Biến rừng lau, cỏ dại thành đồi táo, lãi hàng trăm triệu/năm

Giữa nơi cồn mây hun hút gió, quanh năm mây mù sương phủ, mới nhắc đã thấy rờn rợn bởi vùng đất xa xôi và cách trở, nhiều người đã rời bản, rời quê hương đi tìm miền đất khác để sinh kế. Ấy thế lại có anh nông dân người dân tộc Mông dám nghĩ khác và làm khác, quyết tâm bám đất bám núi, biến rừng lau lách, cỏ dại thành đồi táo sơn tra xanh ngút ngàn, thu cả trăm triệu mỗi năm. Anh là Giàng A Chinh - nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2018.

Làm giàu trên vùng đất hoang lắm cỏ dại

Được cán bộ Hội ND xã dẫn đường đến bản Nậm Lộng (xã Hang Chú, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La) nơi có những vạt rừng táo sơn tra lớn nhất ở huyện Bắc Yên. Gặp anh Chinh trong căn nhà gỗ truyền thống của người Mông, xung quanh bốn bề núi là núi và rừng táo sơn tra xanh ngát ôm chọn lấy bản Nậm Lộng, anh Chinh niềm nở mời khách vào nhà. Trong nhà, nhìn lên tường chi chít những tấm bằng khen của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Hội Nông dân tỉnh, huyện, xã tặng treo kín cả gian phòng khách, những phần thưởng cho sự nghị lực vượt khó làm giàu của anh Chinh.

Trong ngôi nhà anh Chinh treo đầy nhưng bằng khen của Hội Nông dân các cấp tặng.

Mời cốc trà ấm, anh Chinh phấn khởi kể về hành trình lập nghiệp: “Đời anh khổ lắm chú ạ, nhiều lần thất bại cay đắng, có lúc trắng tay nhưng mình không bỏ cuộc, việc gì cũng phải quyết tâm làm đến cùng mới có thành công”.

Nhờ quyết tâm đó, đến nay anh Chinh có gần 40 ha táo sơn tra, trong số này 9 ha đã cho thu hoạch, 20 ha đang bói quả vụ đầu tiên. Năm ngoái anh Chinh thu được gần 60 tấn táo sơn tra, trừ chi phí lãi thu về hơn 300 triệu đồng”. Ngoài ra, anh còn đầu tư đào ao thả cả, nuôi cả trăm đàn gà, vịt phục vụ sinh hoạt gia đình. Không những thế, trên những quả đồi hoang cỏ dại xanh mướt quanh năm chưa có ai khai khẩn, anh Chinh rào quanh cả một quả núi, vay 50 triệu đồng từ quỹ hội nông dân huyện mua cả chục con trâu, bò để chăn thả, mỗi năm thu về cả trăm triệu đồng từ tiền bán trâu, bán bò.

Anh Chinh đang sở hữu gần 40 ha táo sơn tra .

Tuy nhiên, thành quả lớn nhất của anh Chinh chính là rừng táo sơn tra đang bắt đầu cho thu hoạch, ước tính mỗi năm nếu cây ra đều quả anh sẽ thu cả trăm tấn táo/năm. Mồ hôi công sức sau 4 năm bới đất, lật cỏ, chăm cây, giờ anh đã có thể mỉm cười, chờ đếm tiền.

Không chùn bước

Anh Chinh là người dân tộc Mông, sinh ra lớn lên tại bản Nậm Lộng, xã vùng cao Hang Chú của huyện Bắc Yên, vùng đất quanh năm mây mù phủ kín, đất đai rộng mênh mông nhưng người ở thưa thớt, thế mà nhiều đời nay cả bản vẫn bị cái đói cái nghèo bám riết. Nậm Lộng cách xa trung tâm xã hơn 30km, cách huyện gần 100km đường núi gập gềnh phải đi mất cả ngày đường. Ngô, lúa làm ra ăn không hết muốn đem đi bán lấy tiền cũng khó.

Anh Chinh (đứng ngoài cùng phía tay trài) là hộ nông dân làm tế giỏi được vinh danh trong Lễ công bố  nhãn hiệu chứng nhận táo sơn tra Sơn La.

Nhiều năm về trước, nhiều hộ trong bản từng tan cửa nát nhà vì thói quen trồng cây thuốc phiện, nghiện ngập, hệ lụy là bao đứa trẻ mồ côi, bơ vơ không được học hành. Cuộc sống chán chường bế tắc anh Chinh luôn mơ mình sẽ làm giàu và làm thay đổi cuộc sống người dân trong bản. Chính ước mơ đó mà hơn 18 tuổi, sau lấy vợ anh mới bắt đầu đi học chữ, quyết trí thay đổi số phận nhưng hoàn cảnh gia đình khó khăn, gánh nặng cơm áo đặt lên đôi vai, con đường học bị ngắt quãng liên tục vì anh phải bỏ về nhà chăm lo kinh tế gia đình.

Kinh tế khó khăn, cơm ăn lo từng bữa, sinh ra nản trí lại có một số bà con gièm pha di cư vào Tây Nguyên, rằng ở đó đất đai màu mỡ, bằng phẳng dễ làm ăn, người Mông ở đó ai cũng có cuộc sống no đủ sung sướng. Nhiều gia đình người Mông trong bản Nậm Lộng đã rời nhà cửa, bỏ lại ruộng nương đi vào mãi tận Tây Nguyên tìm miền đất hứa để sinh sống. Anh Chinh nghĩ bụng “người ta vào đó sống sung sướng việc gì mình phải ở lại cái bản này cho khổ”. Quẫn trí làm liều anh Chinh khăn gói đi hàng nghìn cây số đường vào đó xem thực hư, rồi sẽ đón cả gia đình vào.

Tới nơi, thấy cảnh sống khác lạ, cuộc sống người Mông ở đó đói nghèo, túng thiếu, nhà cửa lụp sụp. “Đất đai ở đó bạc màu, không dễ canh tác như ở nhà. Ở quê đất ddaati màu mỡ, tại do mình không chăm chỉ, thay đổi cách làm nên mới nghèo”. Từ bỏ ý nghĩ di cư, quay trở về anh Chinh quyết bám núi, bám nương, trồng cây lấy quả làm giàu, không đi tha phương cầu thực như những hộ dân khác của bản.

Đanh thức vùng đất hoang

Trở về nhà sau lần đi tìm miền đất mới, năm 2011, anh Chinh được giao khoán bảo vệ 9 ha rừng táo sơn tra mọc tự nhiên, đến mùa táo chín anh cùng vợ con lên rừng thu hái, đánh xe máy thồ từng bao tải táo xuống chợ bán. Thấy táo Nậm Lộng thơm ngon hơn táo vùng khác nên chở bao nhiêu khách cũng mua hết. Thấy việc bán táo kiếm ra tiền, anh liền đi học lái ôtô, rồi đánh liều vay mượn tiền anh em họ hàng mua luôn chiếc ô tô tải chuyên chở táo đi buôn. Mới đầu, chưa có kinh nghiệm anh chỉ chở táo nhà và của hàng xóm ra chợ bán cho thương lái miền xuôi. Dần dần qua bạn bè giới thiệu mối hàng, anh thu mua táo cho bà con dân bản chở lên bán tận chợ Điện Biên, sang cả Yên Bái, rồi xuống mãi Hà Nội, Hải Dương… chợ gần, chợ xa, nơi nào bánh xe của anh cũng lăn tới.

Sau những tháng ngày lặn lội buôn táo, được giao lưu và tiếp xúc với nhiều người nên anh Chinh hiểu ra tiềm năng của vùng đất mình đang sống, rất hợp với trồng táo. Đất màu mỡ, khí hậu mát lạnh quanh năm. Năm 2014, anh ươm táo lấy cây giống, rồi cùng vợ con lên núi nhặt những quả táo rừng chín vàng về đập tách lấy hạt ươm. Sau đó, thuê bà con trong bản đóng bầu, lên  núi phát quang cỏ đào hốc trồng táo. Bao nhiêu đất của bà con di cư bỏ hoang anh liền mua lại để trồng táo.

Anh Chinh là người dân tộc Mông, sinh ra lớn lên tại bản Nậm Lộng, xã vùng cao Hang Chú của huyện Bắc Yên, vùng đất quanh năm mây mù phủ kín, đất đai rộng mênh mông nhưng người ở thưa thớt, thế mà nhiều đời nay cả bản vẫn bị cái đói cái nghèo bám riết. Nậm Lộng cách xa trung tâm xã hơn 30km, cách huyện gần 100km đường núi gập gềnh phải đi mất cả ngày đường. Ngô, lúa làm ra ăn không hết muốn đem đi bán lấy tiền cũng khó.

Những vạt rừng sơn tra xanh ngát phủ kín trên các sườn đồi.

Đất hoang nhiều cỏ dại, anh Chinh thuê bà con trong xóm lên phát từng cây cỏ, đào từng hố đất trồng táo. Thiếu vốn thuê nhân công anh Chinh lại tiếp tục chạy xe ôtô buôn đủ thứ hàng, sắn, ngô, khoai…cái gì có thể làm ra tiền anh đều làm tất, để lấy tiền về thuê người làm.

Sau nhiều nỗ lực cố gắng, thành quả đang dần mỉm cười với anh Chinh, khắp các triền đồi đều phủ kín màu xanh của rừng táo sơn tra. Sau 4 năm, hơn 30 ha đất trồng táo của anh Chinh đang bói quả vụ đầu tiên. Tính cả 9 ha rừng sơn tra được giao khoán bảo vệ, anh có gần 40 ha sơn tra. Hiện anh Chinh đang là người có diện tích rừng sơn tra lớn nhất của Bắc Yên. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất mà anh Chinh đang trăn trở, đó là khâu tiêu sản phẩm chưa ổn định. Hơn nữa, một hai năm trở lại đây giá táo mèo đang có xu hướng giảm.

Học cách làm giàu của anh Chinh nhiều bà con người Mông bản Nậm Lộng đã bắt đầu trồng táo, khoanh nuôi bảo vệ rừng táo tự nhiên. Đến nay, mỗi nhà đều có 5 – 6 ha táo sơn tra, nhà ít thì 1 – 2 ha, thu nhập mỗi năm hàng chục triệu đồng, người Mông bản Nậm lộng không còn tình trạng bà di dịch cư tự do như trước, chăm chỉ làm ăn, gắn bó với quê hương.