Mua nhà xã hội: Vướng đủ thứ thủ tục

Ngoài các yếu tố liên quan đến các thủ tục công chứng thì nguồn hàng phù hợp với người thu nhập thấp vẫn là rào cản để giải ngân gói 30.000 tỉ đồng.

Đến nay, gói 30.000 tỉ đồng hỗ trợ lãi suất thấp mua nhà cho người thu nhập thấp đã được triển khai hơn bốn tháng. Tuy nhiên, tại TP.HCM, riêng với khách hàng cá nhân chỉ mới giải ngân được 22,6 tỉ đồng cho 58 hồ sơ. Tại cuộc họp ngày 17-10 giữa Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh TP.HCM, một số ngân hàng và các sở, ngành xung quanh vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng tốc độ giải ngân của gói tín dụng này quá chậm.

Phải trả 6 triệu đồng/tháng gốc và lãi

Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, Trưởng phòng Nghiên cứu Tổng hợp NHNN Chi nhánh TP.HCM, các ngân hàng đã chủ động liên kết với các doanh nghiệp có nhà ở xã hội để hỗ trợ người mua nhà ở xã hội. tuy nhiên, việc giải ngân vẫn diễn ra chậm vì vướng đủ thứ. Còn theo đại diện Ngân hàng Vietcombank, hiện nay tại TP.HCM, khách hàng hay vướng ở chỗ “xin giấy xác nhận chưa có nhà tại địa điểm nơi họ sinh sống”. Chính quyền địa phương không thể xác nhận chính xác người đó không có nhà ở các khu vực khác.

Theo quan điểm của ông Nguyễn Việt Cường, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM, tính ra mua một căn nhà ở xã hội, một người phải trả cả gốc và lãi mỗi tháng là 6 triệu đồng. Tuy nhiên, không phải cán bộ công nhân viên chức nào cũng có thu nhập 9 triệu đồng/tháng để có thể trả được mức tiền kia. Còn với công nhân thì lấy đâu 5-6 triệu đồng mà trả, thành ra với những người này gói 30.000 tỉ đồng là quá xa vời.

Hiện nay vẫn còn thiếu nguồn nhà giá rẻ phù hợp với túi tiền người lao động để giải ngân gói 30.000 tỉ đồng. Ảnh: HTD

Một trong các khó khăn khác, theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP.HCM, hiện nay một số ngân hàng báo cáo về việc công chứng đối với nhà ở hình thành trong tương lai. Cụ thể cơ chế của NHNN cho phép các ngân hàng chấp nhận thế chấp căn hộ thương mại hay nhà ở xã hội trong tương lai để vay vốn, tuy nhiên phòng công chứng thì không chịu. “Một khi không có giấy tờ công chứng tài sản này thì các ngân hàng sẽ khó giải ngân. Bởi trong trường hợp này, nếu rủi ro xảy ra ngân hàng sẽ phải gánh chịu trách nhiệm” - ông Minh nói.

“Đây là gói tín dụng cho người thu nhập thấp, với thời hạn vay là 10 năm. Mà trong điều kiện với mức lương cơ bản thấp, chỉ cần trong gia đình người đi vay gặp chuyện rủi ro như vợ ốm, con đau lập tức ảnh hưởng ngay đến việc trả nợ và chẳng mấy chốc thành khoản nợ xấu liền” - ông Vũ Ngọc Kình, Phó Giám đốc Agribank Chi nhánh TP.HCM, nhận định.

Kéo dài thời hạn vay đến 30 năm

Theo tính toán của ông Nguyễn Việt Cường, giải pháp để số tiền hằng tháng người mua nhà trả ít đi thì thời gian vay nên kéo dài từ 10 lên đến 20-30 năm.  như vậy, trung bình mỗi tháng khách hàng chỉ phải trả khoảng 3 triệu đồng, người thu nhập thấp có thể trả được.

Ngoài ra, để tạo điều kiện cho người thu nhập thấp mua được nhà ở xã hội, theo ông Phạm Văn Đông, Trưởng ban Kinh tế Ngân sách Hội đồng Nhân dân TP.HCM, một số dự án nhà ở xã hội hiện nay thường ở quá xa. Nhưng vấn đề không phải ở xa mà các dự án này cũng cần phải đáp ứng được các điều kiện tương đối cho người mua, như hạ tầng giao thông.

Trao đổi bên ngoài cuộc họp, một lãnh đạo của NHNN cho biết gói 30.000 tỉ đồng dành cho rất nhiều đối tượng chứ không chỉ cho người thu nhập thấp. Hơn nữa diện tích không chỉ là 70 m2 mà còn có 50 m2, thậm chí là 35-40 m2, hoặc là sản phẩm có giá 310 triệu đồng. “Theo quy định, người mua nhà phải có một số vốn nhất định, như vậy với những căn hộ nhỏ số tiền vay chỉ khoảng trên dưới 200 triệu đồng, tính ra cả gốc và lãi mỗi tháng không quá 3 triệu đồng. Chưa kể nếu tính đến năm thứ 11 thì tiền gốc không còn là bao. Chính vì vậy, cái khó nhất hiện nay có chăng là nguồn hàng” - đại diện NHNN nói.