Bóc mẽ phát minh gây chấn động "robot mang thai giá 14.000 USD tại Trung Quốc"

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Tờ Live Science đã phối hợp với các chuyên gia kiểm chứng thông tin, từ nhà khoa học cho tới công ty được nhắc tới.

Cú lừa thế kỷ về tin "robot mang thai"

Mạng xã hội và các phương tiện truyền thông gần đây xôn xao phát minh robot mang thai, được cho là đang được phát triển tại Trung Quốc với mức giá dự kiến chỉ khoảng 14.000 USD. Những hình ảnh kỳ lạ về các em bé nằm cuộn tròn trong bụng robot hoàn chỉnh với dây điện và đường cong cơ thể đã lan truyền chóng mặt, gợi lên viễn cảnh về một tương lai mà việc sinh con không cần tử cung phụ nữ.

Robot có thể mang thai và sinh con là tin tức đã làm "dậy sóng" dân mạng Trung Quốc nhiều tháng qua. (Ảnh minh họa: Ngọc Phạm/AI - Gemini)

Tuy nhiên, giới khoa học đã nhanh chóng lên tiếng khẳng định: Câu chuyện về "robot mang thai" này hoàn toàn là tin giả. Tờ Live Science đã phối hợp với các chuyên gia kiểm chứng thông tin và xác nhận rằng, Zhang Qifeng - nhà phát triển được đồn đoán không hề tồn tại trong hồ sơ học thuật của Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) như thông tin bịa đặt.

Công ty được nhắc đến - Kaiwa Technology cũng không có bất kỳ dấu vết trực tuyến nào. Mặc dù câu chuyện này là hư cấu, nó đã mở ra một cuộc tranh luận khoa học nghiêm túc về tiềm năng của công nghệ tử cung nhân tạo (ectogenesis). Liệu một cỗ máy có thể nuôi dưỡng một em bé từ thụ tinh đến khi chào đời, hay đó chỉ là khoa học viễn tưởng?

Tại sao nói robot mang thai là khoa học viễn tưởng?

Công nghệ tử cung nhân tạo không phải là một ý tưởng hoàn toàn trên trời. Hiện tại, các nhà khoa học đã đạt được những bước tiến đáng kể. Tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia (CHOP), các nhà nghiên cứu đang phát triển thiết bị có tên EXTEND (Extra-uterine environment for newborn development). Mục đích của EXTEND không phải là mang thai hoàn chỉnh, mà là hoạt động như một "cầu nối" cho những em bé sinh cực kỳ non tháng (từ 23 - 28 tuần tuổi).

Thiết bị này là một túi chứa đầy dịch ối nhân tạo, kết nối dây rốn với một máy oxy hóa bên ngoài - thay thế chức năng một phần của nhau thai. EXTEND đã được thử nghiệm thành công trên cừu con, giúp chúng phát triển gần như bình thường trong vòng một tháng. Nhóm nghiên cứu hy vọng thiết bị này sẽ giúp giảm đáng kể các nguy cơ về bệnh phổi mãn tính và các vấn đề phát triển thần kinh ở trẻ sinh non.

Có những rào cản cực lớn để robot mang thai thành hiện thực. (Ảnh minh họa: Ngọc Phạm/AI - Gemini)

Tuy nhiên, có một khoảng cách khổng lồ giữa việc hỗ trợ một bào thai 23 tuần tuổi và nuôi dưỡng một phôi thai từ lúc thụ tinh, như robot trong tin đồn. Các nhà phát triển EXTEND luôn nhấn mạnh thiết bị của họ là một giải pháp lâm sàng, không nhằm mục đích đẩy giới hạn sống sót của thai nhi sớm hơn 23 tuần. Để đi từ EXTEND đến robot mang thai hoàn chỉnh, các chuyên gia y học sinh sản khẳng định cần vượt qua những rào cản phức tạp đến mức "khó tin nổi".

Thách thức lớn nhất nằm ở quá trình cấy ghép (implantation). Trong thai kỳ tự nhiên, phôi thai phải nằm sâu trong thành tử cung - một quá trình quan trọng để phát triển nhau thai. TS. Lusine Aghajanova (Đại học Stanford) nhấn mạnh: "Cấy ghép là vô cùng quan trọng. Nó như 'hạt giống' và 'đất đai’: Một cấu trúc mô phỏng lớp niêm mạc tử cung có lẽ là không thể thiếu để đảm bảo nhau thai phát triển bình thường".

Bên cạnh đó, việc điều tiết oxy và dinh dưỡng tối ưu là một bài toán sinh học cực kỳ nan giải. Giai đoạn đầu của thai kỳ cần môi trường ít oxy để bảo vệ DNA của phôi. Sau đó, thai kỳ cần chuyển dần sang trạng thái nhiều oxy. Việc tái tạo chính xác sự chuyển đổi tinh vi này, cùng với việc điều chỉnh dinh dưỡng phù hợp theo từng ngày trong suốt 9 tháng, đòi hỏi một hệ thống kiểm soát gần như hoàn hảo.

Ngoài ra, theo TS. Kliman (Đại học Yale), nếu có thể thì hệ thống phải hoạt động hoàn hảo trong 9 tháng mà không bị nhiễm trùng. Nguy cơ nhiễm trùng trong một hệ thống cơ khí bên ngoài cơ thể kéo dài 9 tháng được xem là vấn đề lớn.

Cuối cùng, robot cần phải mô phỏng khả năng của người mẹ trong việc truyền kháng thể bảo vệ miễn dịch qua dây rốn và nhau thai, giúp trẻ sơ sinh có khả năng chống lại các mầm bệnh nguy hiểm. Chưa kể, việc thiếu đi hệ vi sinh vật âm đạo (vaginal microbiome) và sự hiện diện của các thành phần nhựa trong robot cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển sớm của thai nhi theo những cách mà khoa học chưa hiểu rõ.

Với những lập luận trên, TS. Aghajanova kết luận: Ý tưởng robot mang thai "là khoa học viễn tưởng hay ho, nhưng nó chưa tồn tại".

Trước đó, Chosun Biz dẫn thông tin từ một bài phỏng vấn được cho là của trang tin khoa học công nghệ Trung Quốc Kuai Ke Zhi với Zhang Qifeng - một tiến sĩ tại Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore), người đang tham gia phát triển robot mang thai. Trong bài phỏng vấn, tiến sĩ Zhang tiết lộ, robot mang thai không phải là một lồng ấp mà là một hình hài rất người, với tử cung ở bụng có thể tái tạo toàn bộ quá trình từ thụ thai đến sinh nở.