“Báo đen” Eusebio: Một thời lừng lẫy (kỳ 1)

Sự ra đi của huyền thoại số 1 trong lịch sử bóng đá Bồ Đào Nha Eusebio đã để lại muôn vàn tiếc nhớ, không chỉ trong nội bộ quốc gia vùng Iberia này mà còn trên toàn thế giới. Sự yêu thích và hâm mộ không có mẫu số chung, nên việc nhiều người (trong đó có Henrique Calisto, cựu HLV trưởng đội tuyển Việt Nam) khẳng định Eusebio là cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử, hơn cả Pele, là điều có thể hiểu được.

Eusebio: "Tôi tin vào fair-play, tôi là bạn của mọi cầu thủ"

Thuở còn thi đấu, Eusebio luôn đạt hiệu suất ghi hơn 1 bàn/trận. "Báo đen" giỏi đến mức ông được coi như tài sản quốc gia. Sau khi chứng kiến Eusebio trở thành Vua phá lưới của World Cup 1966, Inter Milan đã chuẩn bị chi 3 triệu euro (kỷ lục thế giới thời ấy) để chiêu mộ ông. Nhưng nhà độc tài Salazar thời ấy đã ra sắc lệnh cấm Eusebio ra nước ngoài thi đấu.

Không việc gì phải bàn cãi, trong thập niên 1960 thì Eusebio là cầu thủ vĩ đại nhất. Không như Pele có một dàn sao nâng bước, Eusebio đã một mình đưa đội tuyển Bồ Đào Nha lên thành thế lực tại châu Âu. Ông giúp đội bóng Benfica đánh bại Real Madrid để giành chiếc Cúp C1 đầu tiên và duy nhất trong lịch sử, và đấy lại là Real của những Alfredo di Stefano, Ferenc Puskas...

"Báo đen" là một con người gần gũi và dễ mến. Khi ông chống chọi với bệnh tật, gần như mọi danh thủ trên thế giới như Johan Cruyff, Franz Beckenbauer, Pele hay Bobby Charlton đều thường xuyên hỏi han, thăm viếng. Giờ thì ông đã vĩnh viễn nằm xuống. Xin gửi đến bạn đọc bài phỏng vấn cuối cùng của Eusebio dành cho tờ Four Four Two.

* Ông lớn lên tại Mozambique, một thuộc địa của Bồ Đào Nha. Ông xem mình là người châu Phi hay người Bồ Đào Nha? Tôi hỏi vậy vì vẫn có nhiều người xem ông là cầu thủ vĩ đại nhất của châu Phi...

Tôi không phân biệt 2 quốc gia này. Đấy là một câu hỏi mang tính chính trị, mà tôi thì không phải là chính trị gia. Mozambique, cùng với Angola, Sao Tome, Guinea là những thuộc địa của Bồ Đào Nha nhưng tất cả đều độc lập.

Khi Mozambique độc lập, Tổng thống đã đưa cho tôi và gia đình mình 4 hộ chiếu khác nhau. Tôi đã chọn Bồ Đào Nha vì tôi đã sống gần như cả đời mình ở đấy, nhưng tôi không bao giờ quên nơi mình sinh ra. Tôi dành thời gian để về lại Mozambique mỗi năm.

* Tôi có đọc đâu đó là ông từng là VĐV bóng rổ, thậm chí còn là nhà vô địch U19 Bồ Đào Nha bộ môn điền kinh cự ly 100m, 200m và 400m?

Khi đến Bồ Đào Nha, tôi ký hợp đồng để chơi bóng đá và chỉ để chơi bóng đá mà thôi. Nhưng khi còn ở châu Phi, tôi đã tập luyện nhiều môn khác nhau. Ngày ấy ở đây chưa có nhiều cầu thủ chuyên nghiệp, bạn có thể chơi ở bất kỳ vị trí nào mình thích và chơi song song nhiều môn khác. Khi đến Bồ Đào Nha mọi thứ buộc phải dừng lại bởi tôi chỉ có thể tập trung cho bóng đá mà thôi. Đúng là tôi rất nhanh, nhưng tôi không biết rõ mình chạy 100m mất bao nhiêu lâu.

* Ông chơi cho CLB cung cấp cầu thủ cho Sporting Lisbon là Sporting Lourenco Marques, nhưng sau đấy lại ký cho Benfica. Có thật là quan chức của CLB Benfica đã bắt cóc ông trên đường ông đến Bồ Đào Nha, buộc ông phải ở lại ngôi làng dành cho ngư dân và tập luyện một mình trên bờ biển?

Không, tất cả đều là dối trá. Mẹ tôi ký hợp đồng với Benfica với giá 250 contos (khoảng 1.250 euro ngày nay) và nhấn mạnh: "Nếu con trai tôi không thể thích nghi, số tiền đặt cọc tại ngân hàng Mozambique sẽ được hồi lại không thiếu một xu". Thậm chí khi đến Benfica, tôi đã có sẵn vé máy bay khứ hồi.

Nghĩa là bản hợp đồng với Benfica thực ra đã ký từ tận Mozambique. 3 tháng sau đó câu chuyện mà anh vừa kể được loan đi, chủ yếu là do những người của Sporting dựng lên mà thôi.

* Ông có biệt danh là Báo đen và Ngọc trai đen. Ai là người dựng nên những biệt danh này?

"Báo đen" là biệt danh do báo chí Anh đặt. Họ gọi thế vì tôi nhanh và uyển chuyển. Cả 2 biệt danh ấy tôi đều thích cả.

Eusebio dũng mãnh trên sân cỏ

* Một năm sau khi gia nhập Benfica, ông đối đầu với Real Madrid vĩ đại trong trận chung kết Cúp C1 năm 1962. Cảm giác thế nào khi chơi với toàn những huyền thoại của đối phương?

Tôi thất rất thoải mái. Tôi có tâm lý vững vàng và càng chơi với đội bóng mạnh, tôi lại càng hưng phấn hơn. Tôi cũng khao khát được chứng tỏ mình hoàn toàn có thể làm được những gì mà Alfredo Di Stefano và Ferenc Puskas làm được.

* Ông ghi 2 bàn cuối để nhấn chìm Real Madrid 5-3. Ba phút tuyệt vời ấy đã thay đổi sự nghiệp và cuộc sống như thế nào?

Không, tôi không thể nói 3 phút ấy đã thay đổi đời mình. Sự nghiệp của tôi đã phát triển rất nhanh, theo từng năm và tiến bộ liên tục cho đến khi tôi trở thành Vua phá lưới của World Cup và được nhìn nhận như một trong những cầu thủ hay nhất thế giới. Tôi không thể quên những lời khuyên của những đồng đội đi trước. Tôi đã học hỏi họ để trưởng thành hơn trong cuộc sống.

* Trong một trận đấu tại Cúp C1 hồi cuối thập niên 1960, Benfica của ông chỉ có thể loại đội bóng nghiệp dư Glentoran của CH Ireland nhờ luật bàn thắng sân khách. Ông nhớ trận đấy chứ?

Tôi nhớ chứ. Chúng tôi hòa họ 1-1 tại Glentoran rồi hòa tiếp 0-0 trên sân nhà Da Luz. Ngày ấy Benfica đã rất nổi tiếng còn đội bóng Ireland kia hầu như không ai biết cả. Họ đã phòng ngự từ đầu đến cuối trên sân nhà và kết quả là 1-1. Đến trận lượt về, chúng tôi nghĩ họ sẽ phải tấn công. Không ngờ họ còn phòng ngự khủng khiếp hơn nữa. Nhưng kết quả ấy là đủ để Benfica đi tiếp.

* Trận chung kết Cúp C1 năm 1968, ông đã có thể kết liễu trận đấu khi đối mặt với thủ thành Man United, Alex Stepney. Và ông đã sút thẳng vào người ông ấy rồi... vỗ tay. Cái vỗ tay ấy có ý nghĩa gì, để người ta quên đi cú sút dở của ông ư?

Tôi vỗ tay cho Alex Stepney vì anh ấy đã có một pha cứu thua tuyệt vời. Tôi luôn là người tôn trọng sự fair play trong bóng đá. Anh ấy chơi hay thì tôi vỗ tay. Không có gì khác nữa cả.

* Bí quyết thành công của Benfica ở thời ông là gì? Chiến thuật kiểu Brazil của Bela Guttman, sự nhập cư của các cầu thủ châu Phi hay đơn giản là những pha ghi bàn của ông?

Bí quyết là ở đội ngũ. Bela Guttman là trước hết, nhưng sau đó chúng tôi cũng có Otto Gloria và Fernando Riera. Các cầu thủ giữ vai trò quan trọng, từ CLB lên đến đội tuyển. Bồ Đào Nha thành công tại World Cup 1966 cũng nhờ có đến 8 cầu thủ Benfica trong đội hình, chỉ có 1 người của Sporting và 1-2 người của Porto.

Đội ngũ ngày ấy đã chơi cạnh nhau suốt 10 năm. Điều ấy hoàn toàn bất khả thi trong thời đại ngày nay. Khi bạn đã chơi với nhau cạnh 10 năm thì có lẽ không cần HLV nữa. Khi nhận bóng, tôi biết chính xác đồng đội mình đang ở đâu.

Video về tài năng của Eusebio:

* Theo Eusebio ai là siêu sao giỏi nhất thế giới? Mời các bạn đón đọc “Báo đen” Eusebio: Một thời lừng lẫy (kỳ 2) vào 7h sáng thứ Ba 14/1.