4 “ông lớn” công nghệ lao đao trước luật chống độc quyền

Facebook, Google, Amazon và Apple đang phải làm chứng về những lo ngại chống độc quyền.

Vào hôm thứ ba vừa qua, các giám đốc điều hành từ các công ty công nghệ lớn nhất thế giới đã xuất hiện trước một tiểu ban chống độc quyền của Quốc hội và trả lời các câu hỏi về thực tiễn và sức mạnh thị trường của họ. Các giám đốc điều hành từ Apple, Amazon, Google và Facebook đã tham dự, phải đối mặt với các câu hỏi về "tác động của sức mạnh thị trường của các nền tảng trực tuyến đối với sự đổi mới và tinh thần kinh doanh".

Facebook, Google, Amazon và Apple đang phải làm chứng về những lo ngại chống độc quyền.

Các công ty như Facebook, Google, Apple và Amazon gần đây đã bị kiểm tra gắt gao từ các nhà quản lý và thậm chí còn bị đặt ra nghi vấn: liệu quy mô hoặc tác động của các hãng này có làm tổn hại đến cạnh tranh và sự lựa chọn của người tiêu dùng hay không.

Cuộc tranh luận về việc chính phủ có nên can thiệp và khiến các công ty công nghệ lớn phải điều chỉnh hay không là một vấn đề lớn và phức tạp mà không có câu trả lời rõ ràng. Tất nhiên, các công ty công nghệ lớn nhất cần phải ra sức bảo vệ các hoạt động kinh doanh của mình hơn bao giờ hết.

Một cuộc gọi cho quy định

Trong số những người đặt ra thách thức lớn nhất đối với những “người khổng lồ” công nghệ này là Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, một ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ năm 2020. Bà đã đề xuất một kế hoạch sâu rộng vào tháng 3, khiến các công ty công nghệ lớn phải điều chỉnh. Kế hoạch của bà xoay quanh hai bước chính: phân loại các công ty công nghệ lớn có doanh thu toàn cầu hàng năm từ 25 tỷ USD trở lên là "nền tảng tiện ích" và đảo ngược một số vụ mua lại công nghệ lớn.

Đây là một trong nhiều dấu hiệu cho thấy các cơ quan quản lý Mỹ đang đàn áp các “ông trùm” công nghệ lớn. Theo báo cáo từ The Washington Post và The Wall Street Journal, Bộ Tư pháp Mỹ được cho là đang lên kế hoạch khởi động một cuộc điều tra chống độc quyền đối với Google liên quan đến bộ phận tìm kiếm giữa các doanh nghiệp khác. Theo Reuters, Cơ quan này cũng đã được cấp phép điều tra Apple.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren.

Ủy ban châu Âu cũng đang chuẩn bị xem xét Apple sau khi Spotify đệ đơn khiếu nại vào tháng 3. “Gã khổng lồ” phát nhạc Thụy Điển cáo buộc Apple đã gây khó khăn trong việc cạnh tranh trong App Store bằng cách tính phí 30% cho các giao dịch mua được thực hiện thông qua cửa hàng kỹ thuật số.

Ủy ban Thương mại Liên bang gần đây cũng đã có đủ thẩm quyền xem xét liệu Facebook và Amazon có tham gia vào các hoạt động kinh doanh chống cạnh tranh hay không.

Đây không phải là lần đầu tiên các công ty công nghệ bị vướng vào các mối quan tâm chống độc quyền. Theo ông Daniel O'Brien, giám đốc chiến lược của Electronic Frontier Foundation, sự chú ý ngày càng tăng từ các nhà quản lý Mỹ trong những năm gần đây có thể được liên kết với các nền tảng công nghệ có vai trò ngày một phổ biến đã đóng vai trò quan trọng trong chính trị và các khía cạnh khác của xã hội.

Facebook, Google, Apple và Amazon phải tự bảo vệ

Facebook, Google và Apple đã giải quyết các mối quan ngại theo cách riêng của mình thông qua một loạt các tuyên bố công khai và các cuộc phỏng vấn truyền thông. Và dường như có một chủ đề chung giữa các quan điểm này rằng nền tảng và công nghệ của các hãng có lợi cho ngành công nghiệp và có rất nhiều cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ bất chấp quy mô và ảnh hưởng của các công ty này.

Đáp lại khiếu nại của Liên minh châu Âu của Spotify, “Táo Khuyết” đã công khai tranh luận về những cáo buộc rằng các chính sách của App Store đã kìm hãm sự cạnh tranh không công bằng. Hãng này chỉ ra rằng hãng không thu phí từ hầu hết các ứng dụng trong App Store (84% không trả phí cho Apple) và mô hình chia sẻ doanh thu của hãng chỉ áp dụng cho một phần đăng ký của Spotify. Ngoài ra, mức phí 30% - giảm xuống 15% sau năm đầu tiên đăng ký là công bằng khi xem xét Apple kết nối Spotify với người dùng và cung cấp một hệ thống ổn định để thanh toán, cùng với các lợi ích khác.

Apple gần đây cũng đã tung văn bản một trang trên trang web của mình, phác thảo các nguyên tắc của App Store, trong đó nhấn mạnh các ứng dụng mà công ty cạnh tranh trong nhiều danh mục bao gồm điều hướng, phát nhạc và lưu trữ đám mây.

Mặt khác, trong lá thư thường niên gửi các cổ đông được công bố vào tháng 4, Giám đốc điều hành Amazon - Jeff Bezos đã nhấn mạnh đến thành công mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã trải nghiệm trên nền tảng của mình, là một động thái để khẳng định những lo ngại rằng Amazon đang phát triển quá mạnh. Tiếp đó, Bezos cũng mô tả Amazon là một "người chơi nhỏ" trong không gian bán lẻ trên toàn thế giới.

Trong khi đó, Google và Facebook đã bày tỏ sẵn sàng chấp nhận quy định của chính phủ, nhưng họ không tham gia vào việc "chia nhỏ" các công ty của mình.

Giám đốc điều hành Google - Sundar Pichai gần đây đã khuyến khích sự giám sát của các công ty công nghệ lớn và trao đổi với CNN Business rằng công ty của ông sẽ "tham gia xây dựng vào các cuộc thảo luận này". Nhưng ông nói thêm rằng "quy mô lớn sẽ mang lại nhiều lợi ích", cho phép công ty đầu tư sâu vào các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo. Ông Pichai cũng cho biết việc áp đặt các quy định có thể gây ra "hậu quả không lường trước".

Phát biểu tại Lễ hội ý tưởng Aspen tuần trước, CEO Mark Zuckerberg của Facebook đã nhắc lại việc “chia nhỏ” Facebook sẽ là một ý tưởng tồi. Tương tự như phản ứng của Pichai, Zuckerberg nói rằng việc triệt hạ “gã khổng lồ” mạng xã hội có thể khiến công ty gặp khó khăn hơn trong việc giải quyết các vấn đề, như đảm bảo nội dung độc hại không xuất hiện trên nền tảng và ngăn chặn can thiệp bầu cử.

Zuckerberg cũng cho biết các nền tảng khác không thuộc sở hữu của Facebook - như Reddit và Twitter cũng đang phải vật lộn với các vấn đề liên quan đến thông tin sai lệch và can thiệp bầu cử, bác bỏ quan điểm cho rằng hoạt động đó là duy nhất đối với Facebook vì có quy mô lớn.

Sự thay đổi trong quan điểm

Sự gia tăng mối quan ngại từ các cơ quan lập pháp cũng trùng khớp với sự thay đổi quan điểm giữa những “người khổng lồ” công nghệ như Facebook. Trong nhiều năm, công ty này đã lập luận rằng đó là một nền tảng công nghệ, không phải là một công ty truyền thông và do đó không nên chịu trách nhiệm về cách người dùng tương tác và những gì họ tung ra trên nền tảng.

Các công ty như Google và Facebook vẫn đang tìm ra cách đạt được sự cân bằng hợp lý giữa việc bẻ khóa nội dung độc hại và duy trì tự do ngôn luận trên nền tảng của mình. Giờ đây, cả hai hãng đã áp đặt các quy tắc và quy trình mới để cung cấp thêm thông tin về các bài đăng xuất hiện trên mạng của mình.

Facebook bị chỉ trích nặng nề về quyền riêng tư.

Gần đây, Facebook đã chia sẻ chi tiết hơn về cách thức đo lường các tài khoản giả và lý do tại sao chọn quảng cáo một số bài đăng nhất định trong News Feed. Hồi đầu năm nay, YouTube cũng hạn chế sự có mặt của các nội dung vi phạm các nguyên tắc cộng đồng.

Hiện vẫn chưa rõ việc “chia nhỏ” các công ty như Facebook và Google có phải là biện pháp hữu hiệu hay không. Nhưng dù điều này có xảy ra, các cơ quan này cũng nên đảm bảo động thái đó sẽ thúc đẩy sự phát triển và cạnh tranh giữa các ngành thay vì trao quyền lực cho Thung lũng Silicon.