Khung pháp lý cho tài sản số: Những tiêu chuẩn không thể bỏ qua

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Những tiêu chuẩn quốc tế về KYC (xác minh danh tính người dùng), AML (chống rửa tiền) là không thể bỏ qua.

Tại Hội nghị Danang Fintech: Unlocking the Future of Digital Assets (Khai mở tương lai tài sản số), đại diện cơ quan quản lý, chuyên gia quốc tế và nhà khoa học đã cùng nhau thảo luận về những xu hướng quan trọng của tài sản số như token hóa, blockchain, khung pháp lý và vấn đề an ninh nhằm xây dựng một hệ sinh thái tài sản số an toàn, minh bạch và phát triển bền vững.

Ông Lê Sơn Phong - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Đà Nẵng.

Hai mặt của khung pháp lý: Kiến tạo hoặc kìm hãm

Ông Lê Sơn Phong - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Đà Nẵng cho biết, thành phố Đà Nẵng đang từng bước định hình vai trò kiến tạo để hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển bền vững, trong đó có cả lĩnh vực blockchain, tài sản số. Với lợi thế về cơ chế, nguồn lực và hệ sinh thái rộng mở, thành phố sẽ triển khai cơ chế sandbox (thử nghiệm có kiểm soát) cho các sáng kiến công nghệ đột phá, đi đôi với việc thí điểm các mô hình chính sách linh hoạt, phù hợp với thực tiễn đổi mới.

"Công nghệ không thể phát triển trong môi trường thiếu niềm tin, thiếu thể chế phù hợp và thiếu động lực đổi mới. Thành phố cam kết sẽ đồng hành với cộng đồng, doanh nghiệp, nhà đầu tư để thiết kế một không gian chính sách cởi mở, thuận lợi cho phát triển", ông Phong nhấn mạnh.

Còn theo ông Võ Đức Anh - Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo Đà Nẵng, một trong những văn bản nền móng cho cơ hội phát triển tài sản số Việt Nam là “Chiến lược quốc gia về ứng dụng và phát triển công nghệ chuỗi khối (blockchain) đến 2025, định hướng đến 2030” đã được Chính phủ ban hành vào tháng 10/2024. Cùng dự thảo luật về công nghệ số, tài sản số đang được thảo luận sẽ mở ra hành lang pháp lý, quản lý ứng xử với tài sản số.

Ông Đức Anh cho biết, Nghị quyết 136 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng cũng cho phép thành phố được vận hành cơ chế sandbox cho những lĩnh vực công nghệ mới, trong đó có blockchain và tài sản số. Đây được xem là những tiền đề quan trọng để Đà Nẵng có thể trở thành trung tâm tài sản số, không chỉ của Việt Nam mà còn mang quy mô quốc tế.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp toàn cầu, bà Lynn Hoàng - Giám đốc quốc gia tại Binance nhận định: “Điểm cộng đầu tiên là Việt Nam đã quyết định sẽ thí điểm về tài sản số. Đây là tiền đề quan trọng cho thấy Việt Nam đã sẵn sàng để song hành cùng thế giới trong lĩnh vực mới mẻ và giàu tiềm năng này".

Bà Lynn Hoàng - Giám đốc quốc gia tại Binance.

Tuy nhiên, theo bà Lynn, từ dự thảo đến khi ra được những văn bản pháp lý cụ thể vẫn còn một quãng đường dài. "Nếu khung pháp lý kiến tạo, Việt Nam sẽ giành được nhiều lợi thế quan trọng. Ngược lại, chúng ta có thể đánh mất cơ hội. Hy vọng chính sách chúng ta sẽ không khác biệt quá nhiều với thế giới và kiến tạo sự phát triển của toàn ngành trong khi vẫn đảm bảo an toàn về quản lý”, bà Lynn nói.

Giám đốc quốc gia tại Binance phân tích thêm rằng, blockchain không chỉ là công cụ dành riêng cho tài sản số mà có thể áp dụng linh hoạt trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Nếu luật quá khắt khe, khả năng đổi mới sáng tạo của Việt Nam có thể bị kìm hãm, khiến chúng ta bị chậm chân.

Trong khi đó, theo ông Giang Nguyễn - Giám đốc Vườn ươm FPT, dù chưa có khung pháp lý rõ ràng, Việt Nam vẫn nằm trong top đầu thế giới về lĩnh vực blockchain. "Với lĩnh vực tài sản số, nếu cần, chúng ta có thể đi chậm một chút để nghiên cứu và kiến tạo khung pháp lý phù hợp, dựa vào công nghệ để quản lý và phát triển, đảm bảo cân bằng được lợi ích của nhiều bên", ông nhận định.

Thách thức trong việc ban hành khung pháp lý phù hợp

Từ nghiên cứu thực tế, PGS.TS. Bình Nguyễn của Đại học RMIT Việt Nam cho rằng, việc ban hàng một khung pháp lý rõ ràng cho tài sản số là thách thức rất lớn. Không chỉ với Việt Nam mà ngay cả các quốc gia phát triển như Mỹ, Singapore, Thụy Điển vẫn đang tìm cách để cân bằng giữa phát triển và rủi ro dành cho doanh nghiệp.

“Với Việt Nam, chúng ta không thể kiểm soát được ngay toàn bộ mà phải chọn ra những lĩnh vực quan trọng nhất để nghiên cứu và ban hành luật, sau đó mở rộng ra toàn ngành”, ông Bình nhận định. Theo ông, Việt Nam có thể ưu tiên khung pháp lý cho việc mua - bán tài sản số, tiếp đến là phân biệt rõ ràng các loại tài sản, tránh rủi ro xảy ra. Đặc biệt, ông nhấn mạnh việc cần nhìn nhận về vấn đề stablecoin (tiền kỹ thuật số ổn định giá).

“Hiện nay, nhiều người Việt đã dùng stablecoin không chỉ để thanh toán mà còn nhiều mục đích khác nhau. Đây cũng là xu hướng chung của thế giới khi khối lượng giao dịch toàn cầu của stablecoin đã ngang ngửa hệ thống thanh toán Visa”, ông Bình lưu ý.

Đồng quan điểm với ông Bình, đại diện Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo Đà Nẵng cho biết, thành phố Đà Nẵng đang xây dựng cơ chế sandbox để thử nghiệm ở quy mô nhỏ trước khi ứng dụng rộng rãi. Ông Võ Đức Anh tiết lộ, hiện tại, Đà Nẵng đã phê duyệt cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho một dự án thanh toán bằng stablecoin. Mô hình này cho phép khách quốc tế du lịch đến thành phố có thể thanh toán bằng USDT.

“Dự án đã qua được vòng thẩm định đầu tiên, được trình qua nhiều cơ quan quản lý và sẽ tiếp tục thử nghiệm trước khi ứng dụng rộng rãi”, ông Đức Anh cung cấp một trong những thông tin mang tính cập nhật.

Theo các chuyên gia, thách thức lớn nhất trong việc ban hành một khung pháp lý phù hợp cho tài sản số là khu vực, quốc gia phải tùy vào điều kiện thực tế để cân bằng các yếu tố về thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Luật hóa cần hài hòa với thông lệ thế giới, kích thích người dùng tham gia, đặc biệt các công ty trong nước không bị “bỏ rơi”. Trong khi đó, yếu tố an toàn phải được đặt lên hàng đầu, những tiêu chuẩn quốc tế về KYC (xác minh danh tính người dùng), AML (chống rửa tiền) là không thể bỏ qua.

Đại diện Binance cho rằng, để Đà Nẵng thu hút thêm nguồn vốn quốc tế, cơ quan chức năng nên đi cùng doanh nghiệp khi đưa ra hành lang pháp lý. Đà Nẵng có thể nghiên cứu và học tập mô hình của UAE về quản lý tài sản số: Chỉ trong vòng một năm từ 2022 - 2023, UAE đã thu hút thêm hàng tỷ USD. Đến nay, số lượng doanh nghiệp trong lĩnh vực này tại Dubai (UAE) ngày càng nhiều.

“So với Dubai, thành phố Đà Nẵng đáng sống hơn rất nhiều với thiên nhiên ưu đãi. Nếu có những chính sách kiến tạo, trái tim của miền Trung có thể trở thành thủ phủ mới của tài sản số trong cả khu vực chứ không riêng Việt Nam”, bà Lynn Hoàng - Giám đốc Quốc gia Binance nhận định.