Lịch vạn niên
Những giờ gay cấn khi giới chức Mỹ nhận thông báo vụ tên lửa rơi ở Ba Lan
Hãng tin CNN đăng bài viết về nỗ lực tìm hiểu thông tin của giới chức Mỹ sau vụ tên lửa rơi xuống lãnh thổ Ba Lan.
Tổng thống Mỹ bị đánh thức vì thông tin tên lửa
Tổng thống Mỹ Joe Biden đang ngủ thì được trợ lý đánh thức trong giữa đêm để báo cáo về vụ rơi tên lửa xuống lãnh thổ Ba Lan đêm 15/11 khiến hai dân thường thiệt mạng.
Tới sáng 5h30 (giờ địa phương tại Bali, Indonesia) ngày 16/11, ông Biden gọi điện cho Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda để trao đổi thông tin về nguồn gốc và nơi phóng tên lửa.
Hãng tin CNN dẫn lời một quan chức Mỹ cho hay Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, người tháp tùng ông Biden tới Bali tham dự hội nghị thượng đỉnh G20, cũng được trợ lý đánh thức và báo tin vào khoảng 4h (giờ địa phương) ngày 16/11.
Ông Blinken và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan lập tức gọi điện cho người đồng cấp Ba Lan để tìm hiểu tình hình và tham gia cuộc điện đàm với Tổng thống Ba Lan cùng với ông Biden.
Giới chức Ba Lan nhận được thông tin về vụ nổ tại làng Przewodów, miền đông Ba Lan, giáp biên giới với Ukraine vào khoảng 10h (múi giờ miền Đông của Tây Bán Cầu - giờ ET) ngày 15/11, tức khoảng 23h (giờ địa phương tại Bali) ngày 15/11. Giới chức Ba Lan bắt đầu công bố thông tin về vụ nổ và báo tin với đồng minh vào khoảng 13h (giờ ET) ngày 15/11, tức khoảng 2h ngày 16/11 (giờ địa phương tại Bali).
Sau khi nhận được thông tin, giới chức Mỹ lập tức thu thập thông tin tình báo. Quan chức Mỹ làm nhiệm vụ phân tích hệ thống tình báo dựa trên hình ảnh vệ tinh và trao đổi với giới chức Ba Lan rằng tên lửa rơi xuống lãnh thổ nước này dường như do hệ thống phòng không của Ukraine bắn ra.
Vài giờ sau, khi truyền thông thế giới đã đưa tin về vụ nổ, Tổng thống Biden có động thái giảm căng thẳng khi thông tin với bao giới cho biết tên lửa rơi ở Ba Lan có thể không phóng từ Nga.
Theo hãng tin CNN, giới chức Mỹ đã “thở phào” trước thông tin tên lửa rơi xuống Ba Lan dường như không phóng từ Nga bởi theo thông tin ban đầu do Tổng thống Ba Lan đưa ra, rất có thể đây là tên lửa do Liên Xô sản xuất. Ukraine cũng cáo buộc tên lửa rơi vào lãnh thổ Ba Lan là của lực lượng Nga.
Tuy nhiên, với Tổng thống Biden và đội ngũ cố vấn, tình hình vẫn rất phức tạp khi xung đột giữa Nga và Ukraine dẫn tới tên lửa bay lạc sang lãnh thổ quốc gia thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Quan chức Mỹ lập tức kêu gọi giới chức Ukraine hành xử thận trọng
Theo hãng tin CNN, do tính phức tạp của tình hình, đội ngũ cố vấn của ông Biden lập tức kêu gọi đồng minh hành xử thận trọng, kiên nhẫn, bao gồm giới chức Ukraine.
Khoảng một giờ sau khi thông tin tên lửa rơi xuống lãnh thổ Ba Lan được công bố, trong bài phát biểu qua video, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết “tên lửa Nga rơi xuống Ba Lan” và coi đây là hành vi “leo thang căng thẳng nghiêm trọng” đòi hỏi biện pháp đáp trả.
Sau vụ nổ lớn, thế giới hồi hộp chờ điều tra, phản ứng của Ba Lan, NATO
Hãng tin CNN dẫn nguồn tin am hiểu tình hình cho hay ngay sau bài phát biểu của ông Zelensky, ông Sullivan gọi điện cho văn phòng Tổng thống Ukraine, đề nghị giới chức Ukraine thận trọng khi đưa ra bình luận về sự việc. Một nguồn tin cũng cho biết ông Biden và ông Zelensky đã không trao đổi qua điện thoại trong đêm 15/11 dù phía Ukraine đề nghị thực hiện điện đàm.
Mỹ và Ba Lan nhanh chóng lập nhóm điều tra vụ nổ tên lửa. Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Bill Burns đã gặp Tổng thống Ba Lan Duda tại Warsaw sáng 16/11 sau khi thăm Kiev vài giờ trước đó.
Theo CNN, sự việc dường như cho thấy rạn nứt trong quan hệ giữa Ukraine với phương Tây và Mỹ.
Tổng thống Mỹ và Ba Lan đều lên tiếng rằng tên lửa dường như được phóng từ hệ thống phòng không của Ukraine để đánh chặn tên lửa hành trình Nga nhưng Tổng thống Ukraine vẫn tiếp tục bác bỏ thông tin này. Theo một số nguồn tin, điều này đã khiến giới chức Ba Lan không hài lòng.
Các nguồn tin cũng cho hay dù ông Biden trao đổi với ông Duda và Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng như tham gia cuộc họp khẩn cấp với các lãnh đạo G20 ngay sau vụ nổ, thì tính tới chiều 16/11, Tổng thống Mỹ vẫn chưa trao đổi với ông Zelensky.
Thay vào đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan trao đổi với Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine; Ngoại trưởng Blinken trao đổi với người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba
Ukraine cũng đề nghị được tham gia cuộc điều tra chung của Mỹ và Ba Lan tại hiện trường vụ nổ nhưng chưa được chấp thuận.
Bên trong Lầu Năm Góc sau khi nhận được thông tin về vụ tên lửa rơi tại Ba Lan
Tại Washington ngày 15/11, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đang họp cùng Thứ trưởng Quốc phòng Kathleen Hicks và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley khi một trợ lý buộc phải xin phép làm gián đoạn cuộc họp để báo tin về vụ nổ tên lửa tại Ba Lan. Ba quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ lập tức gọi điện cho người đồng cấp Ba Lan.
Tới khoảng 2h chiều ngày 15/11, theo giờ địa phương, khi chỉ còn vài phút nữa là tới thời điểm phát ngôn viên Lầu Năm Góc Pat Ryder tham gia họp báo, một số quan chức Lầu Năm Góc mới chỉ được nghe thông tin về vụ nổ qua truyền thông và cơ quan này chưa có bằng chứng cho thấy tên lửa này được phóng từ Nga.
Quan chức Lầu Năm Góc cần ra quyết định liệu có tiếp tục tổ chức họp báo hay không trong bối cảnh cơ quan này chưa có nhiều thông tin về vụ nổ. Cuối cùng, Lầu Năm Góc quyết định vẫn tổ chức buổi họp báo và ông Ryder nhận được rất nhiều câu hỏi về vụ rơi tên lửa tại Ba Lan dù ông chưa có nhiều thông tin về sự việc.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley phát biểu tại họp báo ở Lầu Năm Góc ngày 16/11. Ảnh - Getty
Trong khi đó, ông Milley có mặt tại văn phòng và gọi điện cho người đồng cấp Ba Lan, kế tiếp là người đồng cấp Ukraine. Ông Milley liên tiếp gọi điện trao đổi với các quan chức quốc phòng, bao gồm Tướng Chris Cavoli, Tư lệnh của Bộ Chỉ huy các chiến dịch đồng minh của NATO.
Cố vấn của ông Milley cũng tìm cách liên lạc với Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Nga Valery Gerasimov. Lần gần nhất, hai vị tướng này trao đổi là vào tháng 10 trong cuộc điện đàm hiếm hoi kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine. Tuy nhiên, cuộc điện đàm giữa hai vị tướng đã không diễn ra vào tối 15/11.
Mỹ khẳng định tên lửa bay lạc sang Ba Lan là của Ukraine
Trong ngày 16/11, nhiều quan chức cấp cao của Mỹ đã dẫn thông tin tình báo cho biết tên lửa rơi tại Ba Lan là tên lửa phòng không của Ukraine vô tình bay lạc sang nước láng giềng. Mỹ cũng chia sẻ thông tin mật với đồng minh trước cuộc họp khẩn của NATO vào sáng 16/11.
Trong một thông báo, phát ngôn viên hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Adrienne Watson cho biết; “Chúng tôi không thấy điều gì trái với đánh giá ban đầu của Tổng thống Duda rằng vụ nổ dường như là do tên lửa phòng không Ukraine vô tình rơi xuống Ba Lan”.
Theo kết quả đánh giá ban đầu tại hiện trường vụ nổ, các mảnh vỡ tên lửa thu thập được cho thấy đây có thể là tên lửa S-300 do Liên Xô (cũ) sản xuất. Điều tra ban đầu cũng cho thấy tên lửa phòng không Ukraine được bắn ra để đánh chặn tên lửa Nga nhưng thất bại và rơi xuống lãnh thổ Ba Lan.
Hiện trường vụ rơi tên lửa tại Ba Lan hôm 15/11. Ảnh - Facebook
Trong khi đó, Tổng thống Zelensky tiếp tục khẳng định tên lửa này không phải do lực lượng Ukraine phóng ra. Trao đổi với phóng viên ngày 16/11, ông Zelensky dẫn báo cáo từ chỉ huy các lực lượng vũ trang Ukraine và Lực lượng Không quân Ukraine khẳng định “Tôi tin đó không phải tên lửa của chúng tôi”.
Ông Zelensky cũng đề nghị quan chức Ukraine được tham gia vào cuộc điều tra chung của Mỹ và Ba Lan tại hiện trường vụ nổ cũng như được cung cấp thêm bằng chứng về số seri trên thân tên lửa.
Về phần mình, Bộ Quốc phòng Nga khẳng định không có tên lửa nào của nước này rơi gần biên giới của Ba Lan trong phạm vi dưới 35 km và hình ảnh mảnh vỡ tại hiện trường cho thấy đó là tên lửa phòng không S-300 của Ukraine.
Nguồn: [Link nguồn]
Tờ Financial Times dẫn lời một nhà ngoại giao giấu tên từ một quốc gia thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho biết Kiev đã "nói dối công khai" về vụ...
