Chuyện giờ chơi cho con: Hãy lắng nghe tâm tư con trẻ!

Câu chuyện một học sinh lớp 9 tại Tp.HCM nhảy lầu tự tử sau một thời gian bị trầm cảm vì bị điểm 3 môn tiếng Anh, môn học mà em vốn tự tin nhất đã gióng lên hồi chuông báo động về áp lực học tập và điểm số của trẻ em thời hiện đại. Xoay quanh câu chuyện đau lòng của em, nhiều bậc phụ huynh đã bắt đầu tự vấn: Điểm số có quan trọng bằng sự vui tươi của con hay không, thành tích có đổi lại được sự phát triển lành mạnh về cả thể chất và tinh thần cho con hay không? Liệu có đúng không khi “giam cầm” con trẻ bên bàn học và cắt giảm triệt để giờ chơi của chúng?

Trẻ mệt mỏi khi phải học quá nhiều

“Bây giờ mình còn phải đến lớp học thêm Toán nữa. Hai, Tư, Sáu là học thêm Toán. Ba, Năm, Bảy là học tiếng Anh. Chủ Nhật cũng phải học thêm Văn nữa chứ không thoát. Đuối quá, mình chỉ muốn có một ngày trong tuần không phải học bất cứ cái gì thôi!” “Mình cũng đâu hơn gì. Bây giờ chạy về nhà, ăn cơm nhanh rồi phải ngồi học bài với gia sư nữa. Không kịp đi tắm luôn đó! Ngày nào cũng phải học. Mình ghét học quá!” – Đây chính là nội dung trò chuyện của hai bạn nhỏ lớp 3 trong lúc đứng chờ phụ huynh đón ở cổng trường. Gương mặt cả hai phờ phạc vì đã phải trải qua cả một ngày dài 5 tiết học.

Một bé gái khác đang đứng gần đó cũng tham gia câu chuyện. Trên gương mặt trắng trẻo của cô bé, đôi mắt ngây thơ bị khuất lấp sau một cặp mắt kiếng cận dày cộp. “Các bạn học Toán, Văn, Anh thôi còn đỡ đi. Mình còn bị mẹ bắt phải học thêm piano nữa đây nè! Mẹ nói con gái phải học piano cho nó dịu dàng, nhưng mình ghét piano lắm! Mình chỉ muốn có thêm thời gian chơi nhưng mẹ không cho. Chán quá đi mất! Cả ngày chỉ có học, học, học!” “Ước gì bọn mình chỉ cần phải học ở trường thôi, tan học là sẽ được cho đi chơi nhỉ?” – một bé đáp lại lời bạn kèm theo tiếng thở dài.

Khó có thể tin những đứa trẻ mới chỉ ở trường cấp 1 lại có thể bị nhồi nhét học hành nhiều đến thế! Nhưng đây chính là thực trạng chung ở Việt Nam, lên trung học và phổ thông thì càng bị nhồi nhiều hơn nữa với thêm đủ thứ môn học. Mùa hè cũng trở thành “thời gian ôn tập”, hoặc học trước chương trình, chứ chẳng còn là mùa mà trẻ con được vui chơi thỏa thích. Dù Bộ GD-ĐT cấm dạy thêm ở bậc tiểu học nhưng tới 74,6% phụ huynh có con bậc học này cho biết đã cho con đi học thêm. Trong đó 56,9% phụ huynh nêu lý do để củng cố kiến thức căn bản trong chương trình và bổ sung kiến thức nâng cao ngoài chương trình. Đây là kết quả của khảo sát do Báo Thanh Niên thực hiện trong 2 tuần ở 6 tỉnh, thành với phụ huynh của hơn 140 trường tiểu học.

Dù Bộ GD-ĐT cấm dạy thêm ở bậc tiểu học nhưng tới 74,6% phụ huynh có con bậc học này cho biết đã cho con đi học thêm.

Có thể thấy, nhu cầu vui chơi của con trẻ hiện đang bị hầu hết các bậc phụ huynh bỏ lơ, xem như là thứ yếu còn học hành mới là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. Trong khi đó, khoa học đã chứng minh ngược lại rằng việc được tự do vui chơi lành mạnh mới chính là phương pháp hiệu quả để giúp trẻ phát triển thể chất cũng như trí tuệ.  

Lợi ích tích cực khi trẻ được chơi nhiều hơn

Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Wake Forest, North Carolina, Mỹ, đã tiến hành phân tích dữ liệu từ hơn 11.000 trẻ em trong độ tuổi từ 4-18 ở Mỹ, Brazil và một số quốc gia châu Âu. Các kết quả nghiên cứu cho thấy trẻ em được vui chơi đầy đủ mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ bị béo phì, tiểu đường, cải thiện thể chất và mang lại những lợi ích đối với tim mạch.

Tina Bruce, tác giả hàng đầu về Giáo dục Mầm non cũng cho biết: “Các nghiên cứu về não bộ, cũng như nghiên cứu trong các lĩnh vực khác, đã cho thấy ngày càng rõ hơn về nhu cầu được vui chơi của tuổi thơ. Chơi đùa đóng vai trò là cơ chế tiếp sức cho những suy nghĩ mang tính can đảm, sáng tạo và nghiêm túc ở tuổi trưởng thành”.

Đã đến lúc các bậc phụ huynh cần thay đổi tư duy về giờ chơi cho trẻ và cho con em mình thêm thời gian để nô đùa, vận động mỗi ngày. Chuyên gia Meryl Davids Landau (tác giả cuốn sách Enlightened Parenting) còn đưa ra lời khuyên rằng các bậc bố mẹ nên dành ít nhất 3 giờ chơi hằng ngày cho trẻ để giúp trẻ phát triển cân bằng thể chất, trí tuệ, cảm xúc. Phụ huynh có thể cho con chơi thể thao, hoặc đưa trẻ đến những trung tâm vui chơi. Trẻ sẽ nhận được rất nhiều lợi ích tích cực về cả sự phát triển thể chất lẫn tinh thần khi được cho phép vui chơi nhiều hơn.