Mỹ và đồng minh tấn công Syria: Vì sao Nga không đáp trả?

Cả Nga và Mỹ đều kiềm chế vì biết rõ đụng độ quân sự trực diện ở Syria sẽ khiến tình hình mất kiểm soát

"Thế chiến thứ ba có thể bắt đầu từ Syria" - nhiều chuyên gia đã lo sợ điều này sẽ xảy ra nếu Mỹ và đồng minh không kích Syria với lý do "đáp trả vụ tấn công nghi sử dụng vũ khí hóa học ở thị trấn Douma gần thủ đô Damascus của Syria cuối tuần trước".

Kịch bản này có vẻ không thành hiện thực nếu nhìn vào cách Mỹ tấn công rạng sáng 14-4 và cách Nga phản ứng. Mỹ và đồng minh chọn không kích 3 mục tiêu. Đây được xem là trọng tâm của chương trình vũ khí hóa học Syria nhưng mặt khác, đánh vào đây lại giảm thiểu thiệt hại vì không gây thương vong cho cả dân thường lẫn binh lính Nga, theo đài BBC.

Báo New York Times cũng cho rằng dù Tổng thống Donald Trump tuyên bố rất mạnh miệng nhưng hành động của Mỹ đã được tính toán cẩn thận để không làm Nga và Iran trả đũa, từ đó tránh dẫn đến một cuộc xung đột sâu rộng. "Các mục tiêu bị đánh trúng liên quan đến vũ khí hóa học, không phải các căn cứ của Nga và Iran" - ông Dennis Ross, chuyên gia về Trung Đông, nhận định.

Theo tờ New York Times, trong một cuộc họp của quân đội Mỹ trước cuộc không kích, nhiều quan chức lo ngại Nga có thể phản ứng nếu các cơ sở của Syria bị tấn công. Họ thậm chí lên kế hoạch bảo vệ các tàu khu trục của hải quân Mỹ trong trường hợp phía Nga phản công. Nhưng có vẻ Nga và Iran không chọn cách đáp trả trực tiếp quân đội Mỹ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (giữa, hàng đầu) và Tổng thống Syria Bashar al-Assad (trái, hàng đầu) tại căn cứ không quân Khmeimim cuối năm 2017 Ảnh: ĐIỆN KREMLIN

Giữa những bất ổn, chỉ có một điều chắc chắn: Các cuộc không kích mới nhất của Mỹ và đồng minh sẽ không thay đổi được cục diện quân sự hiện nay ở Syria. Dội tên lửa các cơ sở hóa học của Syria chỉ là hành động mang tính biểu tượng thay vì một chiến lược và rõ ràng không thể đem đến kết thúc cho cuộc nội chiến đã bước vào năm thứ 8 ở quốc gia Trung Đông này.

Thiếu một chiến lược dài hạn khiến hoạt động của Mỹ ở Syria sau cuộc không kích ngày 14-4 tiếp tục là chuỗi mơ hồ. Trong lúc vẫn muốn rút quân về thì ông Trump lại khơi mào cuộc tấn công tiềm ẩn rủi ro mở rộng xung đột. Mỹ thực sự muốn gì - Tổng thống Syria Bashar al-Assad phải ra đi hay chỉ đơn giản là củng cố "lằn ranh đỏ" đối với việc sử dụng vũ khí hóa học? Trong khi ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh vế sau thì đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, bà Nikki Haley, lại khẳng định "không có giải pháp chính trị ở Syria một khi ông Assad còn tại vị".

Thật ra, ảnh hưởng lớn nhất của các cuộc không kích là khoét sâu hơn mối quan hệ lạnh lẽo giữa Mỹ và Nga. Cả hai nước đều kiềm chế vì biết rõ đụng độ quân sự trực diện ở Syria sẽ khiến tình hình mất kiểm soát. Dù vậy, một số chuyên gia dự đoán Nga có thể đáp trả bằng cách không can thiệp nếu các lực lượng Iran trả đũa hàng ngàn binh sĩ Mỹ đang đóng ở Syria và Iraq, đặc biệt là khu vực phía Đông sông Euphrates (của Syria) và dọc biên giới Iraq - Syria. Nga cũng có thể không kiềm chế các tay súng do Iran hậu thuẫn ở miền Nam Syria trong việc khiêu khích Israel.

Ngoài ra, khả năng đáp trả của Moscow và Tehran còn nằm ở sức mạnh trên không gian mạng của họ. Chỉ mới vài tuần trước, Bộ An ninh nội địa Mỹ cảnh báo có các phần mềm độc hại "cài cắm" trong lưới điện của Mỹ và cho rằng chúng có nguồn gốc từ Nga.