Giải mã hành động mạnh tay của ông Trump với biểu tình ở Los Angeles

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Hành động cứng rắn của Tổng thống Trump đối với cuộc biểu tình ở Los Angeles (bang California) được cho nhằm tránh lặp lại kịch bản của cuộc biểu tình mùa hè năm 2020.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang có phản ứng cứng rắn với làn sóng biểu tình ở Los Angeles (bang California).

Đây được xem là cuộc đấu tranh với một thống đốc Dân chủ về một ưu tiên chính sách của ông: chống người nhập cư trái phép.

Bên cạnh đó, theo giới quan sát, với Tổng thống Trump đây có thể còn là "cơ hội" để ông "sửa chữa” phản ứng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông đối với làn sóng bất ổn dân sự, theo tờ Politico.

Tránh lặp lại kịch bản 5 năm trước

Vào năm 2020, làn sóng biểu tình nổ ra sau vụ một sĩ quan cảnh sát TP Minneapolis (bang Minnesota, Mỹ) trong lúc trấn áp đã ghè đầu gối vào cổ nghi phạm da màu George Floyd làm người này thiệt mạng. Tổng thống Trump khi đó đã đề xuất triển khai hàng nghìn binh sĩ thuộc lực lượng Vệ binh Quốc gia để đối phó.

Tuy nhiên, một số quan chức chính phủ khi đó đã phản đối đề xuất này và được cho là đã thuyết phục tổng thống không viện dẫn Đạo luật Chống nổi loạn để làm như vậy. Các quan chức lo ngại việc triển khai quân đội sẽ làm gia tăng căng thẳng và bị coi là một bước tiến tới thiết quân luật.

Tình trạng bất ổn dân sự đã làm tăng thêm một lớp hỗn loạn mà ông Trump phải đối mặt khi ấy giữa lúc nước Mỹ đang chao đảo vì đại dịch Covid-19 và cử tri chuẩn bị quay trở lại thùng phiếu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: WHITE HOUSE

5 năm sau, ông Trump thấy mình trong hoàn cảnh tương tự trước làn sóng biểu tình nổ ra khắp Los Angeles phản ứng các cuộc truy quét nhập cư của chính quyền liên bang.

Không như 5 năm trước, ông Trump lúc này đã nhanh chóng triển khai 4.000 thành viên Vệ binh Quốc gia và 700 lính Thủy quân Lục chiến để hỗ trợ thực thi pháp luật - một quyết định mà ông cho là để ngăn chặn một "Thành phố vĩ đại" khỏi "bị thiêu rụi".

Lần này ông Trump đã thực hiện được ý định. Ông Trump cũng liên tục ra tín hiệu rằng ông sẵn sàng viện dẫn Đạo luật Chống nổi loạn và điều động thêm quân nếu biểu tình tiếp tục leo thang. Lý do, nhiệm kỳ này ông Trump đã bổ nhiệm những người trung thành vào nội các và ít bị kiềm chế hơn từ các quan chức như những người trong chính phủ đầu tiên của ông.

Động lực chính thúc đẩy phản ứng mạnh mẽ của Tổng thống Trump với làn sóng biểu tình ở Los Angeles được cho nhằm tránh lặp lại làn sóng biểu tình năm 2020 vì vụ việc người da màu bị cảnh sát da trắng ghè cổ dẫn đến thiệt mạng.

Theo các quan chức chính phủ và đồng minh của ông Trump, cách tiếp cận cứng rắn của tổng thống Mỹ cũng gửi lời cảnh báo tới các nhà lãnh đạo thành phố và tiểu bang khác. Hiện làn sóng biểu tình phản đối Cơ quan Thực thi di trú và hải quan Mỹ (ICE) lan rộng ra ngoài Los Angeles.

“Vào năm 2020, tôi là thống đốc của một tiểu bang lân cận với bang Minnesota của Thống đốc Tim Walz (đảng Dân chủ) và chứng kiến ông ấy để thành phố của mình bị thiêu rụi. Tổng thống và tôi đã nói về điều này trong quá khứ: Ông ấy sẽ không để điều đó xảy ra với một thành phố khác và với một cộng đồng khác, nơi một thống đốc không có năng lực đã đưa ra quyết định tồi tệ” - Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Kristi Noem nói hôm 10-6.

Động thái cứng rắn của ông Trump đối với cuộc biểu tình ở Los Angeles là một ví dụ nữa cho thấy tổng thống đang hành động dựa trên niềm tin rằng ông có được một “ủy nhiệm cầm quyền” từ việc ông tái đắc cử năm 2024. Đây là điều mà các trợ lý và đồng minh cho là phần lớn nhờ vào vấn đề nhập cư, đặc biệt là cam kết của ông trong việc trục xuất người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp.

"Liệu phe cánh tả có thể tiếp quản vấn đề này và biến vấn đề nhập cư hợp pháp thành một cuộc chiến khác về việc nước Mỹ phân biệt chủng tộc không? Lý do số 1 khiến ông Donald Trump tái đắc cử là vấn đề biên giới. Ông ấy đang thực hiện chính xác những gì ông ấy đã nói sẽ làm và đột nhiên bạo lực xuất hiện trên đường phố, có bom xăng, có các cuộc tấn công vào cảnh sát” - ông Matt Schlapp, người thân cận với ông Trump và là Chủ tịch Liên minh Bảo thủ Mỹ, cho hay.

Một quan chức Nhà Trắng (đề nghị không nêu tên) nói với tờ Politico rằng việc thực thi luật nhập cư vẫn tiếp tục trên khắp cả nước bất chấp các cuộc biểu tình.

"Người dân ở các thành phố khác nên nhận ra rằng bạo loạn sẽ không ngăn cản được các hoạt động thực thi luật nhập cư tại thành phố của họ" - người này cho hay.

Ông Trump mạnh tay đến đâu và phản ứng của đảng Dân chủ?

Ông Trump nhiều lần gọi những người biểu tình ở Los Angeles là “những kẻ nổi loạn” và “đám đông nổi loạn bạo lực”.

Ngày 10-6, Tổng thống Trump trở nên gay gắt hơn khi tuyên bố các cuộc biểu tình này là một “cuộc xâm lược” đe dọa đến “chủ quyền” của nước Mỹ, đồng thời khẳng định ông sẽ không cho phép “một thành phố của Mỹ bị xâm lược và chinh phục bởi kẻ thù nước ngoài".

Thủy quân lục chiến Mỹ chuẩn bị khởi hành từ một địa điểm không được tiết lộ đến Los Angeles vào ngày 9-6. Ảnh: BỘ TƯ LỆNH BẮC MỸ

Ông Trump lên án điều mà ông gọi là “tình trạng vô pháp” và hành động đốt quốc kỳ Mỹ, đề xuất hình phạt một năm tù đối với người biểu tình bạo lực. Tuy nhiên, ông Trump cũng nói rằng làn sóng biểu tình ở Los Angeles hiện vẫn chưa phải là một cuộc nổi loạn, và ông chỉ viện dẫn Đạo luật Chống nổi loạn — cho phép triển khai quân đội tham gia thực thi pháp luật dân sự — nếu tình hình leo thang đến mức đó.

Cuối tuần qua, tổng thống Mỹ đã chỉ đạo Bộ trưởng Noem, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth và Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi thực hiện "mọi hành động cần thiết để giải phóng Los Angeles" và "chấm dứt các cuộc bạo loạn của người di cư".

Phản ứng của chính quyền ông Trump đã khiến các nghị sĩ Dân chủ tại California lo ngại, khi họ cảnh báo rằng những gì đang diễn ra tại bang này có thể mở đường để tổng thống triển khai quân đội trên toàn quốc nhằm thực thi chương trình nghị sự về nhập cư của ông.

Tổng thống Trump đã quân sự hóa biên giới ở mức độ chưa từng có. Nhiều chuyên gia về quân sự, nhập cư và pháp lý hiện đang đặt câu hỏi về tính hợp pháp của cách tiếp cận này. Họ cũng cảnh báo về nguy cơ vi phạm Đạo luật Posse Comitatus — một đạo luật liên bang quy định quân đội chính quy không được tham gia thực thi pháp luật trong nước.

Quyết định của ông Trump triển khai quân đội đối phó biểu tình ở Los Angeles cũng đã gây ra một cơn bão pháp lý. California đã kiện chính phủ liên bang vì triển khai Vệ binh Quốc gia mà không tham vấn, với lập luận rằng sử dụng quân đội để dập tắt các cuộc biểu tình về nhập cư là bất hợp pháp và vi hiến.

Thống đốc bang California - ông Gavin Newsom đã đệ đơn kiện khác vào hôm 10-6, yêu cầu một thẩm phán liên bang ra lệnh ngăn Washington điều động Thủy quân lục chiến và Vệ binh Quốc gia đến hỗ trợ thực thi pháp luật, đặc biệt trong các hoạt động liên quan di trú.

Tuy nhiên, Thẩm phán Charles R. Breyer của Tòa án Liên bang tại TP San Francisco (California) đã bác đơn yêu cầu này và quyết định sẽ tổ chức một phiên điều trần chính thức vào chiều 12-6 để xem xét kỹ lưỡng tính pháp lý của việc triển khai quân đội.