"Soi" lại lời lẽ Tổng thống Philippines "chửi" Obama

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nổi tiếng với những phát ngôn gây sốc, nhưng theo một người Philippines, câu chửi chợ búa của ông Duterte trong cuộc họp báo ngày 5.9 không hẳn nhằm vào Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (phải) và Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Trong bài viết phân tích trên trang Liberal America, nữ tác giả người Philippines Nizza Gueco khẳng định giới truyền thông và công chúng đã hiểu sai về các phát ngôn của ông Duterte bởi “họ không phải người Philippines”.

Tác giả cũng khẳng định “mình không phải người hâm mộ ông Duterte”, nhưng cần phải nói lại cho rõ để tránh hiểu lầm trong quan hệ Mỹ-Philippines.

Bà Gueco thừa nhận ông Duterte chửi thề rất nhiều. Tổng thống Philippines chửi thề trước mặt cả doanh nhân, phóng viên, tội phạm, thậm chí cả Giáo hoàng Francis và “nạn nhân mới nhất là Tổng thống Mỹ Barack Obama”.

“Là người Philippines, chúng tôi chấp nhận sự thật đó. Với chúng tôi việc ông ấy chửi thề trước công chúng không phải là vấn đề. Không phải vì chúng tôi muốn người ta nhìn vào đất nước mình như thể vô giáo dục nhưng chúng tôi hiểu rằng cách ông ấy thể hiện đã bị đẩy ra khỏi ngữ cảnh”.

Theo bà Gueco, đoạn ông Duterte nói “putang ina” (nhiều báo Việt Nam dịch là: "đồ khốn", "con của mụ điếm") trong cuộc họp báo không trực tiếp nhằm vào Tổng thống Mỹ Obama. Đó thực chất là lời nói đáp trả phóng viên đã đặt câu hỏi khiến ông Duterte tức giận.

Bà Gueco đã thuật lại toàn bộ diễn biến cuộc hỏi đáp giữa ông Duterte và người phóng viên. Ban đầu, tổng thống Philippines nói với báo giới có câu hỏi gì thì cứ nói, nhưng tránh hỏi về chính trị. Một phóng viên đặt câu hỏi đại ý là “ông Duterte sẽ nói gì trước các lãnh đạo quốc tế” về những vụ giết người không qua xét xử vừa qua.

Ông Duterte tại hội nghị thượng đỉnh Ðông Nam Á ở Vientiane, Lào

Ông Duterte không trả lời ngay mà hỏi lại, “Ai sẽ hỏi tôi câu đó?”, và một vài người trong số phóng viên tiếp lời, “ông Obama chẳng hạn”. “Mọi hiểu lầm bắt đầu từ đây”, bà Gueco nói.

Sau khi nghe tên Obama được nhắc, ông Duterte nói: “Các bạn biết đấy, Philippines không phải một nước chư hầu. Chúng ta đã thôi là thuộc địa của Mỹ từ lâu rồi”. Ông Duterte nói tiếp bằng tiếng Tagalog (tiếng phổ thông ở Philippines): “Có nhiều nhà báo cứ nhìn lên Obama và nước Mỹ như thể chúng ta là thú cưng của họ vậy”. 

“Tôi sẽ không trả lời bất kỳ ai ngoài nhân dân Cộng hòa Philippines… Tôi không quan tâm đến ông ấy. Ông ta là ai chứ? Tôi chả chịu ơn ai cả. Tôi không có ông chủ nào khác ngoài dân nhân Philippines”.

Sau khi nhắc đến Obama, ông Duterte mới trở lại câu hỏi của người phóng viên ban đầu, mà theo bà Gueco là bị truyền thông phương Tây hiểu lầm.

“Ông phải có chút tôn trọng chứ. Đừng có cứ ném ra các câu hỏi và phát ngôn như thế. Putang ina, tôi sẽ nguyền rủa ông tại diễn đàn đó”, bà Gueco thuật lại lời ông Duterte, ý nói Tổng thống Philippines  muốn gửi thông điệp tới người phóng viên đã bày tỏ sự không tôn trọng, khi đặt ra câu hỏi ngoài chủ đề như vậy.

Tuy nhiên, ngay sau đó, ông Duterte không thanh minh mà chỉ bày tỏ sự hối tiếc vì những bình luận về ông Obama trước đó, theo người phát ngôn của tổng thống Philippines. “Putang ina” cũng có thể hiểu là một câu chửi đệm khi ông Duterte đang tức giận.