Bloomberg: Đòn trừng phạt mới của Mỹ với Nga gây "chấn động" ở Trung Quốc

Lệnh trừng phạt mới của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm vào các tập đoàn dầu mỏ Nga đang tạo ra làn sóng chấn động sâu rộng trong ngành năng lượng Trung Quốc, khiến cả doanh nghiệp quốc doanh lẫn tư nhân lo ngại rơi vào thế khó: vừa phải đảm bảo nguồn cung dầu, vừa tránh bị liên đới bởi các biện pháp trừng phạt thứ cấp, Bloomberg đưa tin.

Các biện pháp trừng phạt mới cho thấy Washington đang siết chặt vòng kiểm soát đối với thương mại dầu mỏ Nga. Ảnh: Reuters.

Hôm 22/10, chính quyền ông Trump đưa Rosneft và Lukoil – hai tập đoàn năng lượng hàng đầu của Nga – vào danh sách trừng phạt, trong khuôn khổ loạt biện pháp phối hợp giữa Mỹ, Liên minh châu Âu và Anh nhằm siết chặt doanh thu dầu mỏ mà Moscow thu được để phục vụ cho nỗ lực quân sự tại Ukraine. Theo quy định của Washington, mọi giao dịch quốc tế có liên quan đến hai tập đoàn này phải được chấm dứt trước ngày 21/11.

Do đó, nguy cơ đối với Trung Quốc và Ấn Độ – hai khách hàng lớn nhất nhập khẩu dầu Nga – nằm ở việc họ có thể bị cuốn vào lệnh trừng phạt nếu tiếp tục giao dịch với các công ty bị Mỹ trừng phạt. Các hình phạt thứ cấp có thể rất nặng, như bị cắt khỏi hệ thống ngân hàng phương Tây, mất quyền tiếp cận đồng đô la, hoặc bị loại khỏi mạng lưới thương nhân, hãng vận tải và công ty bảo hiểm vốn là trụ cột của thị trường hàng hóa toàn cầu.

Một vấn đề đặc biệt đáng lo là vai trò của các tập đoàn phương Tây trong các dự án khai thác dầu ở Trung Đông và châu Phi. Theo các nhà giao dịch, nếu doanh nghiệp Trung Quốc hay Ấn Độ vẫn hợp tác với Rosneft hay Lukoil, họ có nguy cơ bị gạt ra khỏi nhiều dự án quốc tế quy mô lớn.

Tuy nhiên, nếu tuân thủ lệnh trừng phạt, các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc sẽ mất nguồn cung dầu giá rẻ từ Nga, vốn đã giúp tiết kiệm chi phí năng lượng cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng trong nước. Ngoài Trung Quốc và Ấn Độ, nhiều quốc gia cũng đang chịu ảnh hưởng khi Lukoil là bên tham gia dự án Basrah ở Iraq và liên doanh đường ống Caspi ở Trung Á.

Tuần trước, Anh cũng thông báo đưa Rosneft, Lukoil và công ty hóa dầu Sơn Đông Yulong của Trung Quốc vào danh sách trừng phạt vì liên quan đến nhập khẩu dầu Nga. Nhiều công ty phương Tây đã bắt đầu ngừng cung cấp hàng cho Yulong – một trong các nhà máy lọc dầu tư nhân lớn nhất Trung Quốc. Cùng thời điểm, Mỹ cũng trừng phạt một số cảng lớn của Trung Quốc như Nhật Chiêu (Rizhao) và Đông Gia Khẩu (Dongjiakou) – những cửa ngõ quan trọng cho dòng dầu của Nga và Iran.

Theo Bloomberg, trọng tâm trong giao dịch dầu mỏ giữa Nga và Trung Quốc là hợp đồng dài hạn giữa Rosneft và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC), trong đó Nga cung cấp dầu qua hệ thống đường ống đến các nhà máy lọc dầu nội địa Trung Quốc ở thành phố Đại Khánh (Daqing), tỉnh Hắc Long Giang. Theo giới thương nhân, các nhà máy này phụ thuộc gần như hoàn toàn vào dầu Nga, nên bất kỳ sự gián đoạn nào cũng sẽ tác động lớn đến sản xuất.

Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu dòng chảy dầu qua đường ống – khoảng 800.000 thùng mỗi ngày trên – có bị ảnh hưởng hay không, bởi đây là dự án mang tính hợp tác chính phủ song phương.