Neo tỉ giá: Lợi hay hại?

Từ đầu tháng 12 tới nay, tỉ giá USD trên thị trường có xu hướng tăng. Theo các chuyên gia, khả năng căng thẳng tỉ giá trong giai đoạn cuối năm là không nhiều.

Theo Ngân hàng (NH) Nhà nước, trong tuần cuối tháng 11, thị trường ngoại hối và tỉ giá tiếp tục ổn định, tuy nhiên bước sang tuần đầu tiên của tháng 12, tỉ giá giữa VNĐ và USD lại tăng. Ngày 5-12, tỉ giá giao dịch của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) đã tăng lên ở mức mua 21.105 đồng - bán 21.145 đồng/USD, cao hơn ngày cuối tháng 11 tới 25 đồng. Ở các điểm giao dịch khác, tỉ giá USD cũng tăng khá cao.

Quốc gia có đồng tiền ổn định thứ ba ở châu Á

PGS-TS Nguyễn Đắc Hưng, chuyên gia lĩnh vực NH, đánh giá: “Nếu như năm 2010, tỉ giá tăng tới 9,68% thì năm 2012 tỉ giá lại giảm 0,96%. Tính từ đầu năm đến nay, tỉ giá chỉ tăng 1,32% và khả năng cả năm chỉ tăng 1,4%-1,5%. Dự báo, trong thời gian tới, áp lực về việc phá giá tiền đồng khá lớn nhưng với mục tiêu ổn định tỉ giá, biên độ điều chỉnh tỉ giá năm 2014-2015 sẽ không quá 2%-2,5%/năm”.

Tỉ giá USD ổn định giúp kiềm chế lạm phát nhưng chưa kích thích xuất khẩu Ảnh: Hồng Thúy

Đại diện NH HSBC khẳng định Việt Nam trở thành quốc gia có đồng tiền ổn định thứ ba trong khu vực châu Á, củng cố niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài khi rót vốn vào. Tuy vậy, chính sách giữ ổn định tỉ giá quá lâu của NH Nhà nước cũng gây ra nhiều lo ngại. Hơn 2 năm qua, tỉ giá gần như nằm trên một đường thẳng khiến tiền đồng bị định giá cao, gây bất lợi cho xuất khẩu, do đó chính sách tỉ giá cần phải linh hoạt hơn, nếu không thì sẽ đẩy xuất khẩu vào tình thế khó khăn. TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương, cũng dẫn một số nghiên cứu chỉ ra rằng cứ tăng tỉ giá danh nghĩa 1% sẽ làm tăng lạm phát khoảng 0,1%. Nhìn dưới góc độ vĩ mô, thông thường khi phá giá đồng nội tệ sẽ có tác dụng thúc đẩy xuất khẩu nhưng cũng sẽ hạn chế nhập khẩu. Trước những ý kiến đó, Vụ trưởng Vụ Quản lý Ngoại hối (NH Nhà nước), ông Nguyễn Quang Huy, cho rằng tỉ giá và lạm phát có mối quan hệ tác động qua lại với nhau. Tỉ giá ổn định giúp NH Nhà nước ổn định kinh tế vĩ mô, đòi hỏi cơ quan quản lý cân nhắc yếu tố liên quan trước khi có những điều chỉnh chính sách.

Dự báo tỉ giá tăng 2%-4% trong năm sau

Xung quanh vấn đề “neo tỉ giá” quá lâu, Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia khuyến nghị cơ quan điều hành nên có các giải pháp linh hoạt hơn  đối với tỉ giá. Chính sách tỉ giá cần tiếp tục ổn định để kiềm chế lạm phát nhưng nên linh hoạt hơn nữa trong năm 2014 để hỗ trợ năng lực cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam.

Báo cáo dự báo kinh tế vĩ mô năm 2014, dự báo về năm 2014, Trung tâm Nghiên cứu của BIDV cho rằng tỉ giá sẽ đạt khoảng 21.400-22.000 đồng/USD, với mức điều chỉnh 2%-4%, biên độ dao động 1%, theo BIDV, sẽ được giữ đến cuối năm 2014.

Cơ sở của dự báo này được các tác giả đưa ra là sự cần thiết điều chỉnh tỉ giá hướng đến hỗ trợ xuất khẩu và cải thiện cán cân thương mại. Cùng với sự linh hoạt hơn nữa của chính sách tỉ giá, cần giảm dần can thiệp hành chính, bình ổn tâm lý của các chủ thể trên thị trường ngoại hối. Các tác giả cũng đề cập một kịch bản điều hành tỉ giá và biên độ giảm giá VNĐ. Điều chỉnh này là để phù hợp với diễn biến của cán cân thương mại, tác động có thể gặp phải của việc kết thúc gói kích thích kinh tế QE3 của chính phủ Mỹ trong mối tương quan với lãi suất thị trường thế giới và tỉ lệ lạm phát kỳ vọng.