Toàn cảnh dự án 'Nuôi em': Dòng tiền nuôi nghìn trẻ và khoảng trống giám sát, kế toán

Dự án "Nuôi em" mang tính nhân văn, hỗ trợ các em nhỏ vùng cao bất ngờ vướng nghi vấn về tính minh bạch trong tài chính và vận hành. Người sáng lập dự án cho biết "Nuôi em" không có bộ phận kế toán, kiểm toán độc lập.

Nhiều vấn đề phát sinh, bao gồm các tranh cãi về tính minh bạch tài chính, phương thức vận hành cũng như phản ứng của cộng đồng đã khiến tổ chức thiện nguyện này phải đối diện với nhiều ý kiến trái chiều từ dư luận.

Sự việc bùng nổ trên mạng xã hội bắt đầu từ ngày 6/12, trong đó các "anh chị nuôi" chia sẻ thắc mắc khi không nhận được thông tin, hình ảnh rõ ràng về các em nuôi; về cách phân phối nguồn tiền của dự án.

Cụ thể, tài khoản có tên N.H. cho biết trên mạng xã hội đã nhận một mã nuôi em và đóng tiền vào tháng 8/2025 cho năm học 2024-2025. Đến tháng 11, người này được phía dự án nhắn đóng tiếp tiền cho năm học 2025-2026.

Việc đóng tiền 2 lần trong 3 tháng và đóng tiền khi năm học cũ (2024-2025) đã qua khiến N.H. băn khoăn. Câu chuyện đăng tải lên mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của dư luận.

Thông tin trên Website www.nuoiem.com cho thấy, hàng nghìn trẻ em vùng cao đã được dự án "Nuôi em" hỗ trợ. Ảnh chụp màn hình

Ngoài ra, một số người thắc mắc việc "trùng mã NE (được hiểu là Nuôi em)". Một tài khoản có tên A.P. chia sẻ đã đóng tiền nuôi em vào tháng 8/2022. Tuy nhiên, đến tháng 1/2023, khi người này vào tra cứu mã NE thì phát hiện mã này đã được cấp cho một người khác, song không nhận được phản hồi hợp lý từ phía dự án.

Tại Nghệ An, trao đổi với PV VietNamNet, chị Nguyễn Thị Hậu (trú phường Thái Hoà, tỉnh Nghệ An) cho biết đầu năm học 2025-2026, chị nhận đăng ký hỗ trợ hai học sinh ở Trường Tiểu học Mường Ải với mức hơn 1,9 triệu đồng/em/năm.

Tuy nhiên, sau khi liên lạc với phụ huynh, chị được biết học sinh mình nhận hỗ trợ không đăng ký ăn bán trú tại trường.

"Tôi liên lạc với một phụ huynh mà tôi nhận đăng ký hỗ trợ thì họ nói con họ không đăng ký ăn trưa tại trường. Còn một phụ huynh nữa, tôi không liên lạc được. Tuy nhiên, qua nắm bắt thông tin, tất cả những học sinh trong bản đó đều không ăn trưa tại trường, nhưng họ vẫn nhận tiền của tôi", chị Hậu băn khoăn.

Trẻ em vùng cao ở Nghệ An được dự án "Nuôi em" hỗ trợ. Ảnh: Q.Đ

Giữa những ồn ào, ông Hoàng Hoa Trung (SN 1990) - người sáng lập dự án "Nuôi em" đã thông báo tạm thời đóng băng tài khoản dự án "Nuôi em" để hỗ trợ minh bạch thông tin.

Theo ông Hoàng Hoa Trung, trong ngày 8/12, ông đã làm việc với ngân hàng để đóng băng tài khoản. Thời gian đóng băng dự kiến là 15 ngày và sẽ mở lại khi có thông báo mới.

"Mục đích là để ngắt dòng tiền thu - chi, phục vụ cho việc thống kê lại đầy đủ tất cả các khoản thu và chi cho dự án trong những năm qua. Tôi nhận được rất nhiều sự chất vấn của cộng đồng liên quan đến việc minh bạch thu chi của dự án dẫn đến chính bản thân tôi cũng nghi ngờ không biết mình có đảm bảo làm đúng 100% hay không.

Tôi mong muốn được làm việc với các bên thứ 3 hiểu rõ nghiệp vụ kế toán - kiểm kê, có khả năng tiến hành một cách độc lập, để kiểm tra khách quan nhất nghiệp vụ thu tiền - chi tiền của dự án "Nuôi em" trong suốt những năm qua", ông Hoàng Hoa Trung chia sẻ trên Facebook cá nhân.

Cũng theo ông Hoàng Hoa Trung, đây là lần đầu tiên trong lịch sử hoạt động 11 năm, dự án phải tạm dừng lại một thời gian, nhưng thời điểm hiện tại, niềm tin của cộng đồng dành cho "Nuôi em" quan trọng hơn rất nhiều. "Tôi nhận thấy mình và đội ngũ có trách nhiệm giải trình đầy đủ, chi tiết, minh bạch và rõ ràng", ông Trung cho hay.

Trao đổi với PV VietNamNet, ông Hoàng Hoa Trung cho biết "Nuôi em" hoạt động dưới hình thức nhóm tình nguyện, sử dụng tài khoản cá nhân nên không có bộ phận kế toán, kiểm toán độc lập.

Ông Trung cho hay chi phí vận hành bộ máy khoảng hơn 1 tỷ đồng/năm được lấy từ nguồn tiết kiệm riêng (theo mô hình tổ chức nước ngoài), không trích xuất từ tiền đóng góp của mạnh thường quân.

"Nếu có phát sinh sai sót trong vận hành, chúng tôi sẵn sàng nhận lỗi và công khai để cộng đồng kiểm chứng. Lý do dự án không công khai toàn bộ danh sách là để bảo mật hình ảnh và thông tin trẻ em", ông Trung nói.

Về nghi vấn "một mã số trẻ em (mã NE) có 2 người cùng nhận nuôi", ông Trung lý giải đây là trường hợp lệch pha về thời gian đóng góp.

Cụ thể, có trường hợp người nuôi cũ đóng tiền cho năm trước nhưng dừng đóng đột ngột (không đủ 9 tháng). Khi đó, người mới đóng cho năm học tiếp theo sẽ đóng bù cho số tiền thiếu của năm học trước. Hai khoản tiền này không trùng vào một thời điểm sử dụng.

Học sinh Trường tiểu học Bảo Nam 2, Nghệ An ăn bán trú từ nguồn hỗ trợ dự án "Nuôi em". Ảnh: P.Tâm

Đối với trường hợp một mã NE nhưng thông tin học sinh bị thay đổi, ông Trung cho biết nguyên nhân do học sinh cũ đã đủ điều kiện nhận hỗ trợ từ Nhà nước. Khi đó, mã số sẽ được chuyển sang cho một học sinh khác cần hỗ trợ hơn.

Được biết, "Nuôi em" là dự án thiện nguyện được ông Hoàng Hoa Trung cùng nhóm thiện nguyện Ánh sáng núi rừng gây quỹ từ năm 2014. Ý tưởng được giới thiệu xuất phát từ mong muốn các em học sinh vùng cao có cơm với thịt, thêm động lực tới trường.

Dự án bắt đầu với gần 40 em nhỏ tại điểm trường ở huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên được hỗ trợ cơm trưa tại trường. Sau hai năm, số em được nuôi cơm tăng lên 88.

Đến năm 2018, ông Trung quyết định thay đổi mô hình theo hình thức quyên góp "một nuôi một". Mỗi người nuôi sẽ nhận hỗ trợ chi phí cho một em nhỏ ở mức 150 nghìn đồng/tháng, trong 9 tháng của năm học. Từ năm học 2020-2021, dự án thu thêm 100 nghìn đồng tiền cơ sở vật chất, như vậy mỗi người nuôi sẽ gửi 1,45 triệu đồng/năm cho mỗi trẻ.

Theo thông tin từ trang web của "Nuôi em", đối tượng được nuôi cơm là trẻ 3-5 tuổi và các em cấp 1-2-3 không có hỗ trợ về ăn của Nhà nước. Ví dụ các bé lớp 1-2 sống tại bản và một số trường hợp đặc biệt do thiếu tiêu chí xét duyệt chế độ.

Năm tiếp theo, nếu bé đến tuổi được nhà nước nuôi cơm thì dự án sẽ chuyển sang nuôi bé khác, bằng cách đổi thông tin bé được nuôi nhưng giữ nguyên mã NE.

Những năm qua, "Nuôi em" trở thành dự án nhân văn được cộng đồng biết đến rộng rãi và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình. Đến nay, dự án thông báo đã kết nối hàng chục nghìn anh chị nuôi với các em nhỏ khắp các tỉnh phía Bắc.

Dự án còn nhận được sự ủng hộ từ các nghệ sĩ nổi tiếng. Ngày 23/5/2023, rapper Đen Vâu ra mắt MV Nấu ăn cho em sau khi thăm các em nhỏ được "nuôi" bởi dự án.

Nam nghệ sĩ sau đó dành doanh thu từ lượt nghe và xem bài hát để đóng góp vào việc xây dựng trường học và hỗ trợ bữa ăn miễn phí cho trẻ em. Sau một tháng, anh cho biết khoản thu từ ca khúc đạt 17.951 USD (tương đương gần 420 triệu đồng) sau khi đã nộp thuế và trừ các chi phí liên quan.

Đen Vâu làm tròn số tiền lên 500 triệu đồng và gửi đến dự án "Nuôi em", nhằm hỗ trợ bữa ăn và xây trường cho trẻ em tại các khu vực vùng sâu vùng xa. Sự lan tỏa của ca khúc đã truyền cảm hứng để hàng nghìn người khác cùng tham gia dự án.

Ngày 7/12, trước những ý kiến trái chiều, nam rapper lên tiếng khẳng định rằng anh chỉ là một mạnh thường quân đóng góp cho "Nuôi em", không tham gia vào bộ máy quản lý, vận hành hay quyết định cách sử dụng nguồn quỹ của dự án.

Ca sĩ Hòa Minzy cũng chia sẻ đóng góp cho dự án từ năm 2021 đến 2024, với số tiền 600 triệu đồng để nuôi cơm 400 em nhỏ ở Lai Châu và Thanh Hóa.

Liên quan đến nghi vấn về tính minh bạch tài chính của dự án "Nuôi em", đã có nhiều mạnh thường quân đã gửi đơn đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An để đề nghị làm rõ.