Dừa Bến Tre chất đống chờ… thương lái

Giá thấp, cung vượt cầu… đang khiến trái dừa Bến Tre lâm vào cảnh chợ chiều, chất đống chờ thương lái.

Bến Tre là xứ sở của trái dừa, với nhiều loại: dừa ta, dừa dâu, dừa lửa, dừa cỏ, dừa sáp, dừa bị… và các sản phẩm từ dừa. Thống kê của Hiệp hội dừa Bến Tre cho thấy, kinh tế của hơn 70% hộ nông dân tại tỉnh đều liên quan đến loại cây trồng này và các sản phẩm từ dừa đang được xuất khẩu sang 80 quốc gia, vùng lãnh thổ. Năm nay, dừa được mùa nhưng không được giá; sản lượng ước tính đạt gần 500 triệu trái, tăng hơn 20% so với năm 2011, nhưng giá dừa khô đang giảm thê thảm, chỉ còn 1.000 đồng/trái, tương đương 1/10 so với giá cùng thời điểm năm ngoái.

Sở Công thương tỉnh Bến Tre cho biết, giá dừa hiện nay đang tuột dốc thấp nhất trong hàng chục năm qua. Nguyên nhân là do dừa không tiêu thụ được, nguồn cung lớn nhưng sức mua các sản phẩm từ dừa trên thế giới giảm. Cụ thể, năm 2012 sản lượng dừa trái của các nước tăng 20%, riêng tỉnh Bến Tre sản lượng dừa tăng 10-40%.

Trong khi đó, thị trường và giá bán các sản phẩm chế biến từ dừa giảm mạnh, chẳng hạn giá cơm dừa nạo sấy xuất khẩu giảm 56%, từ 2.730USD/tấn hồi tháng 9/2011 còn 1.150USD/tấn hiện nay... Tình hình trên làm tất cả doanh nghiệp chế biến dừa đều phải hoạt động cầm chừng, thậm chí một số hộ dân đã phá bỏ vườn dừa để chuyển sang mục đích khác.

Dừa Bến Tre chất đống chờ… thương lái - 1

Giá dừa hiện nay đang tuột dốc thấp nhất trong hàng chục năm qua

Theo tìm hiểu, thời gian qua, đầu ra của trái dừa vẫn bị phụ thuộc vào thị trường ngoài nước, trong đó Trung Quốc tiêu thụ khoảng 35%, các nước Trung Đông, Bắc Phi tiêu thụ khoảng 50% sản phẩm từ dừa. Thế nhưng, thị trường châu Phi do ảnh hưởng suy thoái kinh tế và Trung Đông bất ổn chính trị đang giảm sức mua rõ rệt, trong khi thương lái Trung Quốc thì ngày càng bày đủ chiêu, trò “thôn tính” mặt hàng nông sản này.

Cụ thể, không chỉ chi phối thị trường thạch dừa, thương lái Trung Quốc còn thỏa thuận ngầm với các doanh nghiệp sản xuất dừa ở địa phương để lách luật xuất khẩu dừa nguyên trái. Theo đó, họ cử người lên tàu để trực tiếp điều hành việc thu mua, doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam chỉ làm theo sự điều hành để hưởng hoa hồng từ 30 - 40 đồng/trái. Việc mua ở giá nào, số lượng bao nhiêu đều do thương lái Trung Quốc quyết định…

Để cứu cây dừa, UBND tỉnh Bến Tre vừa đưa ra một gói các giải pháp tổng thể: Các doanh nghiệp tăng cường liên kết, tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh khi chào hàng xuất khẩu và sau đó lại quay lại ép giá nông dân; đồng thời khuyến khích doanh nghiệp mở rộng các điểm thu mua dừa của nông dân để hạn chế bớt khâu trung gian, nâng được giá dừa trái lên. Riêng đối với nông dân, UBND tỉnh đang vận động các ngân hàng giãn nợ, cho vay thêm vốn để người dân có điều kiện tiếp tục đầu tư chăm sóc vườn dừa và vượt qua được khó khăn hiện nay.