Ukraine: Nga nã loạt tên lửa 9M729 - vũ khí từng làm đổ vỡ hiệp ước vũ khí hạt nhân với Mỹ

Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha nói rằng Nga tấn công Ukraine bằng tên lửa 9M729 - loại vũ khí từng khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi hiệp ước vũ khí hạt nhân với Moscow hồi 2019.

Ngày 31-10, Ngoại trưởng Ukraine - ông Andrii Sybiha nói rằng Nga đã sử dụng loại tên lửa hành trình 9M729 trong các cuộc tấn công nhằm vào Ukraine, vốn là loại vũ khí từng khiến Mỹ rút khỏi Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) vào năm 2019.

Ông Sybiha cho biết đây là lần đầu tiên Nga dùng loại tên lửa này trong chiến đấu, và Moscow đã bắn 23 quả 9M729 vào Ukraine kể từ tháng 8, bên cạnh 2 vụ phóng khác ghi nhận trong năm 2022.

“Việc Nga sử dụng tên lửa 9M729 - vốn bị cấm theo hiệp ước INF - để tấn công Ukraine trong những tháng qua cho thấy Tổng thống Nga Vladimir Putin coi thường Mỹ và nỗ lực ngoại giao của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine" - ông Sybiha viết trong thư gửi hãng tin Reuters.

Các bộ phận của hệ thống tên lửa hành trình 9M729 của Nga. Ảnh: TASS

Theo một nguồn tin quân sự, một quả 9M729 phóng ngày 5-10 đã bay hơn 1.200 km trước khi rơi xuống lãnh thổ Ukraine. Vụ tấn công hôm đó nhằm vào làng Lapaiivka, khiến một tòa nhà dân cư bị phá hủy và 4 người thiệt mạng.

Reuters đã xem xét các hình ảnh tại hiện trường và xác nhận 2 mảnh vỡ tên lửa, trong đó có một ống chứa dây cáp, đều mang ký hiệu “9M729”.

Ông Jeffrey Lewis - chuyên gia an ninh toàn cầu tại ĐH Middlebury (Mỹ) - cho biết cấu trúc động cơ và vỏ ngoài của mảnh vỡ phù hợp với đặc điểm của 9M729, và các ký hiệu cho thấy khả năng trùng khớp cao.

Bộ Quốc phòng Nga hiện chưa đưa ra bình luận về thông tin trên.

Tên lửa 9M729 là lý do chính khiến Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF - một thỏa thuận cấm các loại tên lửa phóng từ mặt đất có tầm bắn từ 500 đến 5.500 km - dưới thời Tổng thống Trump vào năm 2019.

Washington cáo buộc tên lửa này vi phạm hiệp ước vì có thể bay xa hơn giới hạn cho phép, dù Nga bác bỏ.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), tên lửa 9M729 có thể mang đầu đạn hạt nhân hoặc thông thường, với tầm bắn lên đến 2.500 km - xa hơn nhiều so với giới hạn 500 km mà hiệp ước INF cho phép.

Các nhà phân tích quân sự phương Tây nhận định việc Nga dùng 9M729 (nếu có thật) mở rộng đáng kể kho vũ khí tầm xa của Moscow, đồng thời gửi thông điệp răn đe mạnh mẽ tới châu Âu.

Theo ông Lewis, 9M729 giúp Nga tấn công từ các khu vực sâu trong lãnh thổ, an toàn hơn trước các đòn đáp trả.

Loại tên lửa này mang lại góc tấn công khác biệt, khiến hệ thống phòng không Ukraine khó phát hiện và đánh chặn hơn, đồng thời tăng nguồn dự trữ tên lửa sẵn sàng cho chiến đấu.

Ông Douglas Barrie, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), nhận định việc Nga dùng tới 23 quả 9M729 cho thấy ý đồ quân sự rõ ràng hơn là thử nghiệm, đồng thời giúp Moscow thu thập dữ liệu thực chiến để hoàn thiện hệ thống vũ khí.

Trong tháng qua, Nga cũng thử nghiệm tên lửa hành trình hạt nhân Burevestnik và ngư lôi hạt nhân Poseidon, cho thấy nước này tiếp tục mở rộng năng lực răn đe chiến lược.