Cuộc chiến kiểm soát quân đội của Kim Jong-un

Nhà lãnh đạo Triều Tiên dường như đang tìm cách giảm bớt quyền lực của quân đội nhằm ngăn chặn nguy cơ đảo chính.

Trong suốt 2 năm cầm quyền vừa qua, nhà lãnh đạo trẻ tuổi Triều Tiên Kim Jong-un đã nhiều lần xáo trộn các vị trí cấp cao trong chính quyền, với mục đích được cho là nhằm kiểm soát lực lượng quân đội quá ư hùng hậu ở đất nước này.

Trong thời gian qua, những vị tướng theo đường lối cứng rắn ở Triều Tiên đã lần lượt bị loại hoặc mất chức, chẳng hạn như Tư lệnh quân đội, Tổng cục trưởng Tổng cục Trinh sát và cả Bộ trưởng Quốc phòng.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un

Hồi tháng 4 năm ngoái, ông Kim Jong-un bổ nhiệm Choe Ryong-hae, một nhân vật không xuất thân từ quân đội giữ chức Tổng cục trưởng Tổng cục Chính trị quân đội Triều Tiên, đồng thời nhiều lần thay thế các quan chức đứng đầu lực lượng quân đội, an ninh và tình báo.

Các quan chức cấp thấp hơn cũng đã bị giáng chức và sau đó bị trả về nơi công tác cũ, khiến cho ảnh hưởng của họ đối với binh sĩ cũng bị giảm đi đáng kể.

Chuyên gia Lee Soo-seok thuộc Viện Chiến lược An ninh Quốc gia Hàn Quốc cho rằng nhà lãnh đạo Kim Jong-un nhìn nhận quân đội như một mối đe dọa, bởi quân đội Triều Tiên đã trở nên quá quyền lực nhờ vào chính sách “tiên quân” của cố Chủ tịch Kim Jong-il.

Chuyên gia này cho rằng ông Kim Jong-un nhiều lần thay đổi các vị trí cấp cao để “làm suy giảm quyền lực của quân đội và loại trừ các nguy cơ đảo chính”, đồng thời tìm cách nâng cao vai trò của đảng Lao động Triều Tiên trên chính trường nước này.

Cũng theo ông Lee, chiến lược tăng cường năng lực hạt nhân đi đôi với phát triển kinh tế do ông Kim Jong-un đề xướng cũng góp phần làm giảm đáng kể ảnh hưởng của quân đội ở nước này.

Chuyên gia Chung Sung-jang ở Viện Sejong, Hàn Quốc nhận định rằng với chiến lược này, có vẻ như ông Kim Jong-un muốn đoạn tuyệt với chính sách “nhất quân đội, nhì kinh tế” của cha ông vì Kim Jong-un tin rằng ông không thể nắm quyền lâu dài nếu không đạt được những thành quả hữu hình về kinh tế.

Ngoài ra, quyền kiểm soát của quân đội đối với các doanh nghiệp nhà nước ở Triều Tiên cũng đang giảm sút. Một nhà nghiên cứu ở Hàn Quốc cho biết Kim Jong-un đã chuyển quyền kiểm soát lĩnh vực in tiền từ tay quân đội sang cho đảng Lao động Triều Tiên.

Sự ưu tiên của ông Kim dành cho lĩnh vực kinh tế vượt trội so với quân sự được biểu hiện qua những lần xuất hiện trước công chúng của ông. Hồi năm ngoái, ông Kim xuất hiện với các tướng lĩnh quân đội tới 1/3 số lần xuất hiện trước công chúng, trong khi các sự kiện liên quan đến kinh tế chỉ chiếm 20%. Tuy nhiên đến tháng 10 năm nay, 1/3 số sự kiện ông Kim tham gia có liên quan đến kinh tế, ngang ngửa với quân sự.

Các nhà nghiên cứu Hàn Quốc cho rằng nhà lãnh đạo Kim Jong-un đang tìm cách vượt qua cái bóng của cha mình và tự thiết lập quyền lực cho bản thân bằng cách “sa thải các vị cựu thần nhằm làm suy giảm quyền lực của quân đội đồng thời tăng cường quyền lực cho đảng”.