Vì sao ô tô Indonesia nhập vào Việt Nam tăng đột biến?

Kim ngạch nhập khẩu ôtô nguyên chiếc từ Indonesia đầu năm nay đã có bước tăng đột biến cả về lượng lẫn giá trị.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, lượng ôtô có xuất xứ Indonesia về thị trường Việt Nam trong 2 tháng đầu năm đạt 3.108 chiếc về lượng và 53,5 triệu USD về giá trị.

Đáng chú ý là nếu chỉ xét riêng về giá trị, kim ngạch nhập khẩu ôtô từ Indonesia 2 tháng đầu năm 2017 cũng đã vượt xa so với tổng giá trị kim ngạch của cả năm 2016. Năm 2016, tổng lượng ôtô nhập khẩu từ Indonesia chỉ đạt 3.884 chiếc và giá trị kim ngạch đạt 44,8 triệu USD.

Nguyên nhân vì sao ô tô sản xuất tại Indonesia giá rẻ, các chuyên gia trong lĩnh vực này cho biết loại thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) phân theo dung tích động cơ, dao động 30-75%, nhưng với xe có tỷ lệ nội địa hóa trên 60% thì mức thuế chỉ còn 10% trở xuống, khuyến khích xe lắp ráp trong nước, sử dụng mạng lưới cung cấp địa phương.

Tại Việt Nam, thuế TTĐB ở dòng xe con cũng chia theo dung tích động cơ nhưng mức chung từ 45-60%. Tức dù xe có nội địa hóa cao tới đâu, dung tích động cơ nhỏ như thế nào thì mức thuế TTĐB cũng nhỏ nhất là 40-45%, cao hơn nhiều con số 10% mà Indonesia áp dụng. 

Một mẫu xe nếu cùng có những cơ chế nhập khẩu linh kiện, sản xuất như nhau thì giá xe ở Việt Nam đã đắt gấp rưỡi tại Indonesia. Chưa kể, chính phủ Indonesia còn tạo điều kiện hết sức cho ngành công nghiệp này phát triển, cũng như đẩy mạnh tiêu thụ nội địa với các mẫu xe rẻ, đa dụng.

Thị trường Indonesia 240 triệu dân, có quy mô gấp khoảng 10 lần Việt Nam, mỗi năm bán 1,2 triệu xe. Chính phủ nước này liên tục thay đổi nhiều chính sách từ những năm 1960 khi nền công nghiệp 4 bánh manh nha.

Tuy thay đổi, nhưng chính sách đưa ra đều nhằm phát triển mạng lưới công nghiệp phụ trợ, đẩy mạnh sản xuất trong nước, nhằm biến Indonesia thành một công xưởng sản xuất ôtô của thế giới. Nhưng để làm được điều này, điều quan trọng trước tiên là Indonesia không hạn chế thị trường trong nước. Chính sách này, trái ngược so với Việt Nam.

Ô tô Indonesia nhập vào Việt Nam ngày càng nhiều chỉ xếp sau xe Thái Lan

Chính phủ Indonesia có chính sách ưu đãi phát triển ngành công nghiệp 4 bánh như thuế lắp ráp CKD (bộ linh kiện hoàn chỉnh) là 10% và IKD (bộ linh kiện không hoàn chỉnh) là 7,5-8%. Trong khi ở Việt Nam trung bình là 20% cho CKD và không có IKD. Tiêu chuẩn kỹ thuật tại Ấn Độ thường thấp hơn chuẩn thế giới, do đó nhập xe từ Indonesia đạt nhiều lợi ích hơn.

Theo đại diện một hãng xe tại TP.HCM, trong tương lai nhiều khả năng hãng sẽ nhập xe từ Indonesia với những dòng xe gia đình 7 chỗ.

Lý giải nguyên nhân, vị này cho biết phân khúc xe 7 chỗ lắp động cơ nhỏ dưới 2 lít ví như Suzuki Ertiga hay một số mẫu xe của Toyota có nhiều lợi thế trong vài năm tới.

Thuế TTĐB cho những xe 1,5 lít trở xuống giảm còn 40% và tới 2018 sẽ giảm còn 35%. Trong khi đó những xe trên 2 lít lại tăng nên so sánh tương đối chi phí nhập xe nhỏ sẽ lợi hơn.

Bên cạnh đó tới 2018, thuế nhập khẩu ôtô từ ASEAN còn 0%. Như vậy, nếu nhập xe nhỏ từ ASEAN, hãng sẽ có lợi thế kép, vừa giảm thuế TTĐB, vừa giảm thuế nhập khẩu.