Đoán tỷ số
Lịch vạn niên
Ukraine tấn công loạt máy bay chiến lược Nga: Thực tế khác xa kì vọng của Kiev?
Cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) quy mô lớn của Ukraine nhằm vào các căn cứ chiến lược của Nga hôm 1/6 đã thu hút sự chú ý lớn. Trong khi Kiev tuyên bố đã gây thiệt hại nặng nề cho lực lượng máy bay ném bom chiến lược Nga, những đánh giá độc lập và hình ảnh vệ tinh lại hé lộ một thực tế phức tạp hơn nhiều.
Chưa có bất cứ bằng chứng nào cho thấy Ukraine phá hủy thành công oanh tạc cơ Tu-160 của Nga trong cuộc tấn công ngày 1/6. Ảnh: TWZ.
Thiệt hại là có thật, nhưng quy mô và tác động chiến lược của chiến dịch này dường như đang bị phóng đại, theo trang mạng The War Zone (TWZ) của Mỹ.
Chỉ có thiệt hại ở hai căn cứ?
Ban đầu, Bộ Tổng tham mưu Ukraine tuyên bố đã sử dụng 117 UAV đánh trúng và loại khỏi vòng chiến đấu 41 máy bay Nga. Tuy nhiên, con số này nhanh chóng được điều chỉnh. Andriy Kovalenko, quan chức thuộc Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, đính chính "ít nhất 13 máy bay Nga đã bị phá hủy" — chưa đến một phần ba so với tuyên bố ban đầu.
Các loại máy bay chiến lược của Nga được cho là bị phá hủy gồm Tu-22M3 (máy bay ném bom tầm trung siêu thanh), Tu-95MS (máy bay ném bom tầm xa sử dụng động cơ cánh quạt), và A-50 (máy bay cảnh báo sớm trên không). Một số báo cáo chưa được xác minh còn cho rằng một chiếc Tu-160 Blackjack — loại máy bay chiến lược hiện đại và đắt giá nhất của Nga — có thể cũng đã bị phá hủy, nhưng hiện vẫn chưa có bằng chứng xác thực.
Hai căn cứ ghi nhận thiệt hại rõ rệt nhất là Olenya và Belaya. Tại Olenya, có ít nhất hai chiếc Tu-95MS bị phá hủy và hai chiếc khác bị hư hại. Một máy bay vận tải An-12 Cub cũng được xác nhận là bị phá hủy. Tại căn cứ Belaya, hình ảnh vệ tinh cho thấy ba chiếc Tu-95MS khác bị phá hủy và một chiếc có thể bị hư hại, cùng với bốn chiếc Tu-22M3.
Video: Binh sĩ Nga quay cảnh các oanh tạc cơ TU-95MS bốc cháy ở căn cứ Olenya. Nguồn: OSINTtechnical/X.
Hai căn cứ khác — Dyagilevo và Ivanovo — cũng bị tập kích. Trong đó, Dyagilevo là trung tâm huấn luyện của lực lượng Không quân Tầm xa Nga, còn Ivanovo là nơi đặt căn cứ chính của phi đội A-50. Tuy nhiên, không có bất cứ bằng chứng nào cho thấy có máy bay nào bị phá hủy tại đây.
Đáng chú ý, một số chiếc Tu-95MS được cho là mới được điều chuyển đến Olenya chỉ trong vài ngày trước vụ tấn công, khiến nhiều chuyên gia đánh giá chiến dịch của Ukraine là “đúng lúc”, nếu không muốn nói là "ăn may", theo TWZ.
Không thể tính toán giá trị tổn thất
Phía Ukraine cho rằng thiệt hại Nga phải hứng chịu sau cuộc tấn công có thể lên đến 7 tỷ USD, giả định rằng khoảng 40 máy bay đã bị loại khỏi vòng chiến đấu. Tuy nhiên, theo TWZ, con số này mang nhiều yếu tố suy đoán, vì phần lớn các máy bay trên đều đã ngừng sản xuất hàng chục năm, khiến việc định giá rất khó khăn.
Chiếc duy nhất có thể ước tính giá trị một cách tương đối chính xác là Tu-160. Năm 2018, Nga đặt mua 10 chiếc Tu-160M2 mới với tổng giá trị 160 tỷ rúp — tương đương hơn 500 triệu USD mỗi chiếc. Nhưng đó mới là giá ước tính cách đây 6 năm. Chuyên gia hàng không Nga Piotr Butowski cho rằng chi phí hiện tại có thể cao hơn ít nhất 50%.
Tu-95MS là mẫu máy bay chiến lược được cho là bị tổn thất lớn nhất với khoảng 5 chiếc bị phá hủy. Ảnh: TWZ.
“Làm sao để định giá một chiếc Tu-95MS đã ngừng sản xuất hơn 30 năm?”, ông Butowski đặt câu hỏi.
Phần lớn các máy bay ném bom bị tấn công đều thuộc lực lượng Không quân Tầm xa — đơn vị giữ vai trò nòng cốt trong năng lực răn đe hạt nhân và tấn công tầm xa của Nga.
Nga còn bao nhiêu máy bay ném bom chiến lược?
Tu-95 là mẫu máy bay ném bom có thiết kế lâu đời nhất, ra đời từ đầu thập niên 1950 nhưng các phiên bản MS hiện tại được sản xuất trong giai đoạn 1982–1992 với vai trò mang tên lửa hành trình. Trước xung đột ở Ukraine, Nga có khoảng 50 chiếc đang hoạt động. Nếu các báo cáo về việc 5 chiếc loại này bị phá hủy là chính xác thì tổn thất tương đương 10%.
Trong khi đó, mẫu oanh tạc cơ Tu-22M3 ra đời vào cuối thập niên 1970 với khả năng tấn công đa dạng, từ mang bom thông thường đến phóng tên lửa hành trình siêu thanh Kh-22 – loại tên lửa được Nga sử dụng trong xung đột
Nga có khoảng 60 chiếc Tu-22M3 khi chiến sự nổ ra, nhưng số lượng này đã giảm dần do thiệt hại trong tác chiến và hao mòn kỹ thuật. Khác với Tu-95MS, Nga vẫn còn một số lượng đáng kể Tu-22M3 trong kho dự trữ và có thể được tái kích hoạt để bù đắp cho số máy bay tổn thất.
Nga vẫn còn một số oanh tạc cơ chiến lược Tu-22M3 trong kho dự trữ và có thể bù đắp tổn thất. Ảnh: TWZ.
Cuối cùng, “thiên nga trắng” TU-160 là máy bay trụ cột và hiện đại nhất trong số ba loại máy bay ném bom chiến lược Nga. Moscow được cho là chỉ sở hữu khoảng 16 chiếc. Tu-160 là mẫu oanh tạc cơ chiến lược duy nhất vẫn còn được Nga sản xuất với năng suất khoảng 1 chiếc/năm.
Tính đến đầu năm ngoái, có 3 chiếc Tu-160M mới được nhà sản xuất Nga chế tạo hoàn chỉnh nhưng chưa được đưa vào chiến đấu, theo TWZ.
Có thể nói, chiến dịch “Mạng nhện” của Ukraine đã giáng một đòn vào lực lượng máy bay chiến lược của Nga, nhưng không đến mức làm thay đổi cán cân chiến lược như nhiều người dự đoán.
Các chuyên gia nhận định, năng lực huy động oanh tạc cơ chiến lược cho nhiệm vụ phóng tên lửa tầm xa vào Ukraine của Nga hiện vẫn chưa bị ảnh hưởng. Dù vậy, cuộc tấn công cũng đã làm suy yếu khả năng răn đe hạt nhân hiệu quả của Nga.
Vấn đề hiện tại của Nga là cần tăng cường an ninh bên trong lãnh thổ, đặc biệt là xung quanh các căn cứ chiến lược, không để các vụ việc tương tự lặp lại trong tương lai.
Trong khuôn khổ vòng đàm phán thứ hai diễn ra tại Istanbul hôm 2/6, phái đoàn Nga đã chính thức chuyển cho phía Ukraine một bản đề xuất hòa bình nhằm...
Nguồn: [Link nguồn]
-03/06/2025 18:52 PM (GMT+7)
