Về Tiên Lãng ngắm đàn “vịt biển Đoàn Văn Vươn”

Trở lại khu đầm của anh em ông Vươn, tôi nhìn thấy những đôi bàn tay chai sạn ấy đang chăm đàn vịt biển...

Sau cái bắt tay với cán bộ trại giam, anh em ông Vươn trở về quê vực dậy đầm tôm

“Điều quan trọng nhất với anh em tôi là phải nỗ lực làm việc lấy tiền trả nợ, nuôi hai con ăn học thành người và bù đắp cho người vợ vất vả trong gần bốn năm chồng đi cải tạo”. Ông Đoàn Văn Vươn - người “nổi tiếng” bất đắc dĩ vừa nói, mắt không rời đàn vịt biển tung tăng bơi dưới đầm tôm cống Rộc.

Những tháng ngày đáng quên

Bốn năm trước, vài ngày sau khi xảy ra vụ nổ súng trong quá trình cưỡng chế đất đai Tiên Lãng, tôi cùng 2 đồng nghiệp đưa Đoàn Văn Quý (em trai ông Vươn) từ huyện Tiên Lãng ra Công an TP Hải Phòng đầu thú. Khi đó nhìn gương mặt đặc sệt nông dân đang bồn chồn lo lắng, đôi bàn tay chai sạn đan vào nhau, tôi thầm nghĩ: “Đôi bàn tay ấy lẽ ra phải xắn đất, nuôi tôm chứ sao lại cầm súng bắn bị thương 6 cán bộ, chiến sĩ công an, quân đội?”.

Nay trở lại khu đầm của anh em ông Vươn, tôi lại nhìn thấy những đôi bàn tay chai sạn ấy đang chăm đàn vịt biển, những ngày tháng đáng quên thuở nào như không còn hiện hữu.

Sáng 31/8/2015, Trại giam Hoàng Tiến - Bộ Công an (xã Hoàng Tiến, TX Chí Linh, Hải Dương) cùng hàng trăm trại giam, trại tạm giam tổ chức công bố quyết định của Chủ tịch nước, đặc xá tha tù trước thời hạn cho các phạm nhân cải tạo tốt. Trại Hoàng Tiến hôm đó thu hút đông đảo các phóng viên báo chí bởi trong danh sách đặc xá có 2 phạm nhân đặc biệt là anh em ông Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý. Hạnh phúc vỡ òa khi ông Vươn, ông Quý cởi bỏ bộ quần áo tù ra khỏi cổng trại bước về phía vợ con, bạn bè, người thân. 

Đến nay, cái tên Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý đã quá nổi tiếng. Vào Google chỉ cần gõ 2 cái tên này đã cho ra gần 600 nghìn kết quả trong 30 giây. Anh em họ là những người “nổi tiếng” bất đắc dĩ trong một vụ việc mà tới nay người ta vẫn nhắc tới là vụ cưỡng chế đất đai tại Tiên Lãng.

Đó là sáng 5/1/2012, khi tìm về tới cống Rộc (xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, Hải Phòng), nghe tiếng súng nổ chát chúa bắn vào ngôi nhà ngoài đầm, tôi chỉ nghĩ “vụ này chắc lớn lắm, đối tượng bị truy bắt chắc rất nguy hiểm”. Khi đó, người ta chỉ cho biết rằng anh em ông Vươn, ông Quý chủ mưu vụ nổ súng bắn bị thương 6 cán bộ, chiến sĩ công an. Người ta cũng nói rằng, Đoàn Văn Vươn dù không trực tiếp nổ súng nhưng là chủ mưu đã bị bắt ngay. Còn Đoàn Văn Quý cùng một số đồng phạm đang bỏ trốn.

Hai ngày sau vụ nổ súng, tôi cùng hai đồng nghiệp trở lại Tiên Lãng. Tại đây chúng tôi bất ngờ nhận được lời đề nghị “lạnh sống lưng” của ông Vũ Văn Luân, Thư ký Chi hội Nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng: “Đề nghị phóng viên đưa giúp Đoàn Văn Quý đang lẩn trốn ra đầu thú tại Phòng Cảnh sát hình sự (Công an TP Hải Phòng) vì không dám đầu thú tại Tiên Lãng”.

Sau khi liên lạc trao đổi thông tin với lãnh đạo Công an TP Hải Phòng, chúng tôi đồng ý đưa Đoàn Văn Quý ra tự thú. Đoàn Văn Quý sau đó xuất hiện với bộ dạng bơ phờ, vẻ mặt thất thần của người nông dân đã làm một việc quá sức tưởng tượng. Trong suốt hành trình mấy chục cây số từ Tiên Lãng ra TP Hải Phòng, anh Quý tâm sự rất nhiều về người anh trai Đoàn Văn Vươn, về những ngày họ quai đê lấn biển, rồi cả chuyện anh bơi thuyền sang Thái Bình “tán vợ” như thế nào.

Vụ án sau đó nảy sinh rất nhiều tình tiết để rồi Thủ tướng Chính phủ đích thân chỉ đạo làm rõ, đồng thời khẳng định các cấp chính quyền đã làm trái luật. Quyết định của Thủ tướng khiến người dân vùng đầm bãi Tiên Lãng vui mừng khôn xiết. Những người nông dân đã chiến thắng trong cuộc chiến pháp lý. Tuy vậy, với hành vi nổ súng vào đoàn cưỡng chế, anh em ông Vươn bị tuyên phạt mỗi người 5 năm tù về tội giết người.

Ông Đoàn Văn Vươn chăm sóc đàn vịt biển

Về đầm tôm nuôi vịt biển

Trở lại đầm tôm cống Rộc (xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng) sau 4 năm, mọi sự đã thay đổi rất nhiều. 4 năm thiếu vắng bàn tay của những người đàn ông, đầm tôm cỏ mọc um tùm như cánh đầm hoang. Những đôi bàn tay của ông Quý, ông Vươn như không ngừng nghỉ, lập tức lao vào cải tạo đầm, phát quang bờ bãi. Nhìn ra đầm tôm mênh mông, ông Đoàn Văn Vươn tâm sự: “Chuyện đã qua hãy để cho trôi vào dĩ vãng, những người làm sai đã phải trả giá. Anh em tôi được đặc xá về sớm, chúng tôi rất cảm ơn chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước. Giờ đây, điều quan trọng nhất với anh em tôi là phải nỗ lực làm việc, lấy tiền trả nợ, nuôi 2 con ăn học thành người và bù đắp cho người vợ vất vả trong gần 4 năm chồng đi cải tạo”.

Nói là làm, chỉ mấy tháng sau quay lại đầm ông Vươn, tôi đã thấy một sức sống mới sinh sôi. Trên bờ đập trồng xen kín cây ăn quả như chuối, đu đủ. Dưới mặt nước là tôm, cua, cá, còn nổi phía trên là vịt. Chỉ vào đàn vịt hàng nghìn con trong đầm, ông Vươn tâm sự: “Tôi vốn là kỹ sư nông nghiệp, từ khi còn ở trong tù tôi đã vạch ra kế hoạch ngay sau khi về sẽ phát triển một mô hình mới, nuôi trồng thủy, hải sản phục vụ nhu cầu dùng thực phẩm sạch của người dân”.

Được người quen giới thiệu giống vịt biển do Trung tâm giống vịt Đại Xuyên nghiên cứu, ông bắt tay vào nuôi thử 100 con thì thấy phát triển rất tốt, phù hợp với đồng bãi Tiên Lãng nên mua thêm 1.000 con giống. Tới nay, ông Vươn đã xuất bán hàng nghìn con vịt biển ra thị trường. Ông cũng mày mò nghiên cứu để tự nhân giống đàn vịt của mình.

Ấp ủ ý định xây dựng một thương hiệu vịt biển sạch mang tên Đoàn Văn Vươn, hai anh em quyết định mang những con vịt do mình nuôi “tiến quân” lên Hà Nội tiếp thị tại các cửa hàng thực phẩm sạch. Giọng dí dỏm, ông Vươn tâm sự: “Không ngờ mình cũng nổi tiếng ra phết, đem vịt lên Hà Nội tiếp thị nhiều người nhìn thấy liền quây lại hỏi han đủ thứ chuyện, có người mua liền lúc mấy con để ủng hộ vịt Đoàn Văn Vươn. Hiện giá bán vịt tại trang trại 200.000 đồng mỗi con, trọng lượng khoảng 2,7 - 3kg”.

Ở thị trường Hà Nội, gia đình ông sẽ phân phối thông qua các cửa hàng kinh doanh thực phẩm sạch, được vận chuyển qua xe khách, mỗi ngày 2 chuyến. Giá bán lẻ đến tay người tiêu dùng là 180.000 đồng/kg vịt đã làm sạch. “Tôi muốn xây dựng một thương hiệu thực phẩm sạch, có trách nhiệm với cộng đồng và cạnh tranh được với bất cứ sản phẩm nông sản nhập khẩu nào”, ông Vươn chia sẻ.