Mất nguồn phóng xạ: Mức phạt cao nhất chỉ 80 triệu đồng!

Đại biểu (ĐB) Đỗ Mạnh Hùng (Thái Nguyên) đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ (KHCN) Nguyễn Quân: "Gần đây có việc để xảy ra liên tiếp việc mất nguồn phóng xạ do doanh nghiệp quản lý, có nguồn mất từ khi nào không rõ. Trách nhiệm của Bộ trưởng, của doanh nghiệp trước việc này thế nào?".

Bộ trưởng Bộ KHCN Nguyễn Quân đã thẳng thắn: Trong 5 năm gần đây có 4 lần xảy ra mất nguồn phóng xạ, 2 nguồn phóng xạ được thu hồi, nhưng còn 2 nguồn phóng xạ bị mất chưa thu hồi được. Theo Bộ trưởng Quân, rất may là nguồn phóng xạ bị mất hoạt độ thấp, chưa gây ra tác hại lớn.

"Ở đây có trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ KHCN. Mặc dù các văn bản về quản lý nguồn phóng xạ, chúng tôi đã xây dựng ban hành đầy đủ theo quy định của Luật Năng lượng nguyên tử. Thế nhưng, khâu kiểm tra, giám sát, thanh tra hằng năm chúng tôi làm chưa thật đầy đủ" - Bộ trưởng Quân thừa nhận.

Lý giải cho khiếm khuyết trên, Bộ trưởng Bộ KHCN cho biết, theo Luật Thanh tra mới thì không có thanh tra chuyên ngành về năng lượng nguyên tử. Cơ quan thanh tra chuyên ngành của Bộ KHCN không trực tiếp làm mà thông qua thanh tra của các sở KHCN.

"Lực lượng thanh tra thì mỏng, cả nước có với hơn 3.000 cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ, nhưng hằng năm chúng tôi chỉ thanh tra được 5%, nghĩa là chỉ được 150 cơ sở" - Bộ trưởng Quân cho hay.

Về việc mất nguồn phóng xạ xảy ra ở Bà Rịa - Vũng Tàu, Bộ trưởng Bộ KHCN cho biết đã xử phạt doanh nghiệp ở mức cao nhất.

"Xin báo cáo Quốc hội, chế tài xử phạt của chúng ta chưa đủ sức răn đe, chúng ta đã áp dụng mức cao nhất rồi, nhưng mới phạt được 80 triệu đồng. Cho nên, ngoài xử phạt hành chính, thậm chí phải xử lý cả về mặt hình sự là điều cần thiết phải xem xét thì mới đủ sức răn đe.

Cơ sở bị mất nguồn phóng xạ ở Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý nguồn phóng xạ, nhưng không cho người sử dụng đeo găng tay, không có chứng chỉ sử dụng, khi tháo nắp ra sửa chữa không báo cho cơ quan chức năng. Lỗi của họ là rất nặng, là lỗi cố tình vi phạm. Nhưng mức xử phạt cao nhất, chúng tôi đã cộng cả 3-4 lỗi rồi mới xử phạt được 80 triệu đồng thôi!", Bộ trưởng Quân nói.

Theo Bộ trưởng Bộ KHCN, các chế tài xử phạt trong xử lý về vi phạm hành chính phải được nâng lên mới đủ sức răn đe. Bên cạnh đó, Bộ KHCN cũng sẽ tăng cường công tác quản lý nhà nước, tăng cường thanh tra, kiểm tra, đào tạo cấp chứng chỉ cho người quản lý sử dụng nguồn phóng xạ, cùng một số giải pháp khác mới ngăn chặn được sự thất thoát của các nguồn phóng xạ.