Điều sẽ ngăn cản Iran chọn chiến tranh với Mỹ dù đang hận thấu xương?

Mỹ đã tiêu diệt tướng Qassem Soleimani, người được cho là nhân vật quân sự quan trọng nhất trong 40 năm trở lại đây của Iran. Lãnh tụ tối cao của Iran – ông Ali Khamenei đã thề sẽ “trả thù tàn khốc Mỹ”, hàng triệu người Iran cũng đang than khóc và đòi trả thù.

Lãnh tụ tối cao của Iran – ông Khamenei sẽ có tính toán thế nào để trả đũa Mỹ? (ảnh: Bloomberg)

Điều này có nghĩa là gì? Nhiều nhà bình luận quân sự không chỉ ở Iran mà còn cả ở Mỹ, đều cùng đưa ra ý kiến rằng, một cuộc chiến mới ở Trung Đông là điều không thể tránh khỏi. Trên Twitter, hashtag #WWIII (thế chiến III) đang vô cùng thịnh hành.

Iran có thể có nhiều phương án để lợi dụng tình trạng hỗn loạn hiện tại, chống lại các lợi ích của Mỹ tại Trung Đông. Iran có nhiều nguồn lực và đồng minh để thực hiện điều này.

Tuy nhiên, cũng có một lý do mạnh mẽ để Iran dừng lại và cân nhắc. Sự thật hiển nhiên, Iran không mong muốn cuộc chiến tranh trực diện với một đối thủ mạnh hơn quá nhiều – Mỹ.

Bất kỳ hành động trả đũa nào dẫn đến chiến tranh với Mỹ chắc chắn sẽ gây thiệt hại to lớn cho Iran. Ngay cả khi Mỹ phải gánh khoản chiến phí cực lớn và nhiều máu của binh sĩ nước này sẽ đổ xuống, thì thiệt hại đối với Iran chắc chắn sẽ còn lớn hơn nhiều. Đây là hậu quả mà Tehran hiện đang cố gắng tránh.

Các nhà lãnh đạo của Iran thường cho rằng, mình là những nhà tư tưởng chiến lược, có sự hiểu biết sâu sắc và có thể dự đoán được những bước đi tiếp theo của Mỹ. Nhưng rõ ràng, họ đã đánh giá thấp ông Donald Trump.

Trước đó, Iran đã dành nhiều tháng để khiêu khích Mỹ, bằng những hành động tấn công cục bộ và gián tiếp. Mục tiêu của nước này là buộc Mỹ phải giảm bớt các lệnh trừng phạt kinh tế mà Tổng thống Trump đã áp đặt, sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran.

Iran có thể đã chuẩn bị sẵn tinh thần để đón chờ các lệnh trừng phạt mới khi khiêu khích Mỹ, nhưng đòn đáp trả mới nhất mà Mỹ giáng xuống (tiêu diệt tướng Soleimani), rõ ràng là đau hơn dự kiến.

Iran đã cố gắng thực hiện kế hoạch khiêu khích Mỹ (ảnh: Reuters)

Tướng Soleimani bị tiêu diệt, khi Iran đang cố gắng thực hiện kế hoạch kích động những “phản ứng không tương xứng của Mỹ”. Nước này muốn người Mỹ phải nổi nóng vì những cuộc tấn công cục bộ, và thực hiện những bước đi thiếu kiềm chế.

Hành động nóng nảy của Mỹ có thể tạo ra sự phản đối trong khu vực và Iran sẽ có thêm đồng minh. Nước này sẽ thúc đẩy một cuộc can thiệp ngoại giao quốc tế để hướng dư luận công kích vào Mỹ.

Trong kịch bản này, Iran sẽ thuyết phục được những quốc gia trong khu vực đứng về phía mình, để ngăn chặn các cuộc tấn công của Mỹ (nếu có) và giảm bớt các lệnh trừng phạt.

Thực hiện kế hoạch khiêu khích này, hồi giữa năm ngoái, Iran đã bắn hạ một máy bay không người lái của quân đội Mỹ. Ông Trump đã đình chỉ cuộc tấn công trả đũa Iran vào phút chót, nhưng tuyên bố một “đường ranh giới đỏ” cho Iran:

“Cái chết của bất kỳ người Mỹ nào bởi Iran, sẽ bắt buộc chúng tôi phải đáp trả bằng phản ứng quân sự”.

Iran đã cố gắng tiếp tục tạo sức ép với Mỹ, bằng việc tấn công vào các cơ sở khai thác dầu của Ả Rập Saudi (đồng minh thân cận của Mỹ). Mỹ đã điều thêm quân sang Ả Rập Saudi, nhưng một lần nữa, không đáp trả Iran.

Chưa dừng lại, Iran vẫn tiếp tục khiêu khích Mỹ, bằng việc tổ chức cho các nhóm phiến quân thân Iran tại Iraq, đặc biệt là nhóm Hezbollah, phát động một loạt các cuộc tấn công bằng tên lửa, vào các căn cứ quân sự Mỹ ở Iraq.

Sức chịu đựng của Mỹ có lẽ đã lên tới đỉnh điểm, khi vào tuần trước, cuộc tấn công bằng tên lửa của nhóm Hezbollah, đã giết chết một nhà thầu dân sự và làm 4 lính Mỹ bị thương.

Trong suốt quá trình “kiểm tra sự kiên nhẫn” của người Mỹ, Tehran chắc chắn cho rằng, ông Trump không mong muốn có chiến tranh. Tuy nhiên, khi “ranh giới đỏ” bị xâm phạm, Iran mới biết rằng, ông Trump hoàn toàn không thụ động như họ từng nghĩ.

Đầu tiên, Mỹ mở cuộc không kích vào các căn cứ của nhóm Hezbollah và tiêu diệt ít nhất 24 người. Iran đáp trả bằng việc đứng sau tổ chức một cuộc bao vây đốt phá dữ dội vào Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad.

Chính quyền của ông Trump tuyên bố, họ đã nhận được những thông tin đáng tin cậy rằng, tướng Iran Soleimani đang âm mưu mở cuộc tấn công mới vào người Mỹ tại Iraq.

Bằng chứng cho tuyên bố của Mỹ không được công khai, nhưng có thể thấy, những hành động trước đó của ông Soleimani, rất phù hợp với kế hoạch khiêu khích, leo thang căng thẳng của Iran. Sự hiện diện của ông Soleimani tại Iraq, lại càng củng cố thêm mối nghi ngờ của Mỹ.

Kết quả là tướng Iran Soleimani, cùng một số chỉ huy lực lượng dân quân Iraq thân Iran, đã bị tiêu diệt, trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ.

Chiến tranh hay hòa giải, lựa chọn hoàn toàn thuộc về người Iran (ảnh: Economictimes)

Phải làm gì vào thời điểm này? Iran rõ ràng không thể tiếp tục ảo tưởng về sự thụ động của ông Trump và kế hoạch khiêu khích Mỹ trước đó nữa. Đến nay, việc tướng Soleimani bị tiêu diệt là đòn giáng nặng nề nhất vào bộ máy chính trị Iran, mà Mỹ có thể thực hiện bên ngoài lãnh thổ nước này.

Lãnh tụ tối cao của Iran – ông Khamenei cần phải biết rằng, nếu Iran “trả thù tàn khốc”, nước này có thể sẽ bị Mỹ đáp trả thẳng thừng, bằng một cuộc tấn công quân sự. Ông Khamenei có thể tính toán, Tổng thống Trump sẽ không muốn chiến tranh toàn diện với Iran, nhưng, phản ứng của Mỹ sẽ luôn là một canh bạc đầy rủi ro.

Lựa chọn khôn ngoan hơn cho Iran sẽ là Ngoại trưởng Mỹ - ông Mike Pompeo. Theo phát biểu của ông Mike Pompeo, hiện Mỹ đang tìm cách giảm leo thang và hạn chế dùng “đòn sấm sét” với Iran.

Nếu Iran chịu giảng hòa với Mỹ, nước này có thể tạo được nhiều uy tín và thiện cảm với cộng đồng quốc tế. Lựa chọn hợp lý sẽ giúp Iran có được một khoảng dừng dài, trong bối cảnh căng thẳng leo thang. Nước này cũng sẽ có thêm thời gian tìm ra một chiến lược mới, để đảm bảo không kéo các nước trong khu vực vào cuộc xung đột tàn khốc.

Tuy nhiên, nếu người Iran quá chìm đắm trong ý thức hệ và cảm xúc tức giận, họ sẽ thực hiện lời thề trả thù của lãnh tụ Khamenei. Điều này chắc chắn, sẽ tác động vô cùng xấu đến tình hình toàn khu vực.

Trả thù hay xuống thang căng thẳng, nước Mỹ và thế giới đang dõi theo từng bước đi tiếp theo của Iran.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]