Vụ cướp máy bay chở 177 người để tạo bom “thiêu” Paris

Một chiếc máy bay Airbus A300 nặng 42 tấn chở 177 người, 20 thanh thuốc nổ và 15 tấn nhiên liệu dễ cháy sẽ nổ tung và tạo thành trận mưa mảnh vỡ trên bầu trời thủ đô nước Pháp khiến nhiều khu vực của thành phố chìm trong lửa - đó là kế hoạch của một vụ khủng bố khét tiếng.

Lực lượng hiến binh Pháp đang cố gắng đột nhập máy bay bị cướp

Vụ việc bắt đầu vào đêm trước Giáng sinh năm 1994 khi chuyến bay chở 173 người (cả phi hành đoàn) mang số hiệu 8969 của hãng Air France chuẩn bị khởi hành từ sân bay Houari Boumedienne của Algeria về Paris. 157 hành khách hầu như đã yên vị trên ghế ngồi trong tâm trạng háo hức cho kỳ nghỉ lễ với gia đình và bạn bè.

Đúng lúc đó, 4 người đàn ông mặc đồng phục xanh với phù hiệu giống của hãng hàng không Air Algeria xuất hiện. Thông báo rằng họ là nhân viên an ninh, 4 người đàn ông mang theo súng và đai thuốc nổ nói sẽ kiểm tra hộ chiếu của các hành khách. Rồi đột nhiên chúng đóng và khóa hết cửa lại.

“Tôi biết đó là một vụ bắt cóc con tin khi chúng la lên: “Đấng Allah vĩ đại!” một hành khách hơn 50 tuổi người Algeria hiện đang sống ở Pháp nhớ lại trong cuộc trả lời phỏng vấn tạp chí Time gần đây. “Tôi nghĩ đến những đứa con của mình đang ở Pháp, và tôi thấy sợ hãi. 3 tay súng vào buồng lái, tên thứ tư cầm súng trường Kalashnikov đứng canh hành khách. Không ai được nhúc nhích”, ông kể.

Sự chờ đợi kết thúc quá sớm đối với hai hành khách. Một cảnh sát người Algeria bị nhận dạng qua hộ chiếu, bị nhóm bắt cóc bắt ra đứng trước cửa máy bay. Các hành khách khác nghe thấy ông van xin: “Đừng giết tôi. Tôi còn có vợ và con!” Những kẻ khủng bố bắn ông vào đầu và vứt xác vào xe đẩy hành lý, nơi nạn nhân vẫn phải chịu đau đớn thêm một lúc. 

Nạn nhân thứ hai là ông Bui Giang To, 48 tuổi, một tùy viên thương mại người Việt tại Đại sứ quán Việt Nam ở Algiers. “Họ bảo người đàn ông Việt Nam ngồi phía đuôi máy bay bước lên phía trước”, một hành khách nhớ lại. “Tội nghiệp ông ấy, chúng tôi thấy ông ấy quay lại lấy áo khoác da. Rồi chúng tôi nghe thấy tiếng súng”.

Đội hiến binh tiếp cận máy bay từ phía đuôi và hai mạn

Trong trí nhớ của nhiều hành khách, những kẻ cướp máy bay chỉ trong độ tuổi 20. Chúng không có râu, tóc cắt ngắn. “Chúng có vẻ lịch sự, đúng vậy. Nhưng chúng có máu lạnh của kẻ sát nhân. Chúng có vẻ rất phấn khích. Chúng nói với chúng tôi rằng chúng sẽ dạy cho người Pháp và thế giới một bài học rằng chúng có khả năng”, một hành khách kể lại.

Trong khi chính phủ Algeria thành lập nhóm thương lượng, Pháp lặng lẽ phái một nhóm thuộc Lực lượng hiến binh đặc biệt quốc gia (GIGN) đến Majorca, Tây Ban Nha, nơi gần nhất với Algiers mà họ có thể đóng quân mà không gây ra sự chú ý quốc tế nào.

Cần nói thêm là trong thập niên 1990, Algeria, cựu thuộc địa của Pháp chìm trong nội chiến đẫm máu. Algeria giành được độc lập một cách khó khăn, còn Pháp là một trong những cường quốc thực dân cực kỳ miễn cưỡng trong việc “buông tha” kiểm soát thuộc địa. Vì thế, tư tưởng chống Pháp ở Algeria rất cao.

Khi chính phủ Algeria tiếp tục khẳng định họ kiểm soát được tình hình vụ khống chế máy bay và không cho lính Pháp vào nước này, các đơn vị GIGN giết thời gian ở Majorca bằng cách nghiên cứu và tập dượt với máy bay của chính họ - chiếc Airbus A300 có cấu hình giống hệt chiếc máy bay mang số hiệu 8969. 

Vào buổi tối Giáng sinh, nhóm bắt cóc đồng ý thả một số phụ nữ, trẻ em và hành khách ốm yếu. Chính phủ Algeria xác định được danh tính của kẻ đứng đầu nhóm khủng bố và đưa mẹ hắn đến thuyết phục con trai đầu hàng nhưng bất thành.

Quả bom bay

Trong lúc đàm phán, nhóm khủng bố từ bỏ yêu cầu đòi trả tự do cho các thủ lĩnh của Mặt trận cứu độ Hồi giáo (F.I.S) mà đòi đưa máy bay đến Paris.

Đòi hỏi này gây ra một cuộc giằng co giữa Algeria và Pháp, khi chính quyền Algeria muốn chiếc máy bay vẫn phải ở lại Algiers, còn Pháp muốn máy bay sang đất của họ để họ có thể xử lý trực tiếp. Đến tối 25/12, nhóm khủng bố đưa ra tối hậu thư: nếu máy bay không được cất cánh trước 21h30 thì cứ 1 giờ đồng hồ chúng sẽ giết 1 con tin.

Chúng tuyên bố nạn nhân đầu tiên sẽ là ông Yannick Beugnet, một đầu bếp trong khu nhà riêng của Đại sứ Pháp ở Algiers. Ông này bị đưa vào buồng lái để cầu xin qua microphone: “Nếu các ông không cho máy bay cất cánh, chúng sẽ giết tôi”. Nhưng hai chính phủ vẫn chưa thể thống nhất. 5 phút sau, người đầu bếp bị giết và ném xác xuống đường băng.

Nổ súng bên trong máy bay

Nhận được tin đó, Thủ tướng Pháp Edourard Balladur chính thức thông báo với Thủ tướng Algeria Mokdad Sifi rằng Algeria sẽ phải chịu trách nhiệm cho bất kỳ kết quả tiêu cực nào của vụ khủng hoảng - kết quả mà ông Balladur biết rằng sẽ cực kỳ tàn khốc.

Sáng hôm sau, chiếc máy bay được phép cất cánh và dừng ở thành phố Marseilles, Pháp, lúc 3h30 sáng.

Thông qua phi công, nhóm khủng bố đòi nạp 27 tấn nhiên liệu và bay đến Paris. Vì hành trình này chỉ tốn khoảng 10 tấn nhiên liệu, các quan chức Pháp lo ngại nhóm khủng bố sắp đặt kế hoạch khác. Một khả năng là chúng sẽ bay đến một quốc gia Hồi giáo nào đó như Iran, Sudan hay Yemen. Khả năng khác là chúng sẽ đâm chiếc máy bay đầy nhiên liệu xuống thủ đô Paris.

Vài giờ sau đó, giả thuyết thứ hai được củng cố khi Pháp nhận được thông tin nặc danh qua lãnh sự quán Pháp ở Oran, Algeria, cho biết chiếc máy bay đó là “quả bom bay sẽ nổ tung ở Paris”. Từ một số hành khách được thả ở Algiers, Pháp nắm được thông tin có thuốc nổ trên máy bay. Các chuyên gia về chất nổ nhận định số chất nổ này được đặt ở những vị trí có thể khiến máy bay tan xác nếu được kích hoạt. 

Gậy ông đập lưng ông

Nhóm đàm phán cố gắng kéo dài thời gian và thuyết phục nhóm khủng bố thả thêm hành khách, trong khi nhóm GIGN chuẩn bị tấn công. Nhóm đàm phán cũng thuyết phục thành công nhóm khủng bố kéo dài hạn chót để đổi lại việc cung cấp thêm đồ ăn và nước, dọn toilet và đưa máy hút bụi vào máy bay. Những công việc này được thực hiện bởi nhóm GIGN cải trang làm nhân viên sân bay – đúng theo cách nhóm khủng bố đã làm ở Algiers.

Nhờ đó, đội đặc nhiệm có cơ hội xác định chắc chắn rằng cửa máy bay không bị chặn hay kẹt. Họ cũng khéo léo gắn thiết bị nghe lén vào máy bay. Nhờ những thiết bị này và các thiết bị giám sát bên ngoài, thiết bị nhìn xuyên màn đêm và microphone gắn trên cửa máy bay và thùng nhiên liệu, nhóm GIGN có thể theo dõi sự di chuyển của nhóm khủng bố bên trong máy bay.

Khi đội hiến binh chuẩn bị hành động, chiếc Airbus khởi động lúc 4h45p chiều, di chuyển từ từ trên đường băng và dừng cách cửa nhà ga khoảng 3m. Chỉ huy đội hiến binh đưa ra tối hậu thư: Nếu máy bay không cất cánh lúc 5h, “chúng tôi sẽ hành động”. Lúc 5h08, một tay súng bắn hai phát vào trạm kiểm soát, làm vỡ tan cửa sổ. Chỉ huy đội hiến binh lập tức bật đèn xanh để tấn công.

Sau vụ giải cứu, chiếc Airbus A300 bị hỏng nặng đến mức không thể sửa chữa được

Đội hiến binh tiếp cận máy bay từ phía đuôi và hai mạn để bọn khủng bố không thể phát hiện. Ba nhóm biệt kích đeo mặt nạ đen leo lên nóc tải di động. Nhóm đầu tiên tiến ngay vào cửa trước, mở khóa, xông vào trong rồi nã súng. Bị kẹt trong buồng lái, những kẻ khủng bố hứng một “bức tường đạn”, như lời mô tả của phi công máy bay.

Trong lúc đó, hai nhóm đặc nhiệm khác vào qua cửa sau, triển khai dù thoát hiểm và dồn hành khách qua cửa thoát hiểm. Những thành viên đội nhảy dù đón họ trên đường băng và hướng dẫn họ bò về phía nhà ga. Cabin máy bay đầy khói, nham nhở vết đạn và tan hoang vì lựu đạn nổ.

“Đạn bay vèo vèo xung quanh tôi. Chúng tôi nghĩ sẽ chết chắc, chúng tôi chuẩn bị cho tình huống bị nổ tung. Chúng tôi không nghĩ đó sẽ là một cuộc can thiệp thành công”, một hành khách nhớ lại.

Trong số 154 hành khách còn lại (3 người đã bị bọn khủng bố giết trước đó) chỉ có 13 người bị thương, cùng với 9 thành viên GIGN. Chiến dịch kết thúc và được đánh giá là một trong những cuộc giải cứu con tin thành công nhất trong lịch sử. 

_____________

Đón đọc kỳ sau vào 19h ngày 6.9: Cuộc giải cứu con tin khiến thế giới choáng váng