Chiêm ngưỡng bảo vật “nghìn mắt nghìn tay” độc nhất vô nhị tại Việt Nam

Tượng Phật ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh) được xem là tuyệt tác độc nhất vô nhị trong các di sản nghệ thuật văn hóa cổ xưa.

Thầy Thích Thanh Sơn, Trụ trì chùa Bút Tháp (huyện Thuận Thành, Bắc Ninh) cho biết, chùa Bút Tháp được xếp hạng di tích quốc gia từ năm 1962. Nơi đây hiện lưu giữ pho tượng Phật nghìn mắt nghìn tay được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia.

Tượng Quan Âm Bồ Tát thiên thủ thiên nhãn mà dân gian vẫn gọi là Tượng Phật nghìn mắt nghìn tay được dựng từ năm 1656 (thời Lê Trung Hưng), do nhà điêu khắc tài hoa Trương Thọ Nam tạc, thầy Thích Thanh Sơn cho biết thêm.

Theo các nhà nghiên cứu, đây là pho tượng độc đáo nhất trong số các tượng Quan Âm cổ hiện có ở Việt Nam. Pho tượng được làm bằng gỗ phủ sơn, tĩnh tọa trên tòa sen với tổng chiều cao (cả phần bệ) là 3,7m, tạo hình với hai tay chắp trước ngực, hai tay để trên đùi với những ngón tay đan chéo biểu tượng cho dáng hành đạo và nhập định.

Trong mỗi lòng bàn tay có một con mắt tạo thành vòng hào quang tỏa sáng xung quanh pho tượng. Tổng số có 994 cánh tay và 994 con mắt, nhưng người dân đã khéo léo làm “tròn số” với cách nói ước lệ là “nghìn mắt nghìn tay”.

Các cánh tay lớn một đôi đặt trước bụng, một đôi chắp trước ngực, còn 38 tay kia đưa lên như đóa hoa sen nở.

Phía trên đầu tượng lắp ghép 11 mặt người chia thành 4 tầng, trên cùng là tượng A-di-đà nhỏ. Vẻ đẹp “vô tiền khoáng hậu” của pho tượng là có tính tượng trưng cao với sự lồng ghép hàng ngàn chi tiết mà vẫn mạch lạc về bố cục, hài hòa trong diễn tả hình khối và đường nét.

Tượng cao 3,7m, cánh tay xa nhất dài 200cm. Tượng có 11 đầu, 42 tay lớn và 952 tay dài, ngắn khác nhau

Đầu rồng đội tòa sen cao 30cm, bệ tượng cao 54cm.

Con rồng đen dưới tòa sen là Hắc Long dưới Biển Đông, tượng trưng cho cái ác. Tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay ngồi trên tòa sen, cả tòa sen lại đặt trên đầu con rồng đen, tượng trưng cho cái thiện bao giờ cũng ngự trị cái ác.

Chiêm ngưỡng bảo vật “nghìn mắt nghìn tay” độc nhất vô nhị tại Việt Nam - 10

Đây được xem là tuyệt tác độc nhất vô nhị trong các di sản nghệ thuật văn hóa cổ xưa.

Theo Trụ trì chùa Bút Pháp, tượng Phật nghìn mắt nghìn tay ở chùa Bút Tháp từng được vinh danh với giải đặc biệt khi tham gia triển lãm nghệ thuật Phật giáo Quốc tế tại một bảo tàng ở Pháp năm 1992.