Lịch vạn niên
Những việc cần kiêng kị trong ngày Tết Nguyên đán 2024 theo phong tục dân gian
Người Việt đặt ra rất nhiều điều kiêng kị trong ngày Tết Nguyên đán để tránh những điều xui xẻo và mong muốn đón những điều tốt đẹp, may mắn.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Trần Hữu Sơn (nguyên Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam), dân gian đặt ra nhiều điều kiêng kị trong ngày Tết để tránh những điều xui xẻo như: kiêng quét nhà, cãi vã, làm đổ vỡ đồ dùng…
Ở góc độ khoa học, chẳng ai chứng minh được những điều đó nhưng xét về tín ngưỡng, người dân tự đặt ra cho mình những điều đó trong dịp năm mới với mong muốn tránh những xui xẻo, đón những điều tươi mới, tốt đẹp.
Cũng chính vì lẽ đó mà dân gian vẫn hay có câu: “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, đó là minh chứng cho việc kiêng kị ngày Tết đã trở thành một thói quen trong tiềm thức của người dân.
Dưới đây là một số điều kiêng kị trong dịp năm mới theo phong tục dân gian:
Ăn cháo và những đồ ăn gợi lên sự đen đủi
Người xưa quan niệm, chỉ có những gia đình nghèo khổ mới phải ăn cháo. Do đó, ngày mùng 1 Tết, người ta kiêng ăn cháo mà chỉ ăn cơm. Bên cạnh đó, sáng ngày đầu tiên của năm mới, muôn thần sẽ tề tựu, việc ăn cơm nóng thể hiện sự tôn kính với tổ tiên và các vị thần linh.
Bên cạnh đó, người xưa cũng kiêng những đồ ăn gợi lên sự đen đủi, không may mắn trong 3 ngày Tết như: thịt chó, mực, thịt vịt, cá mè, ốc…
Cho lửa, nước
Lửa có màu vàng, màu đỏ, tượng trưng cho sự may mắn. Vì vậy, nếu cho lửa ngày đầu năm tức là cho đi vận may, khiến gia đình có nguy cơ gặp nhiều điều xui xẻo, tai vạ trong năm đó.
Trong khi đó, nước lại tượng trưng cho sự sinh sôi và được ví là nguồn tài lộc của muôn nhà. Trước khi bước sang năm mới, nhà nào cũng lo đổ nước đầy bể, dự trữ nước đủ cho sinh hoạt trong những ngày Tết.
Vay mượn hoặc trả nợ đầu năm
Đầu xuân là thời điểm mở cửa để đón lộc vào nhà. Vì vậy, dân gian quan niệm, nếu cho ai đó vay mượn tiền bạc, đồ đạc trong những ngày đầu năm thì cả năm đó gia đình sẽ rơi vào cảnh túng thiếu. Ngược lại, nếu trả nợ sẽ giống như dâng tài lộc vào tay người khác.
Làm vỡ đồ dùng gia đình
Gương, bát, đĩa, ly… là những vật dụng rất dễ vỡ. Trong khi đó, dân gian vẫn luôn có quan niệm việc rơi vỡ đồ dùng vào những ngày đầu năm sẽ khiến gia đình không gặp được điều cát lành. Không chỉ vậy, rơi vỡ đồ còn báo hiệu sự chia lìa, đổ vỡ của gia đình.
Nói lời xui rủi
Trong ngày Tết, mọi người có dịp ngồi nói chuyện, tán gẫu với nhau. Tuy nhiên, cần tránh nhắc tới bệnh tật, thua lỗ, sự thiếu hụt hay mất mát... để tâm trạng con người không bị chi phối bởi những suy nghĩ tiêu cực. Thay vào đó, chúng ta nên nói những chuyện vui vẻ, tích cực, dư dả...
Quét nhà, đồ rác
Trong những ngày đầu năm mới, người Việt cho rằng quét nhà, đổ rác sẽ đuổi Thần Tài ra khỏi nhà, từ đó tiền tài không thể tới với gia đình. Do đó, người dân hay kiêng hoặc nếu có quét nhà, rác cũng phải để ở một góc nhà và không được hốt rác đổ đi.
Chúc Tết người đang ngủ
Năm mới đến chúc Tết bạn bè, họ hàng, người thân, bạn nên tay bắt mặt mừng chúc tụng. Nhưng nếu thấy có người đang nằm ngủ trên giường thì tốt nhất nên “lờ” đi và không chúc Tết người đó. Bởi những lời chúc tốt đẹp của bạn với người đang ngủ khi đó có thể được coi như lời trù ẻo muốn người đó nằm trên giường bệnh. Do đó, nếu thực tâm muốn chúc Tết, khách sẽ đợi người đó ngủ dậy.
Cãi vã, giận hờn
Tết là một ngày vui, sum họp gia đình, nhất là thời khắc thiêng liêng như giao thừa thì càng nên thể hiện sự gắn kết, yêu thương nhau... Vì sự cãi vã, hiểu lầm, hờn giận nhau lúc giao thừa là điềm báo cho một năm mới gia đạo lộn xộn, chia rẽ.
Người gia đình có tang không nên chúc Tết
Người xưa quan niệm, những người gia đình có tang nên tránh xông đất, đi chúc Tết hay thăm hỏi gia đình khác.
Nhà nào không may có người mất trong dịp Tết cũng không được phát tang vội để không ảnh hưởng đến niềm vui chung của hàng xóm, láng giềng.
Nếu gia đình có người mất vào ngày 30 Tết, tốt nhất nên chôn cất trong ngày đó, tránh để sang mùng 1. Còn nếu người mất vào mùng 1 Tết thì phải chờ sang mùng 2 mới được phát tang.
Nguồn: [Link nguồn]
Mâm cúng, bài cúng ông Công ông Táo đúng phong tục cổ truyền mang nhiều ý nghĩa về tâm linh đối với gia chủ.
