EU chuẩn bị tung đòn trừng phạt mới vào ngành trụ cột kinh tế Nga

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Liên minh châu Âu (EU) đã công bố dự thảo gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào Nga.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Ảnh: Reuters

Ủy ban châu Âu (EC) đề xuất cấm hoàn toàn các giao dịch liên quan đến hệ thống đường ống Nord Stream và hạ trần giá dầu của Nga trong gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào Moscow, đài RT dẫn lời chủ tịch EC Ursula von der Leyen tuyên bố ngày 10/6.

“Không một tổ chức nào của EU được phép tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào bất kỳ giao dịch nào liên quan đến các đường ống Nord Stream. Không thể quay lại như thời kỳ trước", bà Leyen nói.

Theo đài RT, cả hai tuyến đường ống Nord Stream - dẫn khí đốt từ Nga qua châu Âu - đều bị hư hại nghiêm trọng sau một loạt vụ nổ dưới biển ở Baltic vào tháng 9/2022. Kể từ sau vụ nổ, các tuyến đường ống này đã ngừng hoạt động. Thủ phạm đứng sau vụ nổ vẫn còn là bí ẩn khi quá trình điều tra gặp khó khăn.

Dù Nord Stream đã ngừng hoạt động sau vụ nổ năm 2022, nhưng về mặt pháp lý và tài sản, hệ thống này vẫn tồn tại và có thể được khôi phục hoặc bán lại trong tương lai. Vì vậy, lệnh cấm giao dịch được cho là bước “khóa sổ” hoàn toàn, thể hiện lập trường dứt khoát của EU: Chấm dứt mọi khả năng nối lại hợp tác năng lượng với Nga qua Nord Stream. Đây cũng là thông điệp mang tính biểu tượng chính trị: Châu Âu sẽ không còn lệ thuộc vào khí đốt Nga như trước.

EC cũng dự định hạ trần giá xuất khẩu dầu thô của Nga từ mức 60 USD/thùng hiện nay xuống còn 45 USD/thùng. Theo cơ chế này, các doanh nghiệp thuộc EU, G7 hay Australia chỉ được cung cấp dịch vụ vận chuyển, bảo hiểm… cho các lô dầu Nga nếu giá bán không vượt quá mức trần đã định. Nếu vượt, họ sẽ phải dừng cung cấp dịch vụ, khiến các giao dịch đó trở nên khó khăn hơn về mặt kỹ thuật và pháp lý.

EU không thể đơn phương “ép” dầu Nga bán dưới 45 USD/thùng, nhưng họ có thể khiến việc bán với giá cao hơn trở nên gần như không thể bằng cách: Cắt mọi dịch vụ tài chính và hậu cần quốc tế nếu giá vượt mức trần 45 USD/thùng, phạt các tàu và ngân hàng vi phạm, phối hợp đồng loạt với G7 và các nước lớn để bịt đường lách đòn trừng phạt.

Biện pháp áp giá trần dầu Nga, được G7, EU và Australia triển khai từ tháng 12/2022, nhằm làm giảm nguồn thu từ dầu mỏ của Nga nhưng vẫn đảm bảo nguồn cung toàn cầu.

Gói trừng phạt mới còn bao gồm lệnh cấm nhập khẩu tất cả sản phẩm tinh chế từ dầu Nga, cũng như trừng phạt 77 tàu bị cáo buộc là một phần của “hạm đội bóng tối” mà EU cho rằng Nga sử dụng để lách cấm vận.

Theo trang web của Viện nghiên cứu năng lượng Oxford (Anh), dầu khí là trụ cột của kinh tế Nga, chiếm khoảng 30–50% thu ngân sách liên bang và là mặt hàng xuất khẩu chính. Xuất khẩu dầu khí đem lại nguồn ngoại tệ lớn, giúp Nga duy trì thặng dư thương mại, dự trữ ngoại hối và ổn định đồng rúp.

EC cũng đề xuất mở rộng danh sách trừng phạt để đưa thêm nhiều ngân hàng Nga vào diện bị hạn chế, đồng thời áp lệnh “cấm giao dịch hoàn toàn” bên cạnh những hạn chế đang áp dụng với hệ thống thanh toán SWIFT.

Các biện pháp này cũng sẽ áp dụng với ngân hàng ở nước thứ ba nếu họ tài trợ cho hoạt động thương mại với Nga nhằm né lệnh trừng phạt, theo lời bà Leyen.

Dự thảo gói trừng phạt sẽ được đưa ra thảo luận giữa các quốc gia thành viên EU và cần sự đồng thuận tuyệt đối từ cả 27 nước để được thông qua. Các gói trừng phạt trước từng gặp phản đối từ một số nước như Hungary và Slovakia, với lý do các biện pháp này gây thiệt hại cho kinh tế EU.

Nga nhiều lần bác bỏ các lệnh trừng phạt của phương Tây, cho rằng đây là những công cụ gây áp lực không hiệu quả. Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định việc dỡ bỏ trừng phạt là một trong những điều kiện để chấm dứt xung đột tại Ukraine.