Lịch vạn niên
Nhật khẩn cấp mật đàm tính kế giải cứu con tin
Những tín hiệu gần đây cho thấy cả Nhật Bản và Jordan đang tính tới phương án trao đổi tù nhân để cứu lấy con tin người Nhật và viên phi công người Jordan đang nằm trong tay IS.
Ngày 27/1, trong một đoạn ghi âm được đưa lên mạng, IS cảnh báo rằng con tin người Nhật và phi công người Jordan đang bị chúng giam giữ chỉ còn “chưa đầy 24 giờ để sống” nếu Jordan không chịu phóng thích Sajida al-Rishawi, “góa phụ đen” đã từng tham gia vụ đánh bom tự sát ở thủ đô Amman của Jordan cách đây 9 năm khiến 60 người chết.
Al-Rishawi, người được IS gọi là “một chị em của Nhà nước Hồi giáo” đã bị Jordan tuyên án tử hình vào năm 2006, và đến nay nữ khủng bố này vẫn đang chờ thi hành án tử.
Trong đoạn “thông điệp cuối cùng” trên, một giọng nói được cho là của con tin người Nhật Kenji Goto vang lên: “Bất cứ sự trì hoãn nào của chính phủ Jordan đồng nghĩa với việc họ phải chịu trách nhiệm với cái chết của phi công Jordan, và sau đó là cái chết của tôi. Tôi chỉ còn 24 giờ để sống, và viên phi công thậm chí còn ít thời gian hơn. Xin đừng để chúng tôi phải chết”.
Goto là một nhà báo người Nhật, người đã dấn thân tới Syria để tìm cách giải cứu đồng hương Haruna Yukawa, con tin bị IS chặt đầu hồi tuần trước, và sau đó bị IS bắt cóc hồi tháng Mười năm ngoái. Còn phi công người Jordan là thiếu úy Mu'adh Safi Yusuf al-Kasasibah bị IS bắt làm tù binh sau khi chiến đấu cơ của anh bị rơi ở Raqqa.
Ngay sau khi đoạn băng xuất hiện trên mạng, chính phủ Nhật Bản xác nhận họ đang khẩn cấp thực hiện các cuộc mật đàm ở Jordan nhằm nỗ lực cứu tính mạng của con tin người Nhật và phi công Jordan.
Nỗ lực toàn cầu nhằm giải cứu nhà báo người Nhật Goto và thiếu úy Kaseasbeh càng trở nên khẩn cấp hơn bao giờ hết sau khi IS khẳng định họ chỉ còn chưa đầy 24 giờ để sống.
Ông Safi al-Kaseasbeh, cha của thiếu úy Kaseasbeh cũng đã đưa ra lời khẩn cầu trong nỗ lực cuối cùng nhằm thuyết phục chính phủ Jordan “đáp ứng yêu cầu” của phiến quân IS. Ông nói: “Mọi người phải biết rằng tính mạng của Mu’ath liên quan đến sự ổn định của Jordan. Cái chết của nó sẽ gây ra hỗn loạn ở Jordan”.
Khoảng 200 người thân của viên thiếu úy trên đã tụ tập bên ngoài văn phòng Thủ tướng Jordan ở thủ đô Amman, hô vang các khẩu hiệu chống chính phủ và yêu cầu họ phải đáp ứng yêu cầu của những kẻ bắt cóc con tin.
Trong khi đó, ông Bassam Al-Manasseer, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Jordan xác nhận họ đang đàm phán gián tiếp với phiến quân IS thông qua các lãnh đạo tôn giáo và bộ tộc ở Iraq. Ông này cũng khẳng định cả Nhật và Jordan đều không trao đổi trực tiếp với IS và sẽ không đổi tù nhân al-Rishawi lấy riêng Goto.
Đây là tín hiệu rõ ràng nhất cho thấy Jordan và Nhật Bản có thể đang tính tới phương án trao đổi tù nhân để cứu lấy Goto và thiếu úy Kaseasbeh, mặc dù điều này đi ngược lại với chính sách đối ngoại của Mỹ, đồng minh thân cận của Jordan trong cuộc chiến chống IS.
Các chuyên gia phân tích cho rằng yêu cầu trao đổi tù nhân do IS đưa ra là một nỗ lực nhằm gây chia rẽ liên quân do Mỹ đứng đầu chống lại tổ chức khủng bố này ở Trung Đông. Cuộc trao đổi tù nhân này cũng được coi là một thắng lợi trong cuộc chiến tuyên truyền của IS, tăng cường đáng kể ảnh hưởng của tổ chức này trong khu vực.
Đối với một đất nước Nhật Bản vẫn chưa hết bàng hoàng sau vụ chặt đầu Yakawa hồi tuần trước, yêu cầu trao đổi tù nhân mà IS đưa ra lần này là một đề xuất hấp dẫn. Thế nhưng với Jordan, đây là một tình thế rất khó xử, bởi dư luận nước này sẽ vô cùng tức giận nếu “góa phụ đen” al-Rishawi, kẻ đã gây ra cái chết của 60 người Jordan, được thả tự do.
Nỗi tức giận trên sẽ tăng lên nhiều lần nếu như Jordan chấp nhận thả al-Rishawi chỉ vì lợi ích của Nhật Bản. Đó là lý do tại sao thiếu úy Kaseasbeh sẽ là một phần không thể thiếu trong cuộc trao đổi tù nhân (nếu có) này.
Jordan được coi là một trong những "người bạn" tốt nhất của Nhật Bản ở khu vực Trung Đông. Trong chuyến công du Trung Đông gần đây, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã gặp gỡ Vua Jordan Abdullah, ca ngợi những nỗ lực “trên tuyến đầu chống IS” của quốc gia này.
Ông Abe cũng tuyên bố sẽ cho Jordan vay ưu đãi 100 triệu USD ngoài khoảng viện trợ 28 triệu USD thông qua các tổ chức quốc tế.
