Chiêm ngưỡng kiệt tác điêu khắc bằng đá hơn 500 tuổi ở Hoàng thành Thăng Long

Thềm rồng đá điện Kính Thiên được dựng năm 1467, là bảo vật quốc gia, tuyệt tác kiến trúc tiêu biểu cho nghệ thuật điêu khắc thời Lê sơ còn sót lại.

Mới đây Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 41/QĐ-TTg ngày 30/1/2023 công nhận 27 bảo vật quốc gia (đợt 11, năm 2022), trong đó nổi bật có bộ thành bậc điện Kính Thiên thế kỷ XVII, hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội.

Thềm rồng đá điện Kính Thiên là một di sản kiến trúc nghệ thuật tuyệt tác, tiêu biểu cho nghệ thuật điêu khắc thời Lê sơ còn sót lại khá nguyên vẹn. Được chạm trổ bằng đá xanh vô cùng tinh xảo.

Theo tài liệu lịch sử, thềm rồng đá được xây dựng vào năm 1467 thuộc dòng rồng Đế Vương - là biểu tượng cho quyền lực của nhà vua.

Hình ảnh Thềm rồng điện Kính Thiên, khoảng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Năm 1886 người Pháp phá điện để xây nhà sở chỉ huy pháo binh (nguồn: hoangthanhthanglong.com).

Thềm rồng đá có kích thước: ngang 13,7m, dọc 4,45m, cao 2,1m với đôi rồng đá khắc chạm năm 1467 là những bộ phận điêu khắc bằng đá còn tương đối nguyên vẹn.

Đầu rồng nổi bật với những nét chạm tinh xảo, thể hiện được sự oai hùng, mạnh mẽ.

Đôi mắt rồng lồi hẳn ra ngoài, chiếc mũi gồ cao đầy uy lực. Bộ ria rồng được chạm như hòa cùng vân mây với những đường nét đủ mềm mại nhưng vẫn rất khỏe khoắn.

Đôi sừng nhọn khép lại đằng sau theo tư thế đầu rồng ngẩng lên chầu vua. Đôi bờm trên của rồng được vuốt dài, uốn lượn về phía sau như đang bay trong gió.

Toàn bộ thân mình rồng là những nét chạm làm nổi bật cơ bắp cuồn cuộn khoẻ mạnh của rồng, ngay phía dưới đầu rồng là cặp móng chân trước của rồng, đôi móng rồng được sắp xếp theo hướng quặp lại, đan vào nhau trong tư thế chầu vua.

Cũng ở bậc thềm rồng này, còn có 2 lan can cách điệu hình mây hóa rồng ở 2 bên. Đây là hai tảng đá nguyên khối dài 5,3m.

Họa tiết sen dây với diện tích 6,4m2 được cho là tấm tranh cổ và lớn nhất hiện tại.

Phía bắc của nền Điện Kính Thiên còn có một thềm 7 bậc lên xuống nhỏ hơn so với bậc thềm chính ở phía nam.

Hai bên bậc thềm có đôi rồng đá mang niên đại Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII-XVIII), rồng dài 3,4m; uốn 7 khúc, thân có vảy, lưng như hàng vây cá, chân rồng 5 móng… Hai bên lan can trang trí hoa sen, sóng nước, đao, lửa, vân mây...