Dự án đường sắt thế kỷ của Trung Quốc: Dài gần 2.000 km, tiêu tốn 56 tỷ USD

Trung Quốc sắp khởi công tuyến đường sắt được đánh giá là táo bạo và tốn kém bậc nhất trong lịch sử nước này – tuyến Hotan - Lhasa, nối khu tự trị Tân Cương với khu tự trị Tây Tạng.

Một tuyến đường sắt đã được Trung Quốc đưa vào khai thác ở Tây Tạng vào năm 2021. Ảnh: SCMP.

Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), công trình sẽ bắt đầu được xây dựng vào tháng tới. Tuyến đường sắt dài 1.980 km, được gọi là một trong những “dự án của thế kỷ” do quy mô khổng lồ, địa hình hiểm trở và đòi hỏi kỹ thuật cực kỳ phức tạp. Tuyến đường sắt sẽ băng qua các dãy núi, sông băng và vùng đất đóng băng vĩnh cửu ở độ cao trung bình hơn 4.500 mét, kết nối hai khu vực xa xôi ở tây bắc và tây nam Trung Quốc.

Chi phí khổng lồ

Công ty Đường sắt Tân Cương - Tây Tạng, doanh nghiệp nhà nước thành lập hồi tháng 8 với vốn đăng ký 95 tỷ nhân dân tệ (khoảng 13 tỷ USD), sẽ chịu trách nhiệm xây dựng và vận hành tuyến đường.

Các chuyên gia của Citic Securities – tập đoàn chứng khoán lớn nhất Trung Quốc, ước tính tổng mức đầu tư lên tới 400 tỷ nhân dân tệ (tương đương 56,2 tỷ USD), tức khoảng 200 triệu nhân dân tệ (khoảng 28 triệu USD) cho mỗi km. Mức chi này khiến dự án trở thành một trong những tuyến đường sắt đắt đỏ nhất lịch sử Trung Quốc, vượt qua tuyến Tứ Xuyên - Tây Tạng hiện vẫn đang xây dựng.

Vì sao dự án này quan trọng với Bắc Kinh?

Theo giới phân tích, tuyến đường sắt Tân Cương - Tây Tạng mang ý nghĩa chiến lược to lớn, vượt xa phạm vi lợi nhuận thương mại từ hành khách hay hàng hóa. Đây là một trụ cột trong chiến lược phát triển phía tây của Trung Quốc, nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế và thu hẹp khoảng cách phát triển lâu nay giữa vùng duyên hải và miền viễn tây, SCMP cho biết.

Hạ tầng giao thông đóng vai trò then chốt với cả Tân Cương và Tây Tạng – hai khu vực có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất nước, đều đạt trên 6% trong năm 2024.

Tân Cương, vùng đất rộng lớn giàu tài nguyên, hiện dựa nhiều vào ngành khai thác than – lĩnh vực được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh. Báo cáo của Citic Securities cho biết sản lượng than xuất khẩu hàng năm ở đây gần như đã chạm ngưỡng công suất vận tải đường sắt tối đa 96 triệu tấn, khiến nhu cầu mở tuyến mới trở nên cấp thiết.

Đối với Tây Tạng – khu vực vốn cô lập và ít được kết nối với phần còn lại của Trung Quốc – tuyến đường sắt mới sẽ mở rộng khả năng đưa Tây Tạng tham gia vào nền kinh tế quốc gia, đồng thời củng cố mối liên kết thương mại với Nam Á và các hành lang thuộc sáng kiến “Vành đai và Con đường”.

Tuyến đường sắt mới sẽ kết nối Hotan ở Tân Cương với Lhasa ở Tây Tạng. Ảnh: Tibetan Review.

Ngoài yếu tố kinh tế, dự án còn có ý nghĩa an ninh rõ rệt. Một số đoạn của tuyến đường sẽ chạy gần Đường kiểm soát thực tế (LAC) giữa Trung Quốc và Ấn Độ, qua đó mang lại giá trị phòng thủ chiến lược cho Bắc Kinh ở vùng biên giới, nơi hạ tầng còn rất hạn chế.

Lợi ích kinh tế ngắn hạn

Việc khởi công được kỳ vọng sẽ tạo cú hích mạnh mẽ cho kinh tế địa phương nhờ nhu cầu nhân công và nguyên vật liệu. Theo Citic Securities, khoảng 93% ngân sách dự án sẽ dành cho đầu tư cơ sở vật chất cố định, trong đó 240 tỷ nhân dân tệ dùng cho các hạng mục xây dựng dân dụng và 44 tỷ nhân dân tệ cho thiết bị.

Điều này sẽ thúc đẩy mạnh mẽ ngành sản xuất và hậu cần trong khu vực. Chẳng hạn, các chuyên gia dự đoán công trình sẽ tiêu thụ khoảng 40 triệu tấn xi măng – nguồn nhu cầu khổng lồ giúp duy trì hoạt động cho các nhà cung cấp địa phương.

Mạng lưới đường sắt nối Tây Tạng

Tuyến Tân Cương - Tây Tạng là một trong 4 tuyến đường sắt lớn được chính phủ Trung Quốc quy hoạch để kết nối Tây Tạng với các vùng còn lại của quốc gia, bên cạnh các tuyến liên kết với Thanh Hải, Tứ Xuyên và Vân Nam.

Trong số đó, tuyến Thanh Hải - Tây Tạng khánh thành năm 2006 là tuyến đầu tiên đưa Tây Tạng vào mạng lưới đường sắt quốc gia. Các tuyến Tứ Xuyên - Tây Tạng và Vân Nam - Tây Tạng hiện mới hoàn thiện từng phần, nhiều đoạn vẫn đang tiếp tục thi công.

VIDEO: Trung Quốc phóng tên lửa đẩy nhiên liệu rắn Gravity-1 lớn nhất thế giới từ giữa biển

Trung Quốc phóng thành công tên lửa đẩy nhiên liệu rắn lớn nhất thế giới Gravity-1 từ tàu nổi chuyên dụng trên biển Hoàng Hải, mang theo 3 vệ tinh lên...

Bấm xem >>