Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ bị bắt hụt như thế nào

40 binh sĩ đi trên 3 trực thăng quân sự được tướng lĩnh đảo chính điều đi bắt hoặc giết hại Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đêm 15.7.

Tổng thống Erdogan may mắn thoát chết nhờ một cú điện thoại.

Thông tin rò rỉ do tờ Hurriyet và Al-Jazeera cung cấp cho biết nhóm đảo chính âm mưu bắt cóc Tổng thống Tayyip Erdogan và nhiều tình tiết mới về nội tình cuộc lật đổ.

Tờ Hurriyet thông tin Tổng tham mưu trưởng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ Umit Dundar đã liên hệ với ông Erdogan đêm ngày 15.7, một giờ trước khi cuộc đảo chính nổ ra. Umit thông báo rằng cuộc binh biến diễn ra và Tổng thống còn thời gian để chạy khỏi dinh thự trước khi lính ập vào bắt giữ ông.

Umit gọi điện cho ông Erdogan khi tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đi nghỉ ở khu nghỉ dưỡng Marmaris miền tây nam nước này: “Ông là tổng thống hợp hiến của chúng tôi”, Dumit nói. “Tôi ủng hộ ông. Có một cuộc đảo chính lớn và tình hình ở Ankara đang ngoài tầm kiểm soát. Hãy đến Istanbul và tôi đảm bảo ông có chỗ trú an toàn”.

Lính đảo chính bị bắt giữ sau cuộc binh biến không thành.

Báo Thổ Nhĩ Kỳ cho biết một đơn vị đặc biệt được trực thăng hộ tống đã tràn vào khách sạn nơi ông Erdogan cư trú nhằm bắt giữ hoặc giết hại ông. Tuy nhiên trước đó 30 phút, ông đã rời khỏi khách sạn và trên đường tới Istanbul.

Thông tin vụ việc được tổng biên tập tờ Al-Jazeera thường trú ở Istanbul Abdul Azim Mohammed xác nhận. Abdul cho biết có 3 trực thăng quân sự tới khách sạn Erdogan lưu trú ở Marmaris, mang theo 40 binh sĩ với ý định giết hại ông.

Quân đội đảo chính đụng độ với lực lượng bảo vệ tổng thống trước khi nhóm đảo chính tháo chạy khi một trực thăng bị bắn hạ. Tờ Al-Jazeera cho biết chỉ huy cuộc đảo chính, đại tá Muharrem Kose đã bị bắt giữ sau khi âm mưu lật đổ diễn ra được 3 giờ.

Kose có trong tay danh sách hơn 80 cá nhân sẽ quản lý đất nước nếu cuộc binh biến thành công. Danh sách này gồm những sĩ quan, bộ trưởng, thẩm phán, công tố viên và tỉnh trưởng.

Lộ chi tiết kế hoạch đảo chính

Người dân giận dữ vây quanh những người lính âm mưu lật đổ chính phủ.

Al-Jazeera cũng tiết lộ những tin nhắn trên ứng dụng WhatsApp của tướng cầm đầu đảo chính và binh sĩ dưới quyền. Họ đã lập một nhóm riêng trên ứng dụng này, chia sẻ và gửi thông điệp cho nhau. Thông tin rò rỉ cho thấy nhóm này vẫn còn hoạt động và những kẻ cầm đầu liên tục nhận được tin nhắn từ cấp dưới.

Theo đoạn tin nhắn, quân đội định đảo chính lúc 3 giờ sáng giờ địa phương tuy nhiên tình thế khẩn cấp buộc họ phải thực hiện kế hoạch sớm hơn ở Ankara và Istanbul.

Sau khi kế hoạch thông qua, quân đội đảo chính tìm cách kiểm soát nhà quốc hội, hai cây cầu lớn và sân bay. Tin nhắn gửi đi cho thấy cuộc đảo chính diễn ra lúc 21 giờ 30. Quân đội được điều tới 2 thành phố lớn trong 15 phút rồi họ tới đóng quân ở cây câu nối eo biển Bosphorus. 10 phút sau, họ kiểm soát tòa nhà của đài truyền hình nhà nước TRT.

Phe đảo chính có mặt ở sân bay quốc tế Ataturk lúc 22 giờ và bị lực lượng cảnh sát quận Bayrampasa ở Istanbul chống trả quyết liệt. Tin nhắn cho thấy nhiều cảnh sát cũng mong muốn tham gia vào cuộc binh biến này.

Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ nhận ra âm mưu lật đổ lúc 22 giờ và ngay lập tức, tướng tá đảo chính yêu cầu bắn hạ lực lượng hành pháp có ý định kháng cự. Đoạn tin nhắn rò rỉ cho thấy phe đảo chính còn cho phép một số người dân được giết hại bất kì cảnh sát nào tìm cách đi qua cầu ở eo Bosphorus.

Cảnh sát cứu mạng một lính đảo chính giữa vòng vây của người dân giận dữ.

Thông tin từ các cuộc nói chuyện cho thấy người đứng sau vụ đảo chính là tướng không quân Akin Ozturk. Âm mưu ban đầu là buộc Thổ Nhĩ Kỳ ban bố tình trạng khẩn cấp, lệnh giới nghiêm và chặn đường hàng không tới 6 giờ sáng.

Tờ Hurriyet thông tin rằng 2 tháng trước, một cựu mật vụ Mỹ từng tiết lộ ông đã trao đổi với nhiều quan chức Ankara về “âm mưu đảo chính”.