Tham vọng của Trung Quốc không chỉ thể hiện trên biển Đông

Nhiều chuyên gia hôm 15-5 khẳng định Trung Quốc đang lợi dụng tình hình Covid-19 để đẩy mạnh hoạt động, gia tăng sức ép lên không chỉ các quốc gia Đông Nam Á ở biển Đông mà còn các quốc gia Đông Á ở biển Hoa Đông.

Chuỗi hành động đơn phương trên biển Đông. Ảnh: chụp màn hình

Tại buổi trao đổi trực tuyến về tình hình biển Đông có tựa đề "Sailing a Course through Contested Waters" do Đại sứ quán Mỹ tại Philippines tổ chức, Viện trưởng Viện biển Đông thuộc Học viện Ngoại giao Việt Nam (DAV), ông Nguyễn Hùng Sơn, khẳng định Bắc Kinh như đang muốn thể hiện rằng họ là người chiến thắng đại dịch Covid-19, do virus corona chủng mới gây ra.

Cũng theo ông Nguyễn Hùng Sơn, Bắc Kinh hiện đang đẩy mạnh hoạt động không chỉ riêng tại biển Đông, mà còn nhiều khu vực khác trên toàn thế giới, kể cả châu Âu và điều này phản ánh quan điểm của một số giới chức Trung Quốc rằng Covid-19 chính là "thời cơ chiến lược" để đạt được các lợi ích riêng.

Cùng quan điểm, chuyên gia Sumathy Permal của Trung tâm Eo biển Malacca, Viện nghiên cứu Hàng hải Malaysia, khẳng định Trung Quốc đã ngang ngược thực hiện hàng loạt hành động đơn phương trên biển Đông, như công bố cái gọi là "Đường 9 Đoạn" vào năm 2009, để "thiết lập kiểm soát" bất chấp bị cộng đồng quốc tế chỉ trích.

Trong khi đó, giám đốc Sáng kiến minh bạch hàng hải (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, trụ sở Washington - Mỹ), ông Gregory Poling, khẳng định biển Đông đang bị tàn phá nặng nề bởi các hoạt động bồi đắp, cải tạo đảo nhân tạo của Trung Quốc.

Vị này cảnh báo nếu các nước không chung tay ngăn cản các hành động phi pháp của Trung Quốc, mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn rất nhiều trước khi Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) ra đời. Cũng theo Poling, việc thuyết phục Trung Quốc thay đổi hành vi tuy khó khăn nhưng không phải là bất khả thi và mọi hành động phải được tiến hành đa phương.

Dù vậy, ông Jay Batongbacal, giám đốc Viện Các vấn đề hàng hải và Luật biển thuộc Trường ĐH Philippines, khẳng định việc thuyết phục Bắc Kinh thay đổi hành vi ở thời điểm hiện tại là điều "không thực tế".

Ông Jay Batongbacal. Ảnh: ABS-CBN