Báo động: Nhồi máu cơ tim đang tấn công người trẻ

Gần đây, xuất hiện nhiều ca nhồi máu cơ tim ở người trẻ, thậm chí có người còn chưa đầy 30 tuổi.

Nếu trước đây, thường mặc định nhồi máu cơ tim (NMCT) là bệnh thường thấy ở người già thì gần đây, xuất hiện nhiều ca NMCT ở người trẻ, thậm chí có người chưa đầy 30 tuổi cũng NMCT.

Cần lưu ý khoảng thời gian vàng cấp cứu bệnh nhân NMCT

Chưa đầy 30 tuổi đã nhồi máu cơ tim

Bác sỹ Bùi Long, Trưởng khoa Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Hữu Nghị kể, bệnh nhân tên Nguyễn Văn H. (quê ở Ninh Bình, làm ruộng), nhập viện trong tình trạng mệt, vã mồ hôi kèm cảm giác khó thở và tức nặng ngực trái. Do bệnh nhân mới 27 tuổi nên các bác sỹ cũng bất ngờ khi hình ảnh chụp động mạch vành qua da có huyết khối nhiều gây tắc hoàn toàn một nhánh động mạch lớn. Bệnh nhân được hút huyết khối và đặt stent kịp thời nên không để lại biến chứng nguy hiểm. Một trong những nguyên nhân khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng này là do bệnh nhân nghiện thuốc lá nặng từ năm 16 tuổi.

Theo bác sỹ Bùi Long, đối với người cao tuổi, nguyên nhân chủ yếu của NMCT là xơ vữa động mạch diễn ra nhiều năm. Còn với người trẻ dưới 40 tuổi, NMCT chủ yếu là do huyết khối hình thành trong lòng động mạch do stress, béo phì, nghiện thuốc lá nhiều năm liền dẫn tới lớp nội mạc mạch máu bị tổn thương nặng.

Nếu như ở người cao tuổi, xơ vữa động mạch diễn ra từ từ làm cơ tim có sự thích nghi nhất định với tình trạng thiếu máu thì ở người trẻ tuổi, việc đột ngột xuất hiện huyết khối làm tắc nghẽn mạch máu nuôi cơ tim sẽ khiến cơ tim dễ bị choáng hơn, hoại tử nhanh hơn. Người trẻ lại thường chủ quan không nghĩ mình mắc phải căn bệnh này nên càng dễ nguy hiểm đến tính mạng.

“Chính chế độ ăn uống không hợp lý, những áp lực cuộc sống và thói quen không tốt cho sức khỏe đã và đang làm thay đổi độ tuổi mắc bệnh tim mạch”, bác sỹ Long nhìn nhận

Lưu ý khoảng “giờ vàng”

Trao đổi với phóng viên, bác sỹ Bùi Long cho biết, hiện nay đã có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, nên tỉ lệ tử vong do nhồi máu cơ tim cấp đã giảm đi đáng kể. Dù vậy, NMCT cấp vẫn là một bệnh nặng, diễn biến phức tạp, có nhiều biến chứng nguy hiểm luôn đe dọa tính mạng người bệnh.

Đa số các trường hợp NMCT là hậu quả của xơ vữa động mạch vành. Tuy nhiên, cũng có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân khác như: Bất thường bẩm sinh động mạch vành, bóc tách động mạch chủ lan vào động mạch vành, chấn thương giập vỡ động mạch vành, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, huyết khối từ nhĩ trái hay thất trái gây tắc động mạch vành, sử dụng cocain, co thắt động mạch vành, hoặc do tai biến trong thủ thuật chụp hay can thiệp động mạch vành qua da...

Để xử trí với ca NMCT, bệnh nhân thường được sử dụng thuốc tiêu cục máu đông hoặc can thiệp qua da như nong bóng và đặt stent động mạch vành kết hợp với việc hút bỏ cục máu đông. Tuy nhiên, theo bác sỹ Bùi Long, hiệu quả của các biện pháp này phụ thuộc rất nhiều vào thời gian áp dụng điều trị, thuốc tiêu cục máu đông hay can thiệp động mạch vành qua da chỉ có hiệu quả thực sự khi được tiến hành trong khoảng “thời gian vàng” là từ 2 - 4 giờ kể từ lúc khởi phát.

Trường hợp phải mổ bắc cầu nối chủ vành cấp cứu là biện pháp cuối cùng để mở thông lòng mạch và cứu sống bệnh nhân đồng thời sửa chữa những biến chứng do NMCT gây ra dù tỷ lệ thành công ở giai đoạn cấp là không cao. “Như vậy khi đã NMCT, bệnh nhân cần được điều trị tích cực càng sớm càng tốt, nhất là việc mở thông đoạn mạch bị tắc”, bác sỹ Bùi Long cho biết.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia về tim mạch, để giảm nguy cơ xơ vữa động mạch nói chung và nguy cơ NMCT nói riêng, điều cần làm là phải điều chỉnh lối sống thích hợp. Trong đó, người bệnh nên bỏ hoàn toàn hút thuốc lá, tránh ngửi khói thuốc, ăn ít chất béo, ăn thêm hoa quả, giảm cân nặng nếu thừa cân, kiểm soát chặt chẽ huyết áp và đường máu trong giới hạn cho phép.

Nhiều thử nghiệm có quy mô rất lớn ở nhiều nước trên thế giới đã cho thấy việc dùng các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu (aspirin) và các thuốc hạ mỡ máu nhóm statin có hiệu quả tương đối rõ đối với phòng ngừa xuất hiện các biến cố tim mạch, không những NMCT mà cả tai biến mạch não...

“Ngoài ra, theo dõi sát, điều chỉnh kịp thời, phát hiện từ sớm và xử trí triệt để cơn đau thắt ngực ổn định do hẹp động mạch vành cũng có vai trò hết sức quan trọng để hạn chế và phòng ngừa xuất hiện NMCT”, bác sỹ Long  nhấn mạnh.