Mưa lớn, bốn tỉnh miền núi đối diện nguy cơ sạt lở đất

880 xã ở Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ đang có nguy cao xảy ra sạt lở đất, lũ quét, trong đó Lào Cai, Phú Thọ, Cao Bằng, Tuyên Quang cấp độ rủi ro mức cao nhất.

Chịu tác động của bão Bualoi, Trung Bộ và Bắc Bộ mưa từ ngày 25/9 đến nay với lượng phổ biến 200-400 mm, cục bộ có nơi trên 600 mm. Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia ghi nhận mưa lớn nhất đợt này là tại Bạch Mã (Huế) 855 mm, Xuân Bình (Thanh Hóa) 753 mm, Hủa Na (Nghệ An) 627 mm, Đức Hóa (Quảng Trị) 593 mm.

Khi bão di chuyển về phía tây Nghệ An và suy yếu ở Thượng Lào vào trưa 29/9, mưa lớn đã mở rộng ra vùng núi phía Bắc. Lượng mưa trong 24 giờ, kể từ 19h ngày 28/9 ở Tà Si Láng (Lào Cai) 435 mm; Làng Nhì (Lào Cai) 310 mm; Vạn Mai (Phú Thọ) 389 mm; hồ Cạn Thượng (Phú Thọ) 367 mm; Mường Do (Sơn La) 345 mm.

Nước ngập gần hết ôtô tải trên đường Yết Kiêu (TP Yên Bái cũ). Ảnh: Yên Bái

Từ đêm qua đến sáng nay nhiều nơi tiếp tục mưa lớn. Lượng mưa từ 19h hôm qua đến 7h hôm nay ở hàng loạt trạm như Yên Bình, Phúc Lợi (Lào Cai); Hoàng Nông (Thái Nguyên); Linh Phú (Tuyên Quang); Bình Phú (Tuyên Quang); Hữu Lợi, Yên Trị (Phú Thọ) từ 140 đến 190 mm. Quốc Oai (Hà Nội) mưa 138 mm.

Dự báo, hôm nay các tỉnh Lào Cai, Phú Thọ, Tuyên Quang mưa 40-80 mm, cục bộ trên 150 mm; những nơi khác ở Bắc Bộ và Thanh Hóa mưa 20-50 mm, cục bộ trên 100 mm. Từ ngày mai (1/10), mưa sẽ giảm dần.

Hàng trăm xã nguy cơ sạt lở mức cao nhất

Trưa 30/9, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, cho biết dựa trên lượng mưa, dự báo mưa và độ ẩm đất, cơ quan này đã phát đi cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai cao nhất (cấp 3) đối với Lào Cai, Phú Thọ, Cao Bằng, Tuyên Quang; Thái Nguyên cấp độ hai.

Bản đồ nguy cơ sạt lở đất trong 6 giờ tới, màu tím mức độ cao nhất. Ảnh: NCHMF

Tỉnh Lào Cai có 99 xã, phường thì tới 74 đơn vị, trải dài từ ven sông suối, xã hẻo lánh đến vùng đô thị đối diện sạt lở, trong đó có nhiều địa danh du lịch nổi tiếng như: Bát Xát, Y Tý, Tả Van, Tả Pìn, Thác Bà. Đặc biệt, xã Phúc Khánh từng trải qua trận lũ quét, sạt lở đất ở làng Nủ làm 52 người chết, 14 người mất tích trong bão Yagi tháng 9/2024 cũng nằm trong nhóm nguy cơ.

Là tỉnh trung du, miền núi, Phú Thọ có 148 xã, phường thì tới 114 đơn vị đối diện nguy cơ sạt lở đất. Tương tự Cao Bằng có 42/56, Tuyên Quang 69/124 xã, phường cũng đang đối diện với sạt lở do mưa lớn, đất ngậm nước.

Lũ các sông sẽ giảm dần từ ngày mai

Hiện thủy điện Tuyên Quang mở 7 cửa xả, Hòa Bình hai cửa, Thác Bà và Trung Sơn mỗi nơi ba cửa, Bản Vẽ một cửa. Nhiều thủy điện nhỏ ở các tỉnh vùng núi phía Bắc cũng đang mở cửa xả.

Mưa lớn nhiều ngày cùng với việc xả lũ của thủy điện khiến mực nước các sông lên nhanh. Tại Bắc Bộ lúc 7h, lũ trên sông Thao (Hồng) tại Yên Bái trên báo động ba 2,2 m; sông Lục Nam ở Bắc Ninh dưới báo động hai 0,13 m.

Tại Bắc Trung Bộ, sông Mã ở Giàng (Thanh Hóa) trên báo động ba 0,4 m; sông Cả ở Nam Đàn (Nghệ An) trên báo động hai 0,2 m (nguy hiểm nhất là báo động ba).

Dự báo, nước trên sông Thao tiếp tục lên, đến 13h hôm nay trên báo động ba là 2,4 m; sông Cả lên trên báo động ba 0,5 m; sông Mã trên báo động ba 0,7 m. Đến 1h ngày mai, lũ trên các sông bắt đầu xuống chậm.

Do lũ lên, hàng trăm xã phường ở Lào Cai, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An đối diện nguy cơ ngập. Trong đó Thanh Hóa có 166 xã, phường thì 52 đơn vị tập trung ở vùng hạ du các sông có thể ngập sâu. Nghệ An có 45/130; Bắc Ninh 31/99; Lào Cai 27/99 xã, phường nguy cơ ngập.