Viễn cảnh chiến tranh Israel-Iran có thể trở thành 'ác mộng chết chóc'

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Chuyên gia nhận định rằng một cuộc chiến Israel-Iran có thể “làm rạn nứt nền kinh tế toàn cầu, giết chết hàng chục nghìn binh lính và dân thường”.

Một cuộc chiến Israel-Iran, nếu nổ ra, có thể trở thành một cơn ác mộng chết chóc cho khu vực Trung Đông, nhà bình luận James Stavridis viết trên hãng tin Bloomberg. Ông Stavridis là một đô đốc Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu, cựu Tư lệnh tối cao lực lượng đồng minh của Khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại châu Âu (2009-2013).

Ông Stavridis lưu ý rằng thế giới đang đứng trước bờ vực nguy hiểm ở Trung Đông sau khi Israel bắt đầu chiến dịch trên bộ chống lại lực lượng Hezbollah ở miền nam Lebanon hôm 30-9 và vụ Iran tấn công Israel bằng tên lửa đạn đạo hôm 1-10.

Cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo hôm 1-10 là động thái mới nhất đẩy Trung Đông tới bờ vực của cuộc chiến Israel-Iran. Ảnh: REUTERS

Đồng quan điểm của ông Stavridis, cựu nhà ngoại giao Mỹ Richard Haass – cựu chủ tịch của cơ quan nghiên cứu chính sách Hội đồng Quan hệ đối ngoại (CFR) – cho rằng thế giới đang cảm nhận “bước ngoặt” ở Trung Đông. Còn ông Thomas Friedman – cây bút từng 3 lần đạt giải Pulitzer danh giá – viết trên The New York Times rằng hiện nay đang là “thời điểm báo động đỏ” trước cuộc chiến Israel-Iran.

Israel sẽ phải cân nhắc nhiều điều trước khi trả đũa Iran

Ngay cả trước ngày 30-9, ông Stavridis đã lo ngại về nguy cơ Trung Đông bị cuốn vào cuộc chiến Israel-Iran. Dù chưa thể chắc chắn về viễn cảnh nổ ra chiến tranh khu vực, nhà bình luận này cho rằng nguy cơ đang ở mức cao nhất trong nhiều thập niên qua.

Hành động đáp trả của Israel sau cuộc tấn công tên lửa của Iran hôm 1-10 có thể bao gồm các cuộc không kích tầm xa nhằm vào các cơ sở dễ bị tổn thương nhất của chương trình hạt nhân Iran.

Ông Stavridis dự đoán rằng, để thực hiện đòn trả đũa như vậy, Israel cần trang bị bom phá boongke GBU-57 cho tiêm kích F-15E Strike Eagle đã qua cải tiến và triển khai tiếp nhiên liệu trên không.

Theo ông Stavridis, Israel có thể sẽ tấn công nhiều cơ sở hạt nhân, cả công khai lẫn bí mật, của Tehran. Iran có 21 địa điểm thuộc chương trình hạt nhân nằm dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Chiến dịch như vậy sẽ đòi hỏi những chiến đấu cơ chuyên dụng như F-35 hay các loại máy bay có năng lực phản tác chiến điện tử với số lượng lên tới vài chục, thậm chí là vài trăm chiếc.

5 cơ sở hạt nhân chính của Iran. Ảnh: REUTERS

Do Israel và Iran không có biên giới chung, máy bay và tên lửa Israel phải bay qua không phận các nước thứ ba như Syria, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ hay Azerbaijan, đòi hỏi Tel Aviv phải lường trước phản ứng của các nước này. Đồng thời, Israel phải có kế hoạch đối phó với hệ thống phòng không S-300 và các chiến đấu cơ MiG-29 hay F-14 đang phục vụ trong quân đội Iran.

Phía Iran chắc chắn sẽ không để yên

Trong kịch bản Israel trả đũa, chắc chắn Iran cùng các lực lượng thuộc “trục kháng chiến” do Tehran hậu thuẫn sẽ có những phản ứng “rất đáng kể”, ông Stavridis nhận định.

Từ miền nam Lebanon, Hezbollah được cho là sẽ phóng các tên lửa đất đối đất về phía Israel với số lượng càng nhiều càng tốt. Theo ông Stavridis, khoảng 1/3 trong số 130.000 tên lửa của Hezbollah đã bị Israel phá huỷ trong vài tuần qua. Nhưng nếu chỉ một nửa trong số tên lửa còn lại được sử dụng thì thiệt hại và thương vong của dân thường vẫn là rất lớn.

Ngoài ra, việc Israel trả đũa Iran bằng vũ lực có thể làm phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza kích động, không loại trừ khả năng hành quyết những con tin còn lại mà họ đã bắt trong một năm qua. Lực lượng Hamas còn có thể cố gắng thực hiện các cuộc tấn công riêng lẻ vào lãnh thổ mà Israel đang kiểm soát.

Israel điều tra thiệt hại sau vụ Iran tấn công bằng tên lửa đạn đạo hôm 1-10. Ảnh: AFP

Ngoài ra, có khả năng lực lượng Houthis ở Yemen sẽ tăng cường các cuộc không kích bằng tên lửa tầm xa nhắm vào Israel.

Ông Stavridis còn nhắc tới các phương án tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) do các lực lượng dân quân thân Iran ở Syria và Iraq nhắm vào các căn cứ của quân đội và tình báo Israel, cũng như các cuộc tấn công mạng từ Iran.

Dựa trên những thiệt hại về người và tài sản của Israel sau vụ tấn công hôm 1-10, ông Stavridis cho rằng Iran và các lực lượng đồng minh có thể tận dụng số lượng để áp đảo các hệ thống phòng không Israel và gây thương vong lớn.

Ông Stavridis nhận định rằng kịch bản Iran tiếp tục đáp trả Israel bằng một chiến dịch trên bộ – với sự hỗ trợ của các lực lượng dân quân đồng minh ở Syria và Iraq - là “không có khả năng xảy ra, ít nhất là thời điểm ban đầu”, song “không phải là không thể”.

Trong khi đó, Iran còn có lực lượng hải quân có thể tấn công các tàu phương Tây và tìm cách khoá eo biển chiến lược Hormuz, làm gián đoạn dòng chảy dầu khí toàn cầu. Như vậy, một cuộc chiến Israel-Iran có thể “làm rạn nứt nền kinh tế toàn cầu, giết chết hàng chục nghìn binh lính và dân thường”, ông Stavridis tổng kết.

Tuy nhiên, chuyên gia này cảnh báo rằng Israel không nên để sự thù ghét đối với Iran làm lu mờ khả năng phán đoán của mình. Thay vì tìm kiếm một cuộc chiến tranh khu vực, Tel Aviv được cho là vẫn còn cơ hội “phá huỷ của Hezbollah tất cả những gì [Tel Aviv] có thể” và “thiết lập lực lượng gìn giữ hoà bình, lệnh ngừng bắn và [thoả thuận] thả con tin ở Dải Gaza” và tiếp tục thể hiện sức mạnh để ngăn Iran leo thang.

Các nước sẽ phản ứng ra sao nếu nổ ra cuộc chiến Israel-Iran?

Theo ông James Stavridis, Mỹ “gần như chắc chắn” sẽ bị lôi kéo tham gia nếu nổ ra cuộc chiến Israel-Iran. Chính quyền Tel Aviv cần có sự hỗ trợ đáng kể từ đồng minh ở các mảng tình báo, tác chiến không gian mạng, đạn dược và tiếp nhiên liệu trên không.

Các quốc gia Ả Rập được cho là sẽ cố gắng duy trì sự trung lập, bất chấp việc các nước này mong nhìn thấy các lực lượng được Iran hậu thuẫn, cũng như năng lực quân sự của chính Tehran, suy yếu.

Thổ Nhĩ Kỳ có thể là một quân bài khó đoán, song Ankara có lẽ sẽ không cho phép bất kỳ bên nào tiếp cận hoặc sử dụng các căn cứ quân sự của mình làm điểm quá cảnh trong cuộc chiến Israel-Iran.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]