Giới thiệu về bộ môn Bowling (Kỳ 1)

Không chỉ đơn giản là một hình thức giải trí, ngày nay Bowling đã trở thành một môn thể thao đúng nghĩa và rất phổ biến ở các nước phương Tây, cùng với bóng đá, golf và tennis. Ở Việt Nam, môn thể thao này mới được du nhập mấy năm trở lại đây và đã thu hút được một lượng người chơi đông đảo, cả chuyên nghiệp và không chuyên.

Môn ném Bowling (còn gọi là Bóng gỗ) là một môn thể thao giải trí mà mỗi người chơi ném một quả bóng nặng chạy trên một đường băng dài, phẳng để làm đổ những chai gỗ (ky) đứng ở cuối đường với mục đích làm sao chỉ ném ít lần nhất mà làm đổ tất cả chai gỗ. Ngày nay, bowling chính thức được xem là một môn thể thao.

Trên thế giới, hiệp hội Bowling nhà nghề PBA và hiệp hội Bowling nhà nghề nữ PWBA được thành lập cho cả nam và nữ vận động viên chuyên nghiệp trên khắp thế giới. PBA và PWBA đưa ra lịch thi đấu hàng năm với những quy chuẩn tham gia cũng như việc duy trì tư cách thành viên ở cấp độ quy mô tầm cỡ quốc gia.

Một điều bất ngờ nhưng khá thú vị là bowling thật ra đã ra đời hơn… 4000 năm trước. Điều này được xác nhận khi các nhà khảo cổ Ai cập đã khai quật và tìm thấy một hệ thống “đường băng ” cũng như các chai và quả cầu bằng gỗ dưới các lớp đất hàng chục mét.

Ở các nước phương Tây, trò chơi Bowling được phổ biến vào cuối thế kỷ 19. Lần đầu tiên xuất hiện thể loại 10 ky (trước đây chỉ có 9 ky), đã có các tiêu chuẩn về ky, đường băng, bóng và luật chơi thống nhất. Cuối thập niên 1930 xuất hiện máy tự động xếp ky và đưa bóng trở lại.

Các VĐV Bowling Việt Nam đang thi đấu ở Asiad 17

Lane  - Đường xuất phát- Bóng – Ky (Pin, kegen)

Mỗi đường lane (đường băng) dài 60 feet (18.3 m) tính từ vạch báo lỗi tới kỵ. Đường băng được ghép từ 39 tấm ván, thường thì những người thuận tay phải đếm thứ tự các tấm ván từ trái qua, còn người thuận tay trái thì ngược lại.

Mỗi mũi tên trong bảy mũi tên trên đường băng cách nhau 5 tấm ván. Chúng được dùng làm điểm ngắm.Mũi tên đầu tiên được tính từ bên phải nằm trên tấm ván thứ 5, mũi tên thứ hai nằm trên tấm ván thứ 10 cứ thế với những mũi tên còn lại.

Ngoài mũi tên được dùng làm điểm ngắm thì các dấu chấm cũng có tác dụng dùng để ngắm. Người chơi thường tưởng tượng trong đầu một đường thẳng nối từ các dấu chấm tới các mũi tên để tạo thành đường lăn banh. Sử dụng các mũi tên để ngắm vì khoảng cách của chúng tới vạch báo lỗi gần hơn so với các ky.

Đường xuất phát có chiều dài là 15 feet ( 4.57m). Phía sau đường xuất phát có hai hàng dấu chấm. Chúng có tác dụng như những điểm tham chiếu cho mỗi lần ném. Điều này không có nghĩa khi xuất phát ta phải đứng ngay trên các dấu chấm.

Bóng bowling được làm từ vật liệu cứng (hầu như là làm từ plastic), có cân nặng và mầu khác nhau. Cân nặng của bóng đo bằng pound và độ nặng bóng được đánh dấu bằng số ghi trên bóng. Nhẹ nhất là bóng số 6, nặng nhất là số 16 (7,3 kg). Bóng có 3 lỗ để cho ngón tay vào giữ. Trước khi chơi nên chọn bóng đúng cân nặng và các lỗ vừa với ngón tay để không bị chặt quá hoặc rộng quá.

Ky, pin (kegel) được làm từ vật liệu bền và có cùng một cỡ và được xếp tự động trên đường băng. Mỗi kegel có một vị trí nhất định đánh theo số.

Cách tính điểm

Một ván chơi (game) có 10 (frame). Mỗi frame người chơi được ném hai lần, trừ frame cuối cùng. Bạn có hai lần cơ hội cho việc đánh ngã hoàn toàn 10 ky (1 ky được tính là 1 điểm). Nếu lần đầu tiên bạn đánh đổ ngay 10 ky thì gọi là “Strike” nếu sau hai lần ném mới đổ tất 10 ky thì gọi là “Spare” còn sau cả hai lần mà vẫn còn ky thì frame đó gọi là frame open.

1. Frame Strike: ngoài 10 điểm bạn có được do đánh ngã 10 ky trong lần ném đầu tiên của frame này, bạn sẽ được hưởng quyền cộng tất cả số ky ngã từ hai cú ném tiếp theo vào frame này (tối đa 1 frame là 30 điểm)

2. Frame Spare: Ngoài 10 điểm có được do đánh ngã 10 ky sau hai lần ném trong frame này, bạn được hưởng quyền cộng toàn bộ số điểm từ cú ném kế tiếp vào frame này (điểm tối đa frame spare là không quá 20 điểm)

3. Frame Open: Sau hai lần ném mà vẫn chưa ngã hết số ky thì điểm ở frame này sẽ tương đương với số ky bạn ném ngã sau hai lần ném, và quyền duy nhất bạn được hưởng là ném banh ở frame kế tiếp (nếu trong game đó bạn vẫn còn frame chưa thực hiện)

Đến frame thứ 10 thì cách tính điểm cũng như trên. Tổng điểm tối đa cho một game là 300 điểm.

* Cộng đồng chơi Bowling Việt Nam đã được phát triển như thế nào? Mời các bạn đón đọc kỳ 2 vào sáng thứ Sáu, 7/11