Vụ cháy kinh hoàng ở Hong Kong: Những bất thường đáng sợ

Nỗi bàng hoàng sau thảm kịch đang nhanh chóng biến thành làn sóng phẫn nộ tại Hong Kong, khi người dân đi tìm câu trả lời cho vụ hỏa hoạn khiến hàng trăm người thương vong.

Video: Lửa cháy kinh hoàng tại khu dân cư gồm 8 tòa nhà ở Hong Kong. Nguồn: Guardian

Theo BBC, lớp lưới và tấm nhựa kém chất lượng bọc ngoài cửa sổ các tòa nhà được cho là nguyên nhân khiến ngọn lửa lan nhanh dữ dội tại khu Wang Fuk Court chiều 26/11. Đến chiều 28/11, ít nhất 128 người đã thiệt mạng và 200 người vẫn mất tích. Con số thương vong dự kiến còn tăng khi lực lượng cứu hộ tiếp cận sâu hơn vào các tầng nhà bị thiêu rụi.

Câu hỏi lớn nhất đang bao trùm thành phố: Vì sao một khu nhà đông đúc lại trở thành công trình dễ bén lửa đến vậy? Ai phải chịu trách nhiệm? Nhiều cư dân đã gọi đây là “thảm họa do con người gây ra”.

Ba người phụ trách công trình cải tạo trong khu nhà đã bị bắt. Giới chức địa phương cũng mở cuộc điều tra tham nhũng, trong bối cảnh sự nghi ngờ và giận dữ lan nhanh trên các nền tảng mạng xã hội. Một bài viết được chia sẻ rộng rãi chỉ viết ngắn gọn: “Đây không phải sự cố”.

Lẽ ra có thể tránh được

Lửa cháy lan ra nhiều tòa nhà, trong khi nhiều cư dân bên trong không hề hay biết. Ảnh: SCMP

Nhiều cư dân cho biết chuông báo cháy hoàn toàn im lặng vào thời điểm ngọn lửa bùng phát.

Kiko Ma, 33 tuổi, chủ một căn hộ tại đây, cho hay hệ thống báo cháy bị tắt trong thời gian cải tạo vì công nhân thường xuyên dùng lối thoát hiểm để ra vào tòa nhà.

Hiện sống tại Canada nhưng vẫn ghé Hong Kong vài lần mỗi năm, cô Kiko nói:

“Lẽ ra thảm kịch đã có thể tránh được. Quá nhiều người không làm tròn trách nhiệm”. Kiko cũng cho rằng đơn vị thi công đã dùng “vật liệu kém chất lượng, dễ cháy”.

Cư dân thường thấy công nhân hút thuốc ngay trong khu vực cải tạo; nhiều đầu lọc được tìm thấy bên bậu cửa sổ. “Ai cũng hỏi: Nếu cháy thật thì sao? Nhưng chẳng có gì thay đổi”, Kiko kể.

Lỗ hổng lớn

Thảm họa cháy tại Wang Fuk Court được đánh giá là vụ hỏa hoạn chết chóc nhất ở Hong Kong trong ít nhất 63 năm, vượt qua cả vụ hỏa hoạn năm 1962 tại Sham Shui Po, khiến 44 người chết và hàng trăm người mất nhà cửa.

Wang Fuk Court – gồm 8 tòa tháp, mỗi tòa 31 tầng – được xây dựng từ những năm 1980. Bảy tòa trong số đó đã bị lửa nuốt trọn trong thảm kịch chiều 26/11/2025.

Theo BBC, Wang Fuk Court là khu căn hộ được bán theo giá trợ cấp cho các hộ thu nhập thấp, nhưng phần vận hành hằng ngày – như bảo trì, vệ sinh, an ninh hay xử lý sự cố kỹ thuật – lại do các công ty tư nhân (bên thứ 3) đảm nhiệm. Vì vậy, chất lượng quản lý khu căn hộ phụ thuộc hoàn toàn vào bên thứ 3, dễ phát sinh tình trạng cắt giảm chi phí, thiếu minh bạch hoặc giám sát lỏng lẻo.

Theo điều tra dân số 2021, khu nhà có khoảng 4.600 cư dân, gần 40% là người cao tuổi – nhóm dễ tổn thương nhất trong các thảm họa cháy nổ.

Cứu hỏa bị cản trở

Lực lượng cứu hỏa nỗ lực dập lửa nhưng gặp nhiều khó khăn. Ảnh: HKFP

Trong báo cáo ngày 27/11, sở cứu hỏa Hong Kong cho biết họ đối mặt với thách thức nghiêm trọng: Nhiệt độ trong tòa nhà quá cao, giàn giáo tre nguy cơ tiếp tục sập và các căn hộ nhỏ chật khiến việc tiếp cận nạn nhân vô cùng khó khăn.

Theo BBC, Hong Kong vốn là thành phố có không gian sống chật hẹp bậc nhất thế giới, với diện tích sinh hoạt trung bình chỉ 14,1 m²/người.

Hiện chưa rõ thời điểm xảy ra cháy có bao nhiêu người ở trong căn hộ, nhưng hàng trăm cư dân đã phải sơ tán, và một số đang được bố trí nhà ở khẩn cấp.

Một số chuyên gia cho rằng chính giàn giáo tre nối giữa các tòa nhà đã vô tình làm “cầu dẫn lửa” cho đám cháy. Giàn giáo tre là hình ảnh quen thuộc ở Hong Kong, nhưng từ lâu đã bị cảnh báo rằng dễ cháy và xuống cấp theo thời gian. Chính quyền thành phố từng tuyên bố sẽ dần chuyển sang giàn giáo thép - bền hơn và chống cháy tốt hơn.

Cảnh báo bị phớt lờ trước khi thảm họa xảy ra

Cư dân Wang Fuk Court đã lo ngại về kế hoạch cải tạo từ năm ngoái. Sau vụ cháy, những bài đăng cũ được chia sẻ lại kèm cáo buộc thiếu minh bạch.

Một chủ căn hộ đang ở nước ngoài cho rằng kế hoạch cải tạo “mập mờ ngay từ đầu,” tố rằng nhóm phụ trách dùng “vài ưu đãi nhỏ” để thuyết phục người cao tuổi ký ủng hộ.

Ông Lai – một nhân viên bán hàng – nói rằng cư dân từng đặt câu hỏi về chi phí cải tạo quá cao, và kiến nghị bầu lại ban quản lý nhưng yêu cầu của họ đã không được xem xét.

Ông Lai cho rằng vụ cháy lần này không phải hy hữu: Các công ty xây dựng đôi khi ưu tiên giảm chi phí hơn là đảm bảo an toàn. Tháng trước, một tòa nhà khác ở khu Central (phía bắc Hong Kong) cũng bốc cháy khi giàn giáo tre bắt lửa.

“Khi những sự việc tương tự xảy ra hết lần này đến lần khác, người ta buộc phải đặt vấn đề: liệu có lỗ hổng hệ thống hay không?”, ông Lai thắc mắc.

"Bom hẹn giờ" ở Hong Kong: Chằng chịt "nhà quan tài"

Hơn 7,5 triệu người chen nhau trong những tòa nhà "cổ" chằng chịt dây điện và hành lang hẹp 80 cm. Khi giá nhà cao nhất thế giới đẩy người lao động...

Bấm xem >>