Bách khoa Hà Nội đã phối hợp với Tập đoàn NVIDIA (Hoa Kỳ) cũng công bố chương trình “Học viện AI Việt Nam” thông qua Quỹ Học bổng Jensen Huang, hướng đến phát triển nguồn nhân lực AI chất lượng cao và tạo ra cơ hội học tập, tiếp cận công nghệ cho hàng chục nghìn sinh viên trên toàn quốc.

Mới đây nhất, VNG và Trường Đại học CNTT - ĐHQG TP.HCM (UIT) đã công bố khai giảng môn học SE116 - Phát triển kỹ năng lập trình game ứng dụng trong thực tế, đánh dấu bước đột phá trong mô hình đào tạo nhân lực công nghệ giữa nhà trường và doanh nghiệp.

Song song đó, nhiều cuộc thi công nghệ quy mô lớn cũng được các doanh nghiệp chú trọng và đầu tư, giúp thế hệ trẻ có thêm nhiều trải nghiệm, sẵn sàng bước vào môi trường lao động “thực chiến” ngay sau khi ra trường.

Chính thức khai màn vào ngày 4/10, Code Tour 2025 dự kiến thu hút hơn 4.000 thí sinh tham gia dự thi trên toàn quốc.

Chẳng hạn, Code Tour - cuộc thi lập trình dành cho cộng đồng yêu công nghệ đã chính thức khởi động mùa thứ 7. Năm nay là lần đầu tiên cuộc thi do VNG khởi xướng được đồng tổ chức cùng VNU HCM, nhằm phát huy sức mạnh gắn kết nhà trường - doanh nghiệp trong việc thu hút trí tuệ sinh viên và giúp các em giải quyết những bài toán thực chiến của thị trường.

Theo đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035, mỗi năm, Việt Nam đặt mục tiêu sẽ có khoảng 100.000 người tốt nghiệp các chương trình đào tạo về CNTT và truyền thông, trong đó ít nhất 15% đạt trình độ thạc sĩ hoặc tiến sĩ.

Định hướng tới năm 2045, nguồn nhân lực STEM (ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) trình độ cao sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh cốt lõi của Việt Nam trong thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao.