Biết gì về nguy cơ tử vong ở các ca nhiễm "đột phá"?

Theo các chuyên gia, nguy cơ tử vong ở các ca nhiễm "đột phá" rất hiếm nhưng không phải không xảy ra. Người cao tuổi và người có hệ miễn dịch yếu là những nhóm có nguy cơ cao.

Cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell đã qua đời hôm 18/10 sau khi nhiễm Covid-19. Ảnh: NYT

Nhiều người bày tỏ sự tiếc thương khi cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell qua đời hôm 18/10 nhưng cũng có một số người lợi dụng việc này.

Những người phản đối tiêm chủng vắc xin Covid-19 ở Mỹ vin vào việc ông Powell đã tiêm chủng đầy đủ để nghi ngờ về hiệu quả của vắc xin.

Theo New York Times, người cao tuổi và người có hệ miễn dịch yếu là 2 nhóm có nguy cơ tử vong cao hơn các nhóm khác nếu nhiễm Covid-19 dù đã tiêm chủng (ca nhiễm "đột phá").

Trường hợp của ông Powell có cả 2 yếu tố này. Hệ miễn dịch của cựu Ngoại trưởng Mỹ đã suy yếu rất nhiều do ông mắc chứng đa u tủy xương - một chứng bệnh ung thư tế bào bạch cầu. Cả căn bệnh và phương pháp điều trị có thể khiến người bệnh dễ bị tổn thương hơn. Ngoài ra, ông Powell đã 84 tuổi. Điều này cũng làm tăng nguy cơ tử vong, theo các nhà khoa học.

Ông Powell đã tiêm mũi thứ hai vắc xin Covid-19 từ tháng hai, theo Peggy Cifrino - trợ lý lâu năm của ông Powell. Cựu Ngoại trưởng Mỹ dự định tiêm mũi bổ sung (mũi thứ 3) vào tuần trước nhưng đã nhiễm Covid-19 trước đó. Ngoài ra, bà Peggy còn cho biết, ông Powell đã trải qua quá trình điều trị bệnh Parkinson giai đoạn đầu.

Các nhà khoa học cho rằng, không nên đem trường hợp của ông Powell ra để làm lý do phản đối việc tiêm chủng vì thực tế và các nghiên cứu đã chứng minh, vắc xin Covid-19 giúp giảm đáng kể số người nhiễm Covid-19 nặng và tử vong.

"Hiện chưa có gì đảm bảo có thể ngăn được virus SARS-CoV-2 100%", tiến sĩ Paul A. Offit, giám đốc Trung tâm giáo dục vắc xin, thuộc Bệnh viện nhi đồng Philadelphia (Mỹ), nói. "Lợi ích của việc tiêm vắc xin Covid-19 rõ ràng lớn hơn rất nhiều so với rủi ro".

Các loại vắc xin phòng Covid-19 có hiệu quả cao, thậm chí còn chống được các biến chủng của Covid-19 như Alpha hay Delta. Theo một nghiên cứu gần đây của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), những người đã tiêm chủng đầy đủ có nguy cơ phải nhập viện chỉ bằng 1/10 và có nguy cơ tử vong vì Covid-19 ít hơn những người chưa tiêm.

Một phân tích của New York Times về dữ liệu ở 40 bang ở Mỹ cho thấy, người tiêm chủng đầy đủ vắc xin Covid-19 chỉ chiếm 0,2-0,6% số ca tử vong vì Covid-19.

Trong số hơn 187 triệu người Mỹ đã được tiêm chủng đầy đủ, có khoảng 7.178 người tử vong vì Covid-19, theo CDC. Khoảng 85% trong số hơn 7.000 ca tử vong này là người từ 65 tuổi trở lên.

"Tình trạng tử vong ở các ca nhiễm đột phá vẫn xảy ra. Tuy nhiên, chỉ có một số nhóm nhất định có nguy cơ tử vong cao hơn", tiến sĩ Peter J. Hotez, hiệu trưởng Trường Y học nhiệt đới quốc gia tại Đại học Y Baylor (Mỹ), cho hay.

Virus Sars-CoV-2. Ảnh minh họa: Getty

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu, người lớn tuổi vẫn là nhóm dễ bị tổn thương nhất do hệ miễn dịch kém và có phản ứng miễn dịch kém hơn khi tiêm vắc xin.

Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học phát hiện, người già với độ tuổi trung bình là 88 tại các viện dưỡng lão dài hạn ở Canada, có mức độ kháng thể trung hòa (sau tiêm chủng) thấp hơn 5-6 lần so với các nhân viên viện dưỡng lão có độ tuổi trung bình là 47.

"Hệ miễn dịch kém và phản ứng miễn dịch thấp khiến người cao tuổi không chỉ có nguy cơ nhiễm Covid-19 cao hơn mà còn phải hứng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng hơn", Anne-Claude Gingras - một điều tra viên cấp cao tại Viện nghiên cứu Lunenfeld-Tanenbaum, thuộc Bệnh viện Mount Sinai (Canada) - kiêm tác giả của nghiên cứu trên, nói.

Cựu Ngoại trưởng Mỹ Powell đã trải qua quá trình điều trị bệnh đa u tủy xương - một loại ung thư tế bào huyết tương. Tế bào huyết tương tạo ra kháng thể và đóng vai trò quyết định trong hệ thống miễn dịch.

Cả căn bệnh này và cách điều trị nó, gồm hóa trị, có thể khiến người bệnh dễ bị lây nhiễm Covid-19 hơn.

Kathy Giusti, người thành lập Quỹ nghiên cứu đa u tủy (Mỹ), cho biết: "Ông Powell đã được điều trị bệnh đa u tủy xương và có kết quả khả quan. Ức chế miễn dịch là một trong tác dụng phụ nổi tiếng của việc điều trị ung thư. Điều đó nhắc nhở rằng, khi là bệnh nhân, chúng ta có nguy cơ nhiễm Covid-19 cao và đặc biệt là người trên 65 tuổi".

Vắc xin Covid-19 có thể cũng kém hiệu quả hơn ở những người bị đa u tủy xương.

"Các phương pháp điều trị đa u tủy xương mà chúng tôi sử dụng sẽ loại bỏ không chỉ các tế bào ác tính mà còn cả các tế bào miễn dịch Điều đó khiến các bệnh nhân có nguy cơ kép: không có phản ứng sinh kháng thể sau tiêm và không có miễn dịch khi nhiễm Covid-19 theo cách tự nhiên", tiến sĩ James R. Berenson, giám đốc y tế và khoa học của Viện nghiên cứu ung thư xương và tủy xương (Mỹ), cho hay.

Trong một nghiên cứu được công bố vào tháng 7, tiến sĩ Berenson và các đồng nghiệp phát hiện ra rằng, chỉ có 45% những người mắc bệnh đa u tủy "phát triển phản ứng sinh kháng thể" sau khi tiêm vắc xin Pfizer hoặc Moderna.

Hiện chưa rõ ông Powell sử dụng phương pháp chữa trị nào cho bệnh đa u tủy hoặc bệnh này của ông đã thuyên giảm trước khi nhiễm Covid-19 hay chưa. Nhưng ngay cả với các bệnh nhân đa u tủy mà bệnh tình thuyên giảm, hệ thống miễn dịch của họ cũng bị tổn hại nghiêm trọng.

"Họ, không phải là tất cả, thường gặp phải tình trạng bị ức chế miễn dịch ngay cả khi họ có kết quả tốt trong quá trình điều trị", tiến sĩ Berenson nói thêm. "Mức độ kháng thể trong hầu hết các trường hợp này không thể trở lại bình thường".

Trong một nghiên cứu mới, dự kiến được đăng trên tạp chí Cancer Cell (Tạm dịch: Tế bào ung thư) trong tháng này, các nhà nghiên cứu cho rằng, một số người bị đa u tủy cũng có phản ứng tế bào T rất yếu sau khi tiêm. Tế bào T có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng khi nhiễm Covid-19.

Nghiên cứu được thực hiện với 44 người bị đa u tủy xương và ít nhất sau 2 tuần kể từ khi họ được tiêm mũi vắc xin Covid-19 thứ 2. Cơ thể của 17 người trong số này không sản sinh ra kháng thể chống Covid-19. Những bệnh nhân này có số tế bào T ít hơn so với những bệnh nhân mà cơ thể họ sản sinh ra kháng thể sau tiêm.

Tiến sĩ Samir Parekh, một bác sĩ huyết học tại Trường Y Icahn, thuộc Bệnh viện Mount Sinai (Mỹ), cho biết, tin tốt là nghiên cứu cho thấy, các mũi tiêm bổ sung "rất hứa hẹn" với bệnh nhân đa u tủy xương.

Tiến sĩ Ashish K. Jha, hiệu trưởng Trường Y tế công cộng đại học Brown (Mỹ), cho rằng, cách tốt nhất để bảo vệ người lớn tuổi và người có hệ miễn dịch kém là tiêm chủng cho những người xung quanh họ.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]