Giấc mơ “bình dân hoá” nhạc siêu sang

Dòng nhạc Opera được mệnh danh là thánh đường của âm nhạc – thứ âm nhạc sang trọng, đẳng cấp. Để công chúng Việt hiểu và cảm nhận được không phải là chuyện dễ dàng.

Lần đầu tiên tại Việt Nam, một cuộc thi tìm kiếm tài năng ở dòng nhạc opera với tên gọi “Chinh phục đỉnh cao” – phiên bản của “Popstar to Operastar” của Anh quốc xuất hiện. Ở đó có sự tranh tài của các ca sĩ thành danh ở dòng nhạc pop: Ngọc Anh, Khánh Linh, Nathan Lee, Bùi Anh Tuấn… 8 giọng ca, 8 màu sắc âm nhạc khác nhau chính là sự gửi gắm của chương trình nhằm mang opera đến gần hơn với công chúng.

Trải qua hai đêm liveshow đầu tiên, khán giả cũng không thoát khỏi những cái nhìn ngô nghê cùng câu hỏi: “Hát opera là như thế nào?”. Bản thân các ca sĩ tham gia cũng thừa nhận, dù được đào tạo bài bản trong nhạc viện nhưng để hát được opera cũng phải rất khó khăn bởi phải trải qua quá trình luyện tập nhiều năm huống hồ chi chỉ… vài tuần tháng thi thố.

Nathan Lee trên sân khấu Chinh phục đỉnh cao

Trong 8 đêm thi, các ca sĩ sẽ liên tục bị thử thách theo các chủ đề từng đêm: Opera cổ điển, thính phòng, rock opera, ca khúc bán cổ điển, nhạc kịch đương đại…Ca sĩ Ngọc Tuyền - giám khảo “Chinh phục đỉnh cao” chia sẻ: “Hiện tại tôi vẫn chưa thấy hiệu ứng lắm từ khán giả. Riêng các ca sĩ họ cũng đã tiến bộ lên rất nhiều. Họ đang dần chuyển mình từ dòng nhạc sở trường của mình để đi sâu vào oera hơn. Hy vọng ở những đêm sau sẽ có nhiều điều thú vị và có thể cảm nhận được sự quan tâm của khán giả đối với opera”.

Opera là loại hình nghệ thuật có thể kết hợp giữa âm nhạc, múa, kịch, thi ca... phát triển mạnh ở phương Tây, nhất là ở Châu Âu. Theo Wikipedia, Nhạc opera truyền thống gồm có 2 cách hát: hát nói (đây là một thể loại đặc trưng của opera thông qua việc hát mà không cần giai điệu đệm) và bài hát phối khí giọng hát (khí sắc hoặc là một bài hát mang tính hình thức). Opera phân biệt với các thể loại nhạc kịch khác, đó chính là việc sử dụng sức mạnh của các nhạc điệu và sự hoà nhịp của kĩ thuật âm thanh điêu luyện.

Người ca sĩ trình bày tác phẩm cùng với sự đệm nhạc của một dãy dàn nhạc được sắp xếp từ một nhóm các công cụ nhỏ cho đến cả một dàn nhạc giao hưởng đầy đủ. Ở Việt Nam, vào những năm 60, nhạc sỹ Đỗ Nhuận đã sáng tác hai vở nhạc kịch mang tên “Cô Sao” và “ Người tạc tượng”, nhạc sỹ Nhật Lai với vở “Bên bờ sông Krôngpa”. Mới đây, Vở opera “Notre Dame De Paris – Tình yêu là mãi mãi” được nhạc sĩ Vũ Huy Tiến dày công soạn thảo trong 30 năm vừa được công diễn tại TPHCM. Ngoài ra, cũng có khá nhiều nghệ sĩ Việt mang dòng nhạc hàn lâm này đến gần hơn với khán giả hơn như kết hợp biểu diễn giữa opera cùng với thể loại âm nhạc khác như: Rock, pop, bán cổ điển, nhạc điện tử…

Ngọc Anh - giảng viên âm nhạc đã thành danh từ các cuộc thi trước đó

Việc mang chương trình “Chinh phục đỉnh cao” này đến với Việt Nam cũng là một điều tốt, góp phần cho khán giả Việt hiểu, có nhiều sự lựa chọn hơn trong đời sống tinh thần của mình. Dẫu đã rào trước, đón sau của BTC: “Hãy cổ vũ thí sinh, ghi nhận sự cố gắng bởi họ là những ca sĩ chuyên hát nhạc pop”. Nhưng, bày một món ăn đầy sạn trước những người không biết gì về nó sẽ dễ dẫn đến lầm lẫn và làm hỏng mất sự thú vị, thăng hoa, thánh đường âm nhạc. Ca sĩ Bằng Kiều cho biết: “Tôi ngại phải hát opera”.

Bên cạnh đó, việc lựa chọn các ca sĩ tham gia chương trình vô hình chung trở thành một chiêu “moi tiền” khán giả bằng tin nhắn bình chọn. Bởi vì muốn ca sĩ mình yêu thích không rời khỏi cuộc thi sớm mặc cho hát có đúng, có hay hay không nên vô hình chung khiến nó cũng bị đánh đồng như bao cuộc thi khác.

Có thể nói, Chinh phục đỉnh cao là cuộc thi chuyên nghiệp và chuyên sâu đầu tiên ở thể loại opera. Tuy nhiên, nếu theo dõi kĩ nhạc Việt có thể thấy rất nhiều năm qua Tiếng hát truyền hình toàn quốc – giải Sao mai đã có riêng hạng mục dành cho các ca sĩ dòng nhạc thính phòng. Hơn ai hết họ chính là những người được đào tạo bài bản, chuyên sâu với những phần thể hiện đích thực. Không quá đao to búa lớn như Chinh phục đỉnh cao nhưng do tính chất nguyên bản đó chất lượng của các thí sinh do vậy cũng tốt hơn.

Giọng ca Chuồn chuồn ớt Ngọc Khuê

Cũng cần phải nói thêm rằng, với Chinh phục đỉnh cao ước mơ biến các ca sĩ từ hát pop, rock có thể hát được opera là tham vọng không nhỏ của BTC. Dĩ nhiên trong số họ rất nhiều người cũng được đào tạo bài bản, thậm chí là giảng viên âm nhạc như: Ngọc Anh, Võ Hạ Trâm, Ngọc Khuê… Dù thành công hay không hoặc thành công ở mức độ nào ít nhất chúng ta vẫn có thể vui khi nhìn thấy các ca sĩ dốc sức cho mỗi tiết mục để mang đến một sức sống mới cho làng văn nghệ Việt luôn nhiều ồn ào.