Lịch vạn niên
Trùm ma túy cùng hung cực ác và lời đe dọa "lạnh sống lưng" nhiều cảnh sát Mexico
"Tất cả các người sẽ phải chết" là câu nói mà các cảnh sát Mexico đã "quen tai" khi đối đầu với tội phạm ma túy. Nhưng khi câu nói ấy phát ra từ miệng trùm ma túy khét tiếng nhất Mexico, El Chapo, dù hắn đã bị bắt, nhiều cảnh sát vẫn thấy "lạnh sống lưng".
El Chapo là trùm ma túy nổi tiếng với những lần vượt ngục. Ảnh: AP
Tháng 7/2015, truyền thông thế giới xôn xao đưa tin về vụ vượt ngục chấn động của trùm ma túy Joaquín Guzmán (El Chapo) khỏi nhà tù an ninh nghiêm ngặt nhất Mexico.
Khoảng 6 tháng sau, El Chapo hậm hực đe dọa cảnh sát khi bị bắt giữ trở lại ở thành phố Los Mochis, bang Sinaloa, tây bắc Mexico ngày 8/1/2016: "Tất cả các người sẽ phải chết".
Tham vọng, liều lĩnh từ nhỏ
Theo BBC News, ít người biết rằng trùm ma túy khét tiếng nhất Mexico lại là anh cả trong một gia đình nghèo, có 7 con tại vùng nông thôn La Tuna, bang Sinaloa.
Bố mẹ El Chapo đều là nông dân. Tuy nhiên, trong cuốn The Last Narco (tạm dịch: Tay buôn ma túy cuối cùng), tác giả Malcolm Beith viết rằng bố của El Chapo là nông dân trồng thuốc phiện.
"Ngay từ khi còn nhỏ, nó đã rất tham vọng và liều lĩnh", María Consuelo Loera Pérez, mẹ của El Chapo, từng nói năm 2014. Bà María kể lại rằng, El Chapo có nhiều "tiền giấy" và thường bỏ ra đếm đi đếm lại.
Ngã rẽ đầu tiên của El Chapo sang giới tội phạm có tổ chức xảy ra ở tuổi 15 khi gã tự gây dựng đồn điền cần sa với các anh em họ. Sau đó, Guzmán lấy biệt danh là El Chapo (tiếng lóng Mexico có nghĩa là "Gã lùn"). Tuy nhiên, tham vọng của El Chapo lại vượt xa vóc người nhỏ bé của gã.
Ở tuổi thiếu niên, El Chapo rời La Tuna để tìm vận may từ việc buôn lậu ma túy. "Nó luôn tìm cách để có một cuộc sống khá hơn", mẹ của El Chapo cho biết.
Cuộc sống "khá hơn" đó phải trả giá bằng nhiều năm đổ máu. Từ khởi đầu là một sát thủ, El Chapo leo cao nhanh chóng trong hàng ngũ tội phạm của "thế giới ngầm" ở Mexico.
Cuối thập niên 70, El Chapo nổi lên là một kẻ buôn ma túy tàn bạo. Nếu đàn em giao ma túy chậm, gã sẽ tự tay xử tử. Khi tính mạng bị đe dọa, các đàn em của El Chapo mới làm việc hiệu quả.
Vào thập niên 80, El Chapo được giới thiệu với Miguel Ángel Félix Gallardo, "bố già" của băng đảng ma túy Guadalajara, và được giao nhiệm vụ cai quản hậu cần.
Khi "bố già" Félix Gallardo bị bắt năm 1989, địa bàn làm ăn của băng đảng Guadalajara bị xâu xé. El Chapo hưởng lợi lớn khi giành được nhiều địa bàn nhất, thành lập băng đảng Sinaloa.
Vào thập niên 90, El Chapo hoàn thiện các hoạt động buôn bán ma túy của băng đảng Sinaloa, đi đầu trong việc sử dụng các đường hầm tinh vi dưới lòng đất để vận chuyển ma túy xuyên biên giới. Kênh NBC News từng gọi El Chapo là “The Mole” (Chuột chũi) vì chuyên cho đào và sống dưới các đường hầm, và khó mà bắt được gã.
"Gã là một kẻ đầy quyền lực", David Weinstein, cựu công tố viên liên bang ở thành phố Miami (Mỹ), chia sẻ trên BBC. "Khi Mỹ bắt đầu đóng các cảng nhập cảnh ở Đại Tây Dương và Thái Bình Dương vào thập niên 90, ma túy tuồn vào Mỹ phải đi qua Mexico. Một khi đã qua Mexico, số ma túy đó phải qua tay El Chapo".
El Chapo sử dụng khôn ngoan số tiền khổng lồ kiếm được từ buôn bán ma túy. Không chỉ mở rộng việc buôn bán ma túy, gã còn xây dựng cơ sở hạ tầng mang lại lợi ích cho người dân ở bang Sinaloa. Điều đó giúp gã có vỏ bọc hoàn hảo và nổi tiếng. "Gã giống như ông già Noel vậy. Mà ai ở đó cũng yêu quý ông già Noel", Eduardo Medina Mora, cựu đại sứ Mexico tại Mỹ, chia sẻ với tờ New Yorker năm 2014.
Vào tù vẫn sống như “vua”, vượt ngục thành công
Càng ngày, băng Sinaloa của El Chapo càng trở thành một trong những nguồn cung ma túy lớn nhất vào Mỹ. Năm 2009, El Chapo lọt vào danh sách những người giàu nhất thế giới theo Forbes (ở vị trí 701) với số tài sản trị giá 1 tỷ USD.
Khi sự giàu sang của El Chapo và tầm ảnh hưởng của băng đảng Sinaloa tăng lên, lực lượng chức năng Mexico cũng để mắt nhiều hơn tới đế chế của El Chapo. "Lực lượng Chống Ma túy (DEA) đã theo dõi El Chapo trong nhiều năm", cựu công tố viên Weinstein cho hay.
Năm 1993, một linh mục công giáo bị bắn chết trong một cuộc tranh giành địa bàn giữa các băng đảng buôn ma túy. El Chapo nằm trong số những kẻ chịu trách nhiệm. Chính phủ Mexico treo thưởng để truy lùng trùm ma túy này. Hình ảnh của El Chapo bắt đầu xuất hiện nhiều trên báo chí và truyền hình. Vài tuần sau, trùm băng đảng Sinaloa bị bắt giữ ở quốc gia Trung Mỹ - Guatemala. Tiếp đó, El Chapo bị dẫn độ về Mexico và bị kết án 20 năm tù vì tội buôn bán ma túy, hối lộ.
Ảnh chụp El Chapo bị bắt vào năm 1993. Ảnh: AP
Hồ sơ trong tù mô tả El Chapo là "kẻ ích kỷ, cứng đầu, tỉ mỉ, có xu hướng phân biệt đối xử", theo tờ New Yorker. Một số tờ báo địa phương đưa tin, El Chapo được đối xử như “vua" trong tù khi được ở nhà tù hạng sang, có nhân tình, gái mại dâm phục vụ.
Tháng 1/2001, trùm băng đảng Sinaloa vượt ngục khỏi nhà tù Puente Grande, nơi có mức độ an ninh nghiêm ngặt hàng đầu ở Mexico. Theo một số nguồn tin, El Chapo trốn thoát nhờ một chiếc xe đẩy đồ giặt là. Trong khi đó, một số phóng viên cho rằng trùm ma túy này công khai bước ra khỏi nhà tù với sự giúp đỡ của các quản ngục tham nhũng.
Trong cuốn sách Narcoland (tạm dịch: Vùng đất ma túy), phóng viên người Mexico Anabel Hernández viết rằng, El Chapo kiểm soát nhà tù đến mức có thể trốn thoát bằng bộ đồng phục của cảnh sát. Tay trùm ma túy này dành cả thập kỷ tiếp theo lẩn trốn và củng cố quyền lực với tư cách trùm ma túy hàng đầu Mexico. Trong thời gian này, El Chapo luôn "đi trước một bước" so với cảnh sát Mexico và các băng đảng đối thủ, theo BBC News.
"Gã quản lý cả những thứ nhỏ nhất", Douglas Century, tác giả cuốn Hunting El Chapo (tạm dịch: Săn lùng El Chapo), cho hay. "Các tin nhắn cho thấy, El Chapo nắm rõ mọi khía cạnh nhỏ nhất trong hoạt động buôn bán ma túy của băng đảng Sinaloa".
Ông Century còn tiết lộ, tình dục là một mối bận tâm khác của El Chapo, ngoài ma túy. "Gã có nhiều nhân tình hơn mọi người nghĩ. Có 2 lý do để gã tồn tại. Một là quan hệ tình dục với nhiều phụ nữ mới và hai là quản lý chi tiết mọi hoạt động trong việc buôn bán ma túy", ông Century cho biết.
Sau 13 năm lẩn trốn, El Chapo bị bắt giữ trở lại vào tháng 2/2014. Nhưng hơn một năm sau, vào tháng 7/2015, trùm ma túy này có cuộc vượt ngục chấn động dư luận Mexico và thế giới.
Ở lần vượt ngục thứ 2, đàn em của El Chapo sử dụng định vị GPS để đào một đường hầm dài 1,5km dẫn ra ngoài từ phòng giam của trùm ma túy tại nhà tù Altiplano, miền trung Mexico.
Cuộc vượt ngục được lên kế hoạch tỉ mỉ và cẩn thận. Đường hầm vượt ngục có hệ thống thông gió, đèn và bậc thang. Lối ra của đường hầm được che mắt bởi một công trường xây dựng.
Sau vụ vượt ngục chấn động, các đài truyền hình Mexico phát sóng đoạn video cho thấy các quản ngục đã không có hành động nào khi nghe thấy tiếng búa lớn phát ra từ phòng giam của El Chapo.
Tuy nhiên, vào tháng 1/2016, ông trùm của băng đảng Sinaloa được phát hiện ở trong một ngôi nhà tại thành phố biển Los Mochis, phía bắc bang Sinaloa.
5 lính canh của El Chapo bị bắn chết trong cuộc đột kích của lính thủy đánh bộ Mexico. Trùm ma túy cố bỏ trốn qua một hố gas nhưng sau đó bị bắt giữ. Một năm sau, El Chapo bị dẫn độ sang Mỹ.
Tác giả Century chia sẻ với BBC rằng, "gót chân Achilles" của El Chapo chính là sự tự kiêu. Trùm ma túy này đã liên hệ với các diễn viên và đạo diễn để đặt sản xuất kịch bản về cuộc đời gã. Việc El Chapo liên hệ với các diễn viên đã giúp lực lượng chức năng Mexico có hướng điều tra mới, theo ông Century.
Một diễn viên Mexico thủ vai trùm ma túy El Chapo trong một bộ phim năm 2017. Ảnh: AP
"Khi bỏ trốn khỏi nhà tù vào năm 2015, gã có thể bỏ trốn lên núi và sống ở đó", ông Century nói. Nhưng thay vào đó, El Chapo đã có động thái chưa từng thấy khi liên hệ với nam diễn viên Hollywood
Sean Penn để có buổi phỏng vấn độc quyền vào tháng 10/2015. Quyết định này được cho là lý do khiến El Chapo sớm bị bắt.
Bộ Tư pháp Mỹ cho biết, trong 3 thập kỷ hoạt động tội phạm, El Chapo kiếm được hơn 14 tỷ USD tiền mặt từ việc buôn bán ma túy.
Tuy nhiên, theo BBC, những tiết lộ đáng kinh ngạc nhất không phải là về số tài sản của El Chapo. Theo BBC News, một số tình tiết tại tòa khiến nhiều người bị sốc.
Một nhân chứng nói tại tòa rằng El Chapo từng chôn sống người. Một người khác nói một trùm ma túy đối thủ từ chối bắt tay El Chapo nên đã phải trả giá bằng cả mạng sống. Một số tài liệu tại tòa còn cáo buộc, El Chapo chuốc thuốc và cưỡng hiếp các cô gái trẻ, có cả bé gái 13 tuổi.
Với mức án chung thân, El Chapo đã không thực hiện được lời đe dọa "tất cả các người sẽ phải chết". Tuy vậy, băng đảng Sinaloa vẫn hoạt động và có không ít lần đấu súng với cảnh sát Mexico. Một trong những lần được chú ý nhất phải kể đến vụ đối đầu sau khi Ovidio Guzman Lopez, con trai El Chapo, bị bắt giữ năm 2019.
Ngày 17/10/2019, lực lượng an ninh Mexico bất ngờ xác nhận đã bắt được Ovidio. Vụ việc châm ngòi một cuộc đấu súng dữ dội giữa lực lượng an ninh với các thành viên băng đảng Sinaloa.
Theo truyền thông địa phương, căn nhà mà cảnh sát tạm giữ Ovidio đã bị các tay súng vũ trang hạng nặng của Sinaloa bao vây. Một số tay súng là sát thủ chuyên nghiệp.
Băng nhóm còn đưa các tay súng và xe bán tải có vũ trang đến nhiều điểm trong thành phố Culiacan. Các tay súng cảnh báo người dân rằng cuộc đấu với lực lượng an ninh Mexico sẽ rất đẫm máu và cảnh báo mọi người rời đi. Người dân hoảng loạn bỏ chạy tìm nơi ẩn náu.
Một vụ đấu súng quyết liệt diễn ra giữa thành viên băng đảng Sinaloa và lực lượng an ninh Mexico khiến 1 dân thường, 7 binh sĩ thiệt mạng, 3 cảnh sát bị thương. Không rõ thương vong của các thành viên băng đảng Sinaloa. Băng đảng này còn bắt làm con tin hơn 30 cảnh sát và binh sĩ Mexico để gây sức ép, đòi thả con trai của El Chapo. Nhiều vụ tấn công, đốt xe cũng diễn ra ở nơi khác trong thành phố khiến lực lượng an ninh cuối cùng phải thả Ovidio.
Ovidio, một trong 3 con trai của El Chapo. Ảnh: NYP
Bộ trưởng Quốc phòng Mexico Luis Sandoval khi đó thừa nhận chiến dịch "đã được lên kế hoạch quá tệ" và hỏa lực của Sinaloa lấn át lực lượng an ninh Mexico. Thành phố Culiacan biến thành một chiến trường đô thị ngoài ý muốn.
Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador thời điểm đó lý giải quyết định của chính phủ rằng "bắt giữ một tên tội phạm không đáng phải trả bằng sinh mạng nhiều người". Một năm sau, ông Obrador thừa nhận là người đứng sau quyết định thả con trai trùm ma túy El Chapo và nói rằng đó là một trong các quyết định "đáng hổ thẹn nhất" trong nhiệm kỳ.
Tuy nhiên, vào tháng 1/2023 - 3 năm sau vụ con trai El Chapo được thả, Bộ trưởng Quốc phòng Mexico xác nhận rằng quân đội nước này đã bắt được Ovidio trong một chiến dịch bí mật. Chính phủ Mexico thông báo 10 binh sĩ Mexico và 19 thành viên băng đảng Sinaloa chết trong chiến dịch.
-----------------------------
Độ nổi tiếng quốc tế có thể không bằng băng đảng Sinaloa của El Chapo nhưng ở Mexico, băng đảng này khét tiếng không kém với những màn phô trương sức mạnh quân sự và bạo lực. Ám sát giám đốc an ninh một thành phố, sát hại rồi bêu xác kẻ phản bội, ngang nhiên "đi tuần" trên đường phố với xe có gắn súng máy là những hành động mà băng đảng này "thị uy" sức mạnh. Những kẻ này là ai? Mời độc giả theo dõi bài kỳ tới đăng sáng sớm 1/5 để biết thêm chi tiết.
Nguồn: [Link nguồn]
Ngay sau lễ rửa tội của con gái vào năm 1999, ông trùm của băng đảng ma túy khét tiếng Gulf có một hành động đầy bất ngờ: Lệnh cho vệ sĩ giết cha đỡ đầu của con gái.
