“Lấy phiếu tín nhiệm không phải là cuộc đua”

Theo dự kiến, kỳ họp thứ 10 HĐND TP.HCM (khóa VIII) sẽ diễn ra từ ngày 10 đến 12/7 tới đây với nhiều nội dung quan trọng như thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội, xem xét tăng học phí, viện phí, chất vấn…

Đặc biệt, tại kỳ họp này, lần đầu tiên HĐND TP tổ chức lấy phiếu tín nhiệm với 16 chức danh do HĐND TP bầu. Trước kỳ họp, Pháp Luật TP.HCM trò chuyện đầu tuần với Chủ tịch HĐND TP.HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm.

Sẽ chất vấn những gì người dân bức xúc

Qua đợt tiếp xúc cử tri vừa rồi, bà thấy cử tri TP quan tâm, bức xúc những vấn đề nào?

Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm: Điều có thể thấy trước hết là người dân TP đều đánh giá điều hành của TP tương đối tốt vì đã duy trì được tình hình kinh tế-xã hội (KT-XH) ổn định trong những năm qua và sáu tháng đầu năm 2013 này.

Tuy nhiên, cũng vẫn còn một số vấn đề khiến người dân quan tâm, bức xúc. Cụ thể là tình hình kinh tế nói chung còn khó khăn, ảnh hưởng nhiều tới sản xuất, kinh doanh của DN, cuộc sống người dân (nhất là công nhân, người nghèo, người có thu nhập thấp). Tiếp đó là thủ tục hành chính tuy có cải thiện nhưng vẫn chưa hoàn toàn được thông thoáng, thái độ cán bộ, công chức đôi chỗ vẫn còn cửa quyền, hách dịch, quan liêu. Tình hình ô nhiễm môi trường, nước sạch sinh hoạt cho người dân ngoại thành, tệ nạn trộm cắp vặt, cướp giật công khai, tai nạn giao thông… cũng là những vấn đề mà TP nhận được khá nhiều góp ý, kiến nghị của cử tri. Đây cũng chính là những vấn đề sẽ được chất vấn tại kỳ họp.

Kỳ họp này cũng sẽ có một số tờ trình về điều chỉnh tăng học phí, viện phí, ảnh hưởng rất lớn đến người dân. HĐND sẽ cân nhắc việc này như thế nào?

Trước khi thông qua một tờ trình tăng phí, lệ phí nào đó thì HĐND luôn tuân thủ theo đúng nguyên tắc. Thứ nhất là phải bảo đảm đúng pháp luật, thứ hai là đáp ứng được yêu cầu phát triển KT-XH và thứ ba là mức phí đưa ra phải phù hợp với khả năng đóng góp của người dân tại thời điểm đó.

Với những loại phí, lệ phí ảnh hưởng trực tiếp tới người dân và với phạm vi rộng, trước khi đề ra một mức phí thì TP đều rất thận trọng, quan tâm trước hết đến quyền lợi của người dân. Người dân đóng tiền là để nhận được dịch vụ tốt hơn nên TP cũng phải xem xét liệu cơ quan cung ứng dịch vụ có đáp ứng được chất lượng dịch vụ theo đóng góp của người dân hay không mới đề ra mức phí cụ thể. Nhưng thu khi nào, mức thu là bao nhiêu, nếu quá cao thì sức chịu đựng của người dân không đáp ứng được, sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống người dân. Bởi vậy, sau khi khảo sát nếu thấy người dân đã phải chịu quá nhiều loại phí trong cùng một thời điểm rồi thì HĐND sẽ không thông qua (TP đã tạm thời chưa thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy - PV).

Xem xét tăng viện phí, học phí là một trong những vấn đề sẽ được bàn bạc trong kỳ họp. Ảnh: HTD

Không phải chuyện hơn thua

Một nội dung quan trọng của kỳ họp này là lấy phiếu tín nhiệm (PTN) 16 chức danh do HĐND TP bầu. Liệu đại biểu (ĐB) có đủ thông tin để bỏ phiếu một cách chính xác, thưa bà?

Cho tới nay công tác chuẩn bị cho việc lấy PTN đã sẵn sàng. Báo cáo công tác của các chức danh được lấy PTN cũng đã được gửi cho ĐB nghiên cứu rồi. Nếu nói các ĐB hiểu hết về các chức danh mình sẽ bỏ phiếu thì không thể nào hiểu hết 100% được đâu. Tuy nhiên, những vấn đề cốt lõi, những nét chính (như cách làm việc thế nào, hiệu quả công việc tới đâu, phẩm chất đạo đức, lối sống có trong sạch, lành mạnh không…) của các vị này thì ĐB lại nắm khá rõ.

Thường trực HĐND cũng đã tạo nhiều điều kiện rất thuận lợi để các ĐB có thể hiểu, tương tác và thậm chí phối hợp cùng với các chức danh này thông qua nhiều kênh khác nhau. Ngoài các kỳ họp HĐND trong năm, TP còn tổ chức hàng trăm cuộc khảo sát, mời các ĐB đi nghe các sở, ngành họp, bàn bạc về những vấn đề mà cử tri quan tâm để có thêm thông tin. Cạnh đó, còn có một số chương trình mang tính tương tác cao như “Lắng nghe và trao đổi”, “Đối thoại cùng chính quyền TP”. Với những hình thức hoạt động, cung cấp thông tin đa dạng, nhiều chiều, có tính thực tế như trên, tôi tin rằng ĐB không thiếu thông tin để đánh giá.

Vừa qua có khá nhiều ý kiến cử tri thắc mắc tại sao lại đưa ra ba mức tín nhiệm (tín nhiệm cao, tín nhiệm, tín nhiệm thấp) mà không phải là hai mức (tín nhiệm và không tín nhiệm). Phải làm sao để giải tỏa được băn khoăn này?

Ngay khi thảo luận bàn về lấy phiếu ở kỳ họp QH, một số ĐBQH cũng đã đặt ra câu hỏi này. Tuy nhiên, tôi muốn nhấn mạnh rằng ta không nên chỉ coi việc lấy PTN là được hay mất, hơn hay thua mà thực chất nó là “lấy phiếu để thăm dò mức độ tín nhiệm của ĐB với từng chức danh được lấy PTN”. Nếu tín nhiệm thấp mới tiến hành bỏ PTN.

Bởi vậy, nếu ngay từ đầu mà ta chỉ lấy theo hai mức hoặc là có hoặc là không tín nhiệm thì nhiều người lại nhầm lẫn rằng đây là bỏ PTN ngay từ đầu (mà không có bước thăm dò mức độ tín nhiệm). Thêm nữa, vì đây là lần đầu tiến hành lấy PTN nên ta cần phải có bước đi thận trọng, chặt chẽ, càng tránh được sự hiểu lầm càng tốt.

Nên có cái nhìn toàn diện

Có thực tế là lãnh đạo ngành nào va chạm thực tiễn nhiều thì số phiếu đạt được thấp, ngành nào ít va chạm thì lại đạt số phiếu an toàn. Vậy làm sao để lần lấy PTN này phản ánh đúng kết quả thực hiện nhiệm vụ của các chức danh?

Đúng là nhìn vào kết quả lấy phiếu vừa qua của QH thì thấy bên lập pháp phiếu có cao hơn bên hành pháp. Nhưng nếu nói ngành nào ít va chạm thực tiễn mà đạt số PTN cao hơn và ngược lại thì cũng không hẳn. Rà lại bảng kết quả, có nhiều lĩnh vực cũng gai góc, cũng gắn liền với người dân đấy chứ nhưng kết quả đâu có thấp.

Do vậy, mỗi ĐB khi lấy PTN đều cần phải khách quan. Có thể ở lĩnh vực đó rất gai góc, nhiều khó khăn, có hạn chế, trì trệ và mình thấy không hài lòng. Nhưng cần nhìn xa một chút, nghĩa là phải nhìn xem người đứng đầu lĩnh vực đó có quyết liệt trong điều hành, có đưa ra được nhiều giải pháp khả thi hay không? Tiếp đó là thái độ làm việc có tích cực, trách nhiệm, có lắng nghe một cách cầu thị hay chưa? Khi đánh giá phải đánh giá năng lực điều hành công việc, hiệu quả công việc, thái độ trách nhiệm với công việc… chứ không nên chỉ nhìn thấy cái hạn chế trước mắt của người ta mà không thấy được mặt tốt, tích cực.

Xin cảm ơn bà!