Điều gì giúp Mou trở thành HLV vĩ đại?

Có rất nhiều từ ngữ dùng để mô tả về Jose Mourinho: Thực dụng, bí ẩn, cảm hứng, kỉ luật…

Tuy nhiên có lẽ lời mô tả của Mourinho về bản thân là chính xác nhất. Hẳn người hâm mộ còn nhớ về màn ra mắt của Mou tại Chelsea vào năm 2004 với tuyên bố: “Tôi là một người đặc biệt”. Theo Mourinho, đó chỉ là cách để ông khẳng định trước giới truyền thông Anh rằng mình là một con người nghiêm túc. Kể từ thời khắc ấy, giờ Mourinho còn trở nên vô cùng đặc biệt.

Mourinho khởi đầu sự nghiệp cầm quân tại Benfica năm 2000. Từ 2002 tới nay, vị chiến lược gia sinh năm 1963 đều có ít nhất 1 danh hiệu trong một năm dương lịch. Tổng cộng, Mourinho đã giành 7 chức vô địch quốc nội tại 4 quốc gia, 2 Champions League, 1 cúp UEFA và 10 danh hiệu khác. Về giải thưởng cá nhân, Mou cũng có bảng thành tích ấn tượng, trong đó gồm "HLV xuất sắc nhất năm của FIFA".

Biểu đồ sự nghiệp cầm quân của Mourinho (Win %: Phần trăm chiến thắng, Points: Điểm số, Trophies: Những danh hiệu)

Hoàn toàn đúng đắn nếu gọi Jose Mourinho là một trong những HLV hay nhất mọi thời đại. Vậy những gì làm cho con người này “đặc biệt” đến vậy? Tại sao Mourinho lại thu vén được nhiều thành công? Và tại sao đi tới đâu, ông nuôi dưỡng và tạo dựng niềm tin nơi các học trò?

Trước mỗi trận đấu, Mourinho luôn có sự chuẩn bị kĩ lưỡng. Một ngày làm việc của Mourinho có thể kéo dài tới 16 tiếng để bàn bạc chiến thuật với ban huấn luyện, cầu thủ đồng thời tìm hiểu về đối thủ tiếp theo. Phong cách làm việc hết sức chuyên nghiệp và tận tụy ấy của Mourinho có tác động rất lớn tới các cầu thủ. Trong bóng đá, mối quan hệ tốt đẹp giữa HLV và các cầu thủ sẽ tạo tiền đề vững chắc cho những thành công. Ở cương vị của mình, Mourinho hiểu rằng khi có sự tôn trọng từ một cầu thủ, anh ta luôn sẵn sàng “xả thân” chiến đấu vì người thầy.

Tất nhiên cách làm việc của Mourinho ban đầu có thể khiến một số người thấy khó chịu. Theo lời kể lại, trong những tuần đầu tại Chelsea, Mourinho từng bị các cầu thủ phàn nàn về sự quản lý. Lập tức, Mou tổ chức một cuộc họp và “dằn mặt” cái gọi là mầm mống của sự nổi loạn. Những lời xì xào không còn và ở mùa giải đầu tiên (2004/05), chiến lược gia người Bồ Đào Nha đưa The Blues lên ngôi vô địch Premier League, kèm theo sự nể trọng của các học trò.

Trở lại quãng thời gian trước khi chính thức trở thành một HLV, Mourinho trong vai trò của người phiên dịch ở Sporting, Porto và Barca (cho Robson và Van Gaal), đã tự trau dồi, học hỏi được biết bao tinh túy. Từ chỗ chỉ truyền tải thông tin của HLV trưởng tới các cầu thủ, Mourinho dần dần được giao thêm những công việc quan trọng hơn như chuẩn bị hồ sơ chiến thuật, thăm dò đối thủ tiếp theo… Chính Robson và Van Gaal ngày đó phải thừa nhận trí thông minh của Mourinho và tiềm năng trở thành một HLV lớn.

Tên tuổi của Mourinho được biết đến từ năm 2004 khi Porto đánh bại MU ở vòng 1/8 Champions League. Bằng sơ đồ 4-2-3-1 độc đáo tại thời điểm đó, Mourinho đã tạo cho Porto một thế trận chặt chẽ trước sơ đồ 4-4-2 của “Quỷ đỏ”, đồng thời tung ra những đường phản công đầy tốc độ và hiệu quả. Và cho tới ngày này, sơ đồ 4-2-3-1 đã trở thành sơ đồ hết sức phổ biến, được nhiều đội bóng sử dụng. Sau này, nhiều đội bóng của Mourinho bị coi là chơi thực dụng. Tuy nhiên phán xét ấy có vẻ hơi thiếu công bằng bởi thực tế những gì Mou làm chỉ vì mục đích: Giúp đội nhà giành chiến thắng. Trong suy nghĩ của Mourinho, các cầu thủ không giành danh hiệu mà các đội bóng mới giành danh hiệu. Rất rõ ràng, Mourinho luôn đặt tập thể lên trên hết và các cá nhân phải phục vụ cho tập thể.

Một chiến lược gia xuất chúng

Nói về sự thông thái của Mourinho trong việc áp dụng chiến thuật, người ta nhớ nhất tới trận lượt về giữa Inter và Barca tại vòng Bán kết Champions League 2009/10. Chơi với 10 người từ phút 28, nhưng “Interinho”  vẫn coi như trụ vững trước sức công phá dữ dội của Barca. Bàn thắng mà Pique ghi được ở phút 84 là không đủ ngăn cản Inter (lượt đi thắng Barca 3-1) đi vào Chung kết rồi sau đó lên ngôi vô địch.

Mourinho lên kế hoạch cả trong lẫn ngoài sân cỏ và không bao giờ dừng lại ở một giới hạn nào đó. Ông biết điểm mạnh và điểm yếu của từng học trò để phát triển, cải thiện. Với đối phương, dù mạnh hay yếu, Mr Special đều dành sự tôn trọng cao nhất, đó là nền tảng cho những chiến thắng. Theo chiều ngược lại, các cầu thủ cũng như các đối thủ nhìn Mourinho với ánh mắt nể phục nhất.

Tất nhiên phong cách, tính cách của Mourinho không phải không có những người ghét. Sự ngạo mạn từ những phát ngôn, hướng tới từ đối thủ tới trọng tài, giới truyền thông đôi lúc khiến Mou bị đánh “hội đồng”. Không, con người Mourinho chẳng ngán ngại điều đó. Ông thích đối mặt với dư luận, đối mặt với những thử thách. Càng sóng to gió lớn, Mourinho trở nên mạnh mẽ và đáng sợ.