Gửi tinh trùng giá bằng 2 cốc trà đá, ngân hàng tinh trùng vẫn “kêu cứu” vì cạn vốn

Theo một số ngân hàng tinh trùng, tỷ lệ người đến hiến tinh trùng trong cộng đồng rất hiếm, một số ngân hàng phải đổi mẫu nhưng vẫn thiếu. Nhiều người muốn có con cần xin tinh trùng vẫn phải chờ đợi.

Ảnh minh họa. Nguồn Internet

Vội vàng gửi “con giống”

22 tuổi không may bị mắc ung thư hạch, em Nguyễn Bá H. (Hoàng Mai, Hà Nội) được mẹ đưa vào Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội xin gửi tinh trùng. Theo mẹ của em H. nhà chỉ có hai chị em, chị gái H. đã lập gia đình. Tháng trước, H. bị sốt, người có hạch và đi kiểm tra có kết quả chẩn đoán ung thư hạch.

Trước một ngày bước vào điều trị ung thư, H. được bác sĩ tư vấn em có thể gửi mẫu tinh trùng sau này sinh con khỏe mạnh. Em cũng chưa biết bệnh tình điều trị như thế nào, chỉ nghe bác sĩ cảnh báo nguy cơ có thể ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng, mất cơ hội làm cha sau này nên em bàn với bố mẹ và được sự đồng ý. Em vào gửi mẫu tinh trùng.

Không chỉ những trường hợp như H. mà rất nhiều người đến với Trung tâm này với nhu cầu gửi “con giống” đều có những lý do riêng. Có bệnh nhân vừa trải qua đợt quai bị, có bệnh nhân gửi vì muốn giữ những đứa con khỏe mạnh nhất nhưng cũng có quý ông “đương chức, đương quyền” chưa dám sinh con thứ 3 nhưng lại lo ngại đến ngày muốn có con, chất lượng không còn tốt nên đã gửi đi như của để dành.

Mỗi người có một lý do riêng nhưng nhu cầu gửi con giống đang ngày một tăng cao. Gửi con giống của quý ông thủ tục và cách thức cũng đơn giản, chi phí chỉ bằng hai cốc trà đá mỗi ngày.

PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, Phó giám đốc Trung tâm hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, hiện mọi người không còn xa lạ với khách niệm lưu trữ “con giống” nên lượng người tìm đến Trung tâm với nhu cầu này khá nhiều. Nhất là với kỹ thuật hiện nay, khi thời hạn lưu trữ từ tùy theo nhu cầu của người gửi có thể 10 năm, 20, 30 năm, và chi phí khá rẻ với 1,7 triệu đồng/năm.

Ngân hàng “con giống” khan hiếm

Khác với gửi tự nguyện, PGS Hà than thở hiện nay các trung tâm hỗ trợ sinh sản “đắt khách” nguồn gửi còn hiến thì lại hiếm và rất ít.

Ở các nước phát triển, mỗi ngân hàng tinh trùng luôn dồi dào lượng mẫu. Mỗi mẫu đảm bảo nguyên tắc vô danh nhưng đều được ghi lại các đặc điểm để người có nhu cầu có thể chọn đối tượng phù hợp theo ý muốn. Còn ở Việt Nam, các trung tâm lại thiếu. Theo quy định mỗi người chỉ được hiến 1 lần và mẫu tinh trùng đó chỉ được sử dụng một lần.

Vì hiếm nên nhiều người có nhu cầu xin tinh trùng không có. Vì thế đã tạo nên thị trường chợ đen về cung cấp tinh trùng cho các cặp vợ chồng hiếm muộn, vô sinh. Chất lượng, nguồn gốc không được đảm bảo nên rất nguy hiểm. Nhiều người “nghiện hiến” tinh trùng đi hết trung tâm này tới trung tâm khác. Tại Bệnh viện Đại học Y các bác sĩ xem xét rất kỹ, khám và kiểm tra sàng lọc cẩn trọng và đảm bảo mỗi người chỉ được hiến 1 lần.

Hiện nay, một số trung tâm hỗ trợ sinh sản thường đưa ra biện pháp các cặp vợ chồng nào muốn xin mẫu tinh trùng phải thuyết phục bạn bè, người thân đến hiến, đảm bảo “1 đổi 1”. Tuy nhiên, việc đổi mẫu này cũng không được khả thi.

PGS Hà cho biết ở Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép, BV Đại học Y Hà Nội trong thời điểm trước có thực hiện việc “1 đổi 1” nhưng biện pháp này là việc cực chẳng đã mà các trung tâm đòi hỏi ở các cặp vợ chồng hiếm muộn.

Tâm lý xin tinh trùng bên ngoài đã khiến người chồng tự ti, mặc cảm còn việc về thuyết phục người thân đổi với ngân hàng thì họ càng e ngại. Mày râu đa số họ không muốn người khác biết mình không có tinh trùng, đứa con sinh ra không phải cùng huyết thống. Chính vì điều này đã có nhiều cặp vợ chồng ngậm ngùi ra về vì nhất định không “1 đổi 1”.

Hiện nay, riêng tại Trung tâm hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội không còn cảnh bắt buộc “1 đổi 1” với các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn nữa. Theo PGS Hà, đích thân ông thường xuyên tham gia các buổi truyền thông vận động tới các nam sinh viên trong Trường Đại học Y Hà Nội đến hiến tinh trùng.

Mỗi năm cũng thu về ngân hàng được hơn 100 mẫu tinh trùng. Không dư dả nhưng đủ để cho các cặp vợ chồng có nhu cầu xin mẫu tình trùng thực hiện hỗ trợ sinh sản. Nguồn tinh trùng hiến vào, PGS Hà cho biết khá chất lượng vì được ghi rõ nguồn gốc người cho đều là sinh viên trường y và một số trường đại học khác. Các em sinh viên muốn hiến được kiểm tra sức khỏe miễn phí, xét nghiệm máu loại trừ bệnh. Đây cũng được xem là bước kiểm tra sức khỏe sinh sản của chính mình. Nhiều em sinh viên nhưng tinh trùng vẫn không đạt tiêu chuẩn.

PGS Hà cho rằng các em sinh viên cũng nghĩ thoáng hơn về việc hiến tặng tinh trùng giống như hiến các mô phôi khác.

Theo Nghị định 12 của Chính phủ về sinh con theo phương pháp khoa học, tất cả những người hiến tinh trùng đều trên tinh thần tự nguyện, không nhận bất kỳ một khoản chi phí nào. Độ tuổi hiến theo quy định là từ 22 - 55 tuổi, đủ điều kiện về sức khỏe, tâm thần. Trường hợp đã có vợ, phải được sự đồng ý của vợ.

Mỗi người chỉ được hiến duy nhất 1 lần, đồng thời tinh trùng của người cho chỉ được sử dụng cho 1 bệnh nhân. Trường hợp bệnh nhân đầu tiên không có thai, mẫu tinh trùng mới được chuyển bệnh nhân khác. Với quy định chặt chẽ, nguy cơ anh em cùng bố kết hôn với nhau gần như là bằng 0.