Thành cổ Quảng Trị xưa và nay
Sau cuộc chiến 81 ngày đêm năm 1972, thành cổ Quảng Trị chỉ còn lại một số bức tường, cổng thành loang lổ vết bom đạn, được lưu giữ đến ngày nay.
Thành cổ Quảng Trị được xây dựng gần 28 năm (1809-1837), bắt đầu từ thời Gia Long đến thời Minh Mạng. Thời Việt Nam Cộng hòa, thành được đặt tên là thành Đinh Công Tráng.
Sau cuộc chiến 81 ngày đêm năm 1972, thành cổ Quảng Trị bị phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại một số đoạn tường xây gạch loang lổ vết đạn, cổng Tiền và Hậu chưa sụp đổ. Ngày nay, xung quanh thành cổ nhà cửa mọc lên san sát. Ảnh: Hải quân Mỹ
Thành hình vuông, mỗi cạnh 500 m, bao quanh là hào nước rộng 18 m, sâu đến 3 m với mục đích phòng thủ. Tổng diện tích toàn thành rộng 18,5 ha, có 4 cổng.
Trong ảnh là cổng chính nằm ở hướng Nam trước thời điểm chưa diễn ra trận đánh 81 ngày đêm và cổng thành ngày nay. Năm 2013, thành cổ được Thủ tướng công nhận là di tích quốc gia đặc biệt.
Sau hiệp định Geneve ngày 20/7/1954, vĩ tuyến 17 trở thành ranh giới chia cắt tạm thời hai miền Nam - Bắc. Thị xã Quảng Trị nằm trong tuyến phòng thủ vững chắc của chính quyền Việt Nam Cộng hòa.
Trong chiến dịch xuân hè năm 1972, quân giải phóng miền Nam Việt Nam đã giành được hoàn toàn tỉnh Quảng Trị. Sáng 28/6/1972, chính quyền Việt Nam Cộng hòa với sự hậu thuẫn của Mỹ tổ chức các cuộc phản công mang mật danh "Lam Sơn 72" để tái chiếm Quảng Trị. Trong ảnh, quân giải phóng đánh ở bức tường thành bị phá đổ.
Nữ du kích Phan Thị Lê, xã Triệu Thượng, một xã vùng ven thị xã Quảng Trị, chụp ảnh cùng đồng đội ở cổng Hậu phía bắc thành cổ Quảng Trị. Cổng Hậu từng bị phá nứt toác, mặt đất bị khoét sâu. Nay trụ cổng vẫn còn, mặt đất phía trước đã được san phẳng.
Từ năm 1992 đến nay, thành cổ được đầu tư tôn tạo qua nhiều giai đoạn, gồm công trình đài tưởng niệm trung tâm, nhà bảo tàng, cổng tiền và cầu bắc qua hào thành.
Đài tưởng niệm trung tâm ở thành cổ Quảng Trị là biểu tượng của nấm mồ chung. Nấm mồ tập thể với cây đèn màu đỏ cao 8,1 m tượng trưng cho 81 ngày đêm, được ví như "đèn thiên mệnh", nhẹ đưa linh hồn liệt sĩ từ cõi âm về cõi vĩnh hằng.
Bức ảnh "Nụ cười thách thức bom đạn chụp dưới chân thành cổ năm 1972", khi chiến sự vào thời điểm khốc liệt nhất. Sau 53 năm, một số bức tường thành vẫn còn, xung quanh cây cối mọc xanh tốt.
Bên trong thành, mặt đất loang lổ hố bom, hầu như tất cả công trình bị san thành bình địa, chỉ còn một số bức tường thành vẫn còn giữ đến ngày nay.
Dinh tỉnh trưởng của Việt Nam Cộng hòa nằm trước cửa thành phía tây, giáp sông Thạch Hãn, sau trở thành nơi đặt sở chỉ huy và trạm cứu chữa thương binh của quân giải phóng. Hiện khu vực này là quảng trường Giải phóng.
Mỗi ngày thành cổ đón hàng trăm người, đỉnh điểm ngày 2/9 vừa qua đón 3.800 khách.
Ngoài thành cổ, nhà cửa trong thị xã Quảng Trị gần như bị san phẳng. Sau 53 năm, trên đống đổ nát người dân xây dựng nhà cửa san sát.
Ngồi rỗi lật xem lại "Đại Nam nhất thống chí" và "Đại Nam nhất thống toàn đồ" mới thấy nước Nam ta thời vua Minh Mạng rộng lớn thật
Nguồn: [Link nguồn]
-14/09/2025 00:00 AM (GMT+7)