Công ty đòi nợ vi phạm, chủ nợ có vô can?

Ngày 11-9, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có một số góp ý về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 104 của Chính phủ về việc kinh doanh dịch vụ đòi nợ.

Theo quy định hiện hành, chủ nợ không phải chịu trách nhiệm liên đới đối với những hành vi mà doanh nghiệp (DN) kinh doanh dịch vụ đòi nợ vi phạm pháp luật. Nhưng trong dự thảo mới, Bộ Tài chính đã bỏ quy định này với lý giải trên thực tế, một số chủ nợ có yêu cầu các công ty đòi nợ thực hiện các hành vi cấm như đe dọa, sử dụng vũ lực gây mất an ninh, trật tự xã hội để buộc con nợ phải trả tiền. Do đó, dự thảo quy định trong một số trường hợp, chủ nợ phải chịu trách nhiệm liên đới đối với những hành vi mà DN kinh doanh dịch vụ đòi nợ vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, VCCI không đồng tình với quy định này.

Dịch vụ đòi nợ thuê nở rộ những năm gần đây (Ảnh chụp màn hình)

VCCI cho biết trong hoạt động cung cấp dịch vụ đòi nợ, DN đòi nợ bằng nghiệp vụ sẽ đòi các khoản nợ cho khách hàng và được hưởng phí (từ 5%-45% trong tổng số tiền nợ tùy thỏa thuận) nhưng phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật đối với hoạt động của mình. "Chủ nợ không có nghĩa vụ phải chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ gì đối với cách thức thực hiện của DN đòi nợ" - đại diện VCCI cho hay.

Theo VCCI, trên thực tế, có thể xảy ra tình huống chủ nợ yêu cầu hoặc khuyến khích DN đòi nợ thực hiện các hành vi bất hợp pháp để đòi nợ. Tuy nhiên, nếu DN đòi nợ chân chính sẽ không được chấp nhận các yêu cầu này, bởi họ có nghĩa vụ thực hiện việc đòi nợ theo đúng quy định pháp luật. Còn chủ nợ với tư cách là khách hàng, về mặt nguyên tắc, họ không thể kiểm soát hay can thiệp được các hoạt động của DN đòi nợ.

Luật sư Trần Tuấn Anh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng quy định này là bất cập và khó thực thi. "Chủ nợ và công ty đòi nợ ký hợp đồng thỏa thuận quyền lợi và nghĩa vụ của các bên. Bên chủ nợ không thể giám sát, không thể điều khiển được hành vi của người đi thực hiện đòi nợ. Quy định này sẽ không thực hiện được ở thực tế" - luật sư Tuấn Anh khẳng định.

Đồng tình với quan điểm này, phía VCCI cho rằng chủ nợ có thể yêu cầu hoặc khuyến nghị cách thức thực hiện đòi nợ nhưng việc có chấp nhận hay không là trách nhiệm của DN. Do đó, trường hợp DN đòi nợ thực hiện việc đòi nợ theo cách thức pháp luật cấm thì DN phải chịu hoàn toàn trách nhiệm với việc này, không quan trọng là hành vi này xuất phát từ gợi ý hay yêu cầu của ai.

Luật sư Trần Tuấn Anh lo ngại nếu gắn trách nhiệm của chủ nợ với công ty đòi nợ sẽ không có khách hàng nào muốn sử dụng dịch vụ này nữa, vì nhiều trường hợp họ phải chịu thiệt hại vì những hoạt động của bên đòi nợ.