Người Gaza sốc trước cảnh như bom hạt nhân vừa trút xuống

Khi lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas có hiệu lực cách đây một tuần, hàng chục nghìn người Palestine bắt đầu rời các trại tị nạn ở miền nam để quay trở lại quê nhà ở thành phố Gaza và các khu vực lân cận. Nhưng với phần lớn trong số họ, đó là một cuộc trở về đầy cay đắng và những cú sốc.

Video từ trên cao ghi lại cảnh hoang tàn như bị trút bom hạt nhân ở Dải Gaza. Nguồn: The Guardian

Theo Guardian, một tháng sau khi bị quân đội Israel buộc phải di tản, người dân Gaza di chuyển dọc theo tuyến đường ven biển hướng bắc – tạo thành một “dòng người khổng lồ”, chủ yếu đi bộ, mang theo những gì ít ỏi còn sót lại sau nhiều lần chạy loạn.

Hàng chục nghìn người Palestine đi bộ dọc bờ biển ở Dải Gaza để tránh chiến sự. Ảnh: Getty

Điều họ nhìn thấy khi trở về là một vùng đất hoang tàn. Cả khu vực phía bắc Gaza bị san phẳng, nhà cửa và các khu phố biến mất, cộng đồng từng gắn bó nhiều năm không còn tồn tại.

Trước mắt các gia đình Gaza là lựa chọn đau đớn: Dựng lều trú tạm để ở lại giữa đống đổ nát, hay quay lại trại tị nạn ở miền nam – nơi ít nhất họ còn cơ hội có nước uống và thức ăn. Nhưng tất cả đều phấp phỏng không biết lệnh ngừng bắn sẽ kéo dài bao lâu.

Không nhận ra nổi nơi từng sống

Cảnh hoang tàn và đổ nát gần một trại tị nạn ở miền trung Dải Gaza. Ảnh: Getty

“Tôi đã hy vọng sẽ thấy nhà mình còn đó, nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại. Tôi thậm chí không nhận ra nổi khu vực này nữa”, bà Suhair al-Absi, 50 tuổi, mẹ của 7 người con, nói khi trở lại quận Sheikh Radwan, phía bắc thành phố Gaza.

“Không một cột bê tông nào còn nguyên. Ngay cả những viên đá cũng bị nghiền vụn. Mức độ tàn phá vượt xa sức tưởng tượng. Cảm giác như thể bom hạt nhân vừa trút xuống nơi này vậy”, bà Suhair nói thêm.

Gia đình bà bám trụ ở nhà cho đến khi xe tăng Israel tiến sát cửa ngõ khu dân cư hồi tháng 9. “Chúng tôi rời đi khi nhìn thấy xe tăng ngay ngoài cửa sổ”, bà Suhair kể.

Trên đường rút lui, họ thấy từng căn nhà bị phá hủy bởi “robot chiến đấu” – các xe bọc thép điều khiển từ xa chứa đầy thuốc nổ, được quân đội Israel sử dụng để giảm thương vong khi tiến công trong đô thị.

“Ký ức 40 năm bị xóa sạch”

Một phụ nữ bế con nhỏ nói chuyện với một cậu bé khác khi họ cùng những người dân khác đi ngang qua đống đổ nát của các tòa nhà bị phá hủy ở trung tâm thành phố Khan Younis, miền nam Dải Gaza, ngày 10/10/2025. Ảnh: AFP

“Khi nhìn thấy đống đổ nát của căn nhà, tôi chỉ biết ngồi xuống và khóc cùng các con. Tất cả ký ức của 40 năm – hạnh phúc, buồn đau, kỷ niệm của gia đình – đều bị xóa sạch”, bà Suhair nói.

“Không thể sửa chữa gì được nữa. Mỗi viên đá, mỗi cột trụ đều tan nát. Tôi chưa từng thấy cảnh tượng nào như vậy trong đời”, người phụ nữ 50 tuổi nói thêm.

Ở quận Sheikh Radwan, nhiều gia đình cố dựng lại nơi ở tạm bằng cách treo vải và chăn giữa những cột bê tông còn sót lại. Có nhà chỉ còn đúng một cột, cả gia đình ngồi nép dưới bóng trụ để tránh nắng.

“Chúng tôi sẽ dựng lều ngay trên đống gạch vụn. Không còn lựa chọn nào khác. Tất cả nhà đều bị phá hủy, còn ở miền nam thì chẳng có ai thân thích”, bà Suhair nói. “Xây lại căn nhà này có thể mất cả đời – và có lẽ tôi không sống đủ lâu để nhìn thấy”.

Không tìm được vị trí nhà

Khung cảnh đổ nát ở Dải Gaza. Ảnh: Reuters

Ở quận Shuja’iya, phía nam thành phố Gaza, bà Susan al-Shayah cũng trải qua cảm giác tương tự.

“Ban đầu tôi không xác định nổi vị trí căn nhà, vì mọi thứ đều đổ nát. Tôi quá sốc để có thể đào bới tìm lại bất kỳ kỷ vật nào”, bà Susan nói.

Gia đình bà mất 4 ngày để tìm chỗ dựng lều, tạm trú trong khuôn viên một ngôi trường đổ nát – nơi ít nhất vẫn còn chút nước. “Tôi vẫn sợ chiến tranh sẽ quay lại. Tôi cầu xin thượng đế cho hòa bình tồn tại”.

Sống đâu, chết đó

Một cậu bé Palestine ngồi nghỉ gần đống gạch vụn sau khi binh sĩ Israel rút khỏi Khan Younis, miền nam Dải Gaza, ngày 10/10/2025. Ảnh:  AFP

Tại Jabaliya, khu vực từng là trại tị nạn lớn nhất ở phía bắc thành phố Gaza, ông Hany Abed-Rabou, 60 tuổi, trở về kiểm tra 4 căn nhà của đại gia đình. Không căn nào còn nguyên vẹn.

“Tôi đã bị đột quỵ vì sốc. Bốn căn nhà của mình biến thành đống gạch vụn – thật khó chấp nhận”, người đàn ông 60 tuổi nói.

Ông Hany mất một đứa cháu trong hầm trú ẩn, còn một người con trai thì mất tích khi đi tìm thức ăn. “Tôi đã tìm khắp bệnh viện nhưng không thấy thi thể con mình”, ông kể.

Giờ đây, ông dự định dựng lều ngay trên nền nhà cũ – nhưng nguồn cung lều trại khan hiếm, khi Liên Hiệp Quốc báo cáo một nửa số hàng viện trợ bị cướp trên đường vận chuyển.

“Tôi sinh ra ở đây, lớn lên ở đây, và tôi sẽ chết ở Jabaliya”, ông Hany nói.