Mua hàng không nhất thiết có hóa đơn!

Công văn ngày 16-12 của Tổng cục Thuế khẳng định việc sử dụng hóa đơn của cá nhân kinh doanh trong năm 2015 vẫn tiếp tục như cũ nhưng sau đó thế nào thì chưa rõ.

Mấy ngày qua, nhiều hộ kinh doanh lo lắng về việc sắp tới đây không còn được mua hóa đơn của cơ quan thuế. Không có hóa đơn thì sẽ khó bán hàng cho đối tác là doanh nghiệp (DN). DN mua hàng thường đòi hóa đơn để tính vào chi phí sản xuất, kinh doanh.

Mặt khác, chính các DN cũng lo ngại việc mua hàng từ các hộ kinh doanh mà không có hóa đơn thì hạch toán chi phí sẽ ra sao. Trước các băn khoăn này, ngày 16-12 Tổng cục Thuế đã có Công văn hỏa tốc số 5603/TCT-CS khẳng định tiếp tục thực hiện như quy định hiện hành. Nhiều người lại nghĩ rằng “tháo gỡ” rồi, từ nay về sau cứ mua hóa đơn như hiện hành.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia thuế thì đây chỉ là cách xử lý tạm thời cho đến khi có hướng dẫn mới.

Luật sư TRẦN XOA, Giám đốc Công ty Luật Minh Đăng Quang:

Không có hóa đơn thì nên cho lập bảng kê

Việc “tiếp tục như hiện hành” chắc chắn sẽ không thể kéo dài. Luật sửa đổi các luật về thuế, trong đó có sửa về thuế thu nhập cá nhân (TNCN)  đã được Quốc hội thông qua, áp dụng từ 1-1-2015 không thể không thực hiện. Cho nên nghị định, thông tư hướng dẫn về thuế và hóa đơn với hộ kinh doanh cũng sẽ sớm ban hành và thay đổi thủ tục hiện hành.

Sắp tới đây có mua hay không mua hóa đơn, không mua thì sẽ ra sao?

Có hai hướng giải quyết vấn đề. Một là người dân cần góp ý triệt để cho dự thảo nghị định, thông tư để khi ban hành có tính khả thi cao. Dự thảo nghị định ghi rõ “Cá nhân kinh doanh nộp thuế TNCN không sử dụng hóa đơn của cơ quan thuế”. Tại dự thảo thông tư cũng nêu: “Cá nhân kinh doanh nộp thuế TNCN không sử dụng hóa đơn của cơ quan thuế”.

Luật số 71/2014/QH13 hoàn toàn không có quy định này thì dự thảo nghị định và dự thảo thông tư đưa ra ràng buộc trên làm cá nhân kinh doanh gặp rất nhiều khó khăn khi bán hàng cho DN.

Vậy thì góp ý sao cho vẫn được sử dụng hóa đơn.

DN có thể mua hàng mà không nhất thiết cần hóa đơn. Ảnh: HTD

Nếu vẫn tiếp tục bán hóa đơn cho hộ, cá nhân kinh doanh như quy định của Nghị định số 51/2010 và Nghị định số 04/2014 thì dự thảo nghị định và dự thảo thông tư phải bỏ ràng buộc trên. Như thế mới giúp cá nhân kinh doanh thuận lợi trong kinh doanh và cũng phù hợp với Luật số 71/2014/QH13.

Cách thứ hai, khả năng thực hiện cao hơn là tìm biện pháp giải quyết tình huống không có hóa đơn. DN mua hàng không có hóa đơn thì tính vào chi phí thế nào? Tại dự thảo, Bộ Tài chính có lưu ý “Đề nghị các cục Thuế đề xuất giải pháp triển khai thực hiện việc không sử dụng hóa đơn”.

Theo điểm 2.4 khoản 2 Điều 6 Thông tư số 78/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính về thuế thu nhập DN (áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2014) thì DN mua hàng hóa, dịch vụ không có hóa đơn được phép lập bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ mua vào theo mẫu số 01/TNDN, trong đó có các loại hàng hóa, dịch vụ như nông sản, hải sản, thủy sản... và “Mua hàng hóa, dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân kinh doanh (không bao gồm các trường hợp nêu trên) có mức doanh thu dưới ngưỡng doanh thu chịu thuế giá trị gia tăng (100 triệu đồng/năm)”. Trường hợp giữ nguyên câu “Cá nhân kinh doanh nộp thuế TNCN không sử dụng hóa đơn của cơ quan thuế” trong dự thảo nghị định và dự thảo thông tư thì về thuế thu nhập DN, dự thảo thông tư về thuế thu nhập DN phải sửa đoạn văn quy định về mua hàng hóa, dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân kinh doanh như sau: “Mua hàng hóa, dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân kinh doanh (không bao gồm các trường hợp nêu trên)”. Như vậy, khi DN mua hàng hóa, dịch vụ của cá nhân kinh doanh không giới hạn doanh thu, không phân biệt doanh thu năm trên hay dưới 100 triệu đồng đều không đòi hỏi hóa đơn, DN lập bảng kê mẫu số 01/TNDN để tính vào chi phí được trừ.

Luật gia Nguyễn Thái Sơn, Giám đốc Công ty Tư vấn thuế Sài Gòn:

Vì sao chỉ còn thu khoán?

Theo Luật Thuế TNCN hiện hành (số 08/VBHN-VPQH), có hai phương pháp thu thuế TNCN đối với cá nhân kinh doanh:

a) Phương pháp thu khoán: Cơ quan thuế hiệp thương doanh thu chịu thuế và xác định mức thuế thu nhập DN bằng tỉ lệ % tính trên doanh thu hiệp thương đó. Phương pháp này áp dụng đối với các cá nhân kinh doanh không giữ sổ sách kế toán và hóa đơn, chứng từ.

b) Phương pháp thu theo kê khai: Đối với cá nhân kinh doanh tuân thủ đúng chế độ sổ kế toán, hóa đơn chứng từ, theo quy định của pháp luật, qua đó xác định được doanh thu, chi phí thì được tính thuế TNCN theo kê khai.

Dù luật thuế TNCN quy định hai phương pháp thu thuế nhưng trên thực tế phương pháp thu theo kê khai không thể áp dụng được. Đơn giản là vì cho đến nay Bộ Tài chính vẫn chưa ban hành chế độ kế toán dành cho đối tượng là cá nhân kinh doanh.

Để phù hợp với điều kiện thực tế, Luật số 71/2014/QH13 quy định thống nhất chỉ còn một phương pháp thu khoán đối với cá nhân kinh doanh. Nói cách khác, kể từ 1-1-2015, tất cả cá nhân kinh doanh đều phải nộp thuế TNCN theo phương pháp khoán, tính theo tỉ lệ % trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh. Như vậy có thể thấy là việc thay đổi phương pháp thu thuế TNCN đối với cá nhân kinh doanh theo quy định mới của Luật số 71/2014/QH13 sẽ không ảnh hưởng nhiều đến cá nhân kinh doanh. Cá nhân kinh doanh sẽ không còn bị ràng buộc phải tuân thủ chặt chẽ chế độ sử dụng hóa đơn.

Trường hợp cá nhân kinh doanh có nhu cầu cung cấp hóa đơn cho người mua hàng thì có thể liên hệ cơ quan thuế để được mua hóa đơn đặt in của cơ quan thuế.