Saigon Co.op – chủ sở hữu hơn 100 siêu thị trải dài khắp nước nguy cơ bị thâu tóm ra sao?

Kết luận của thanh tra chỉ rõ có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay.

Kết luận Thanh tra TP.HCM vừa công bố hôm 27/7 cho thấy, Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại thành phố (Saigon Co.op) có "dấu hiệu bị thâu tóm" ở lần bổ sung vốn điều lệ lên gần 6.800 tỷ đồng vào đầu năm 2020.

Được biết, trước đó đơn vị này đã trải qua 7 lần tăng vốn. Và để chuẩn bị cho lần tăng vốn đầu năm nay, ngày 18/4/2019, Saigon Co.op tổ chức hội thảo lấy ý kiến các hợp tác xã (HTX). Hội thảo thống nhất chủ trương tăng góp vốn của các HTX vào vốn điều lệ Saigon Co.op tùy theo tình hình tài chính từng thành viên.

Sai phạm lớn nhất của Saigon Co.op là về nguồn vốn góp. Theo kết luận thanh tra, các hợp tác xã (HTX) thành viên huy động từ nguồn vốn bên ngoài chứ không phải là thành viên của HTX để góp vốn vào Saigon Co.op.

Điều này là thực hiện không đúng Nghị quyết của Đại hội thành viên bất thường lần 1 năm 2020. Theo đó, quy định vốn góp từ các HTX thành viên không phải do các HTX thành viên đi vay hoặc huy động từ nguồn vốn của đối thủ cạnh tranh. Nếu vi phạm điều này Liên hiệp sẽ hoàn trả số vốn huy động này cho HTX thành viên vi phạm.

Thanh tra TP.HCM xác định có sai phạm tại Liên hiệp HTX thương mại TP.HCM (Saigon Co.op). Ảnh: Thanh Niên

Qua kiểm tra kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX thành viên, Thanh tra TP.HCM cũng nhận thấy có sáu HTX hoạt động kinh doanh không có hiệu quả trong các năm 2018 và 2019.

Một số HTX hoạt động mức lợi nhuận đạt sau thuế dưới 6 tỉ đồng nhưng không tham gia góp vốn, trong khi phần lớn các HTX lợi nhuận đạt được sau thuế chỉ 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỉ đồng là điều không bình thường.

Bên cạnh đó, phân tích tỉ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn đầu tư của các HTX thành viên cho thấy, tỉ suất lợi nhuận đạt được 26%-39% trên vốn góp nên nhu cầu của các cá nhân, tổ chức muốn đầu tư vào Saigon Co.op là có cơ sở.

“Điều này cũng cho thấy nếu không làm rõ được nguồn vốn tăng lên thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động” - kết luận thanh tra nêu rõ.

Saigon Co.op có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TP nói riêng và cả nước nói chung, việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Ngoài ra, để quá trình thanh tra được chính xác, chặt chẽ, khách quan và đúng pháp luật, ngày 24-7-2020, Thanh tra TP.HCM có văn bản đề nghị Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Saigon Co.op tạm đình chỉ việc tiến hành Đại hội thành viên cho đến khi có kết luận chính thức và ý kiến chỉ đạo từ cấp có thẩm quyền.

Tuy nhiên Saigon Co.op không chấp hành, vẫn tiến hành Đại hội biểu quyết các vấn đề liên quan làm ảnh hưởng đến hoạt động và nội dung kết luận thanh tra về công tác nhân sự, phương án huy động vốn, tăng vốn điều lệ, việc rút vốn của các HTX thành viên… là vi phạm pháp luật thanh tra.

Saigon Co.op tiền thân là Ban quản lý Hợp tác xã Mua Bán thành phố. Đến năm 1989, UBND thành phố quyết định chuyển đổi thành Liên hiệp hợp tác xã mua bán TP HCM (Saigon Co.op), là tổ chức kinh tế hợp tác xã theo nguyên tắc xác lập sở hữu tập thể, hoạt động sản xuất kinh doanh tự chủ và tự chịu trách nhiệm.

Năm 1998, đơn vị này đổi tên thành Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TP.HCM với 20 hợp tác xã thành viên.

Năm 1999, Saigon Co.op có vốn đăng ký hơn 23 tỷ đồng gồm: vốn điều lệ hơn một tỷ đồng, vốn công trợ của nhà nước 198 triệu đồng và gần 22 tỷ đồng vốn tích lũy không chia.

Từ khi thành lập đến nay, Saigon Co.op 34 lần thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, 14 lần điều chỉnh, bổ sung điều lệ qua các thời kỳ và 8 lần bổ sung tăng vốn điều lệ. Tính đến tháng 1/2020, Saigon Co.op có vốn điều lệ gần 6.800 tỷ đồng.

Về kết quả kinh doanh, từ năm 2014 đến nay, lợi nhuận sau thuế của Saigon Co.op ổn định qua các năm ở mức 800 tỷ đến 1.500 tỷ đồng.

Từ năm 2014 đến 2019, đơn vị này đóng thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 1.270 tỷ đồng.

Hiện Saigon Co.op là một trong những hệ thống bán lẻ lớn nhất Việt Nam với hơn 100 siêu thị (Co.opmart), 360 cửa hàng Co.op Food trong cả nước.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]