Thời tiết ngày càng khó lường

Miền Bắc vừa trải qua một mùa đông nóng nhất trong 10 năm qua; tại Nam Bộ, nhiều nơi có những cơn mưa trái mùa xối xả.

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, mùa bão 2017 có khả năng đến sớm hơn trung bình nhiều năm và ảnh hưởng tới Việt Nam tương đương năm 2016. Mùa mưa cũng sẽ đến sớm trên phạm vi cả nước song các đợt mưa lớn và tổng lượng mưa sẽ ít hơn. Ngoài ra, hiện tượng mưa trái mùa sẽ xuất hiện trên khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ trong những tháng đầu năm...

Gay gắt hơn

“Diễn biến thời tiết, thủy văn trong năm 2017 trên phạm vi cả nước vẫn có xu hướng thiếu hụt mưa và dòng chảy, xuất hiện khô hạn và thiếu nước; nền nhiệt độ tăng cao vào mùa khô nhưng không khắc nghiệt như năm 2016. Tuy nhiên, bão, mưa, lũ đến sớm và kéo dài trong cả năm 2017” - Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương nhận định.

Biểu hiện bất thường gần đây nhất của khí hậu là hiện tượng mưa lớn trái mùa tại TP HCM vào chiều 2-2 (mùng 6 Tết) gây ngập nhiều tuyến đường. Theo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, đây là cơn mưa bất thường.

Mưa lớn gây ngập nhiều tuyến đường ở TP HCM trong chiều tối 2-2. Ảnh: Hoàng Triều

Ông Đặng Văn Dũng, Phó Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, cho biết nguyên nhân gây ra trận mưa lớn bất thường tại TP HCM chiều tối 2-2 và nhiều tỉnh, thành phố khác ở Nam Bộ là do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp phía Bắc kết hợp lưỡi áp cao lạnh đang tăng cường xuống phía Nam.

Ông Lê Thanh Hải, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia, đánh giá đây là dạng mưa trái mùa và hiện tượng này thường xảy ra 5-7 năm/lần. Các biến động về mùa, thời tiết ngày càng xảy ra gay gắt hơn. Tất cả việc đó đều là biểu hiện của biến đổi khí hậu (BĐKH).

Bất thường

Theo TS Đặng Kim Sơn, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp - nông thôn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), dưới tác động của BĐKH, tần suất, cường độ và phạm vi ảnh hưởng của thiên tai, đặc biệt là bão, lũ, hạn hán, mặn xâm nhập sẽ ngày càng gia tăng.

ThS Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia nghiên cứu độc lập về sinh thái, nhận định mưa trong những ngày qua là biểu hiện của La Nina đã được cảnh báo từ mùa khô 2016, khi hiện tượng El Nino diễn ra gay gắt. Vì vậy, cần hiểu rằng đây là mưa trái mùa chứ không phải bắt đầu vào mùa mưa ở Nam Bộ. Năm nay dự báo sẽ hạn hán không gay gắt như năm 2016, những cơn mưa vừa qua thấm xuống ao hồ, sông rạch sẽ làm dịu đi xâm nhập mặn sắp tới.

Theo ThS Kỷ Quang Vinh, Chánh Văn phòng Công tác BĐKH TP Cần Thơ, mưa trái mùa là hậu quả của BĐKH nên thời tiết thay đổi khó đoán. Theo quy luật tự nhiên, tháng này là tháng mùa khô, cuối năm vào mùa mưa mới là đúng nhưng hiện nay thay đổi bất thường thì chưa đánh giá được vấn đề. Những nông dân trồng các loại cây đã ra bông thì năng suất sẽ bị ảnh hưởng. Mưa lớn thì trữ nước tốt nhưng nếu cuối năm lại mưa nữa sẽ tạo ngập úng sâu.

PGS-TS Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu BĐKH Trường ĐH Cần Thơ, cho biết xác suất để có 1-2 trận mưa bất kỳ trong tháng 2 vào khoảng 10%-20% tùy theo tỉnh nhưng lượng mưa thường nhỏ hơn 50 mm, phổ biến khoảng 10-30 mm. Trận mưa chiều tối 2-2 là hiện tượng bất thường vì có nơi mưa lên đến 70-90 mm/ngày, vài nơi xấp xỉ gần 100 mm.